Həsən Seyidov (siyasətçi, 1910)

Həsən Seyidov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1908
Doğum yeri	İrəvan, İrəvan quberniyası, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi	8 iyun 1999
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR
Dəfn yeri	II Fəxri Xiyaban
Partiya	Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası
Fəaliyyəti	siyasətçi
Atası	Mirəli
Təltifləri

Həsən Əli oğlu Seyidov (25 sentyabr 1910, İrəvan – 8 iyun 1999, Bakı) — ictimai xadim, elmlər doktoru, professor, əməkdar elm xadimi, D.İ.Mendeleyev adına Kimyaçılar Cəmiyyətinin bölmə sədri, görkəmli elm və dövlət xadimi.

Həyatı

Həsən Əli oğlu Seyidov 1908-ci ildə İrəvan şəhərində fəhlə ailəsində anadan olmuşdur. Əslən Qəmərlinin Seyidzadələr nəslindəndir. İlk əmək fəaliyyətinə 1925-ci ildə (19 yaşında) Bakı şəhərində, H.Z.Tağıyevin toxuculuq fabrikində başlamışdır. 1928-ci ildə Gəncə (Kirovabad) şəhərində Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutuna daxil olmuş, 1931-ci ildə oranı bitirərək aqronom ixtisasına yiyələnmişdir. 1931-ci ildə Oğuz rayon torpaq şöbəsində aqronom, 1931–34-cü illərdə Moskva Ümumittifaq Elmi-Tədqiqat Gübrə və Aqrotorpaqşünaslıq İnstitutunun aspirantı olmuşdur.

1934–1937-ci illərdə Azərbaycan Kimyalaşma stansiyasının aqronomiya şöbəsinin müdiri, 1937–41-ci illərdə Gəncə şəhərində yerləşən Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Pambıqçılıq İnstitutunda direktor vəzifəsində çalışaraq bacarıqlı kənd təsərrüfatı alimi kimi yetişmiş, idarəçilik səriştəsi zənginləşmişdir.

1928-ci ildən Kommunist partiyasının üzvü olan Həsən Seyidov 1942–1943-cü illərdə Gəncə Şəhər Xalq Zəhmətkeş Deputatları Sovetinin İcraiyyə Komitəsinin sədri, 1943–1944-cü illərdə Azərbaycan KP MK-nın kənd təsərrüfatı şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır.

Dərin biliyi, geniş dünyagörüşü, təşkilatçılıq bacarığı, işgüzarlığı və əməyə olan məsuliyyəti həyatda daim ona yar olmuşdur. Həsən Seyidov 1944–1946-cı illərdə Azərbaycan KP MK-nın üçüncü katibi, 1944–1950-ci illərdə ikinci katibi, 1950–1952-ci illərdə Azərbaycan SSR Ali Soveti sədrinin birinci müavini, 1952–1953-cü illərdə Bakı Şəhər Xalq Deputatları Sovetinin İcraiyyə Komitəsinin sədri, 1953–1954-cü illərdə Dövlət Plan Komitəsinin sədri, 1954–1959-cu illərdə Kənd təsərrüfatı naziri, 1959–1970-ci illərdə Moskvada, SSRİ hökuməti yanında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Sovetinin daimi nümayəndəliyinin sədri vəzifələrində çalışmışdır. 1970-ci ildən fərdi təqaüdə çıxmışdır.

Zəngin təcrübəsi, işgüzarlığı ilə daim Azərbaycan iqtisadiyyatının yüksəlişinə xidmət edən Həsən Seyidov gərgin və fədakar əməyinə görə Lenin, iki dəfə Qırmızı Əmək Bayrağı və Şərəf Nişanı ordenləri ilə mükafatlandırılmışdır.

Həsən Seyidov məsul dövlət vəzifələrində çalışmaqla yanaşı, ictimai xadim kimi də fəaliyyət göstərmişdir. 1944–45-ci illərdə Azərbaycan KP MK-nın Büro üzvü seçilən Həsən Seyidov Azərbaycan Kommunist partiyası qurultayına 6 dəfə nümayəndə seçilmiş, II, III, VII çağırış Azərbaycan Ali Sovetinin, II, III, IV, V çağırış SSRİ Ali Sovetinin deputatı seçilmişdir. 1970-ci ildən İttifaq əhəmiyyətli fərdi təqaüdçü olmasına baxmayaraq, o, 1972-ci ildən həyatının son anlarına qədər Azərbaycan Dövlət Torpaq Komitəsinin Yerquruluşu Layihə İnstitutunda baş məsləhətçi vəzifəsində işləmişdir.

Həsən Seyidov çalışdığı bütün vəzifələrdə özünəməxsus prinsipial, obyektiv, xeyirxah mövqe tutduğundan işlədiyi kollektivlərin dərin hörmət və rəğbətini qazanmış, ömrünün sonuna qədər Azərbaycan xalqına vicdanla xidmət etmişdir.

H.Ə.Seyidov 1999-cu il iyun ayının 8-də, şərəfli ömrünün 91 yaşında dünyasını dəyişmişdir.

Fəaliyyəti

Həsən Seyidovun ilk elmi tədqiqat işi çəltiyin aqrokimyəvi məsələlərinə həsr edilmişdir. O, Kənd təsərrüfatı naziri işləyərkən respublikada bir neçə kolxoz və sovxozu seçərək onlara maddi-texniki köməklik göstərmiş, nümunəvi bir təsərrüfata çevirmişdi. Həsən Seyidov Dövlət Plan Komissiyasında çalışarkən xalq təsərrüfatının düzgün yerləşməsinə, sənayenin respublikanın sıx toplanmış şərq bölgələrindən əmək ehtiyatlarının yüksək olduğu mərkəz və qərb rayonlarında yerləşdirilməsinə əməli yardım göstərmişdir. Azərbaycan SSR-in Moskvada daimi nümayəndəsi işləyərkən respublikanın bütün tələblərini ödəmək üçün işgüzar fəaliyyət göstərmişdir. Respublika Prezidenti cənab H.Ə.Əliyevin "Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında" verdiyi Fərmanda (26 mart 1998-ci il) deyilir: "31 Mart azərbaycanlıların soyqırımı günü elan edilsin". Bu soyqırımın kökündə Bakıda, Şamaxıda, Zəngəzurda, Gəncədə, Qubada, Qarabağda, Naxçıvanda, Ermənistanın azərbaycanlılar yaşadığı rayonlarında, İrəvan şəhərində erməni millətçilərinin törətdikləri vəhşiliklər, kütləvi qırğınlar və deportasiyalar durur. Bu soyqırımın 1918-ci il qurbanlarından biri də İrəvan şəhərində yaşayan Seyidovlar ailəsi olmuşdur. Onlar 1918-ci ildə İrəvan şəhərindən deportasiya edilmiş (onların qohum-qardaşı erməni qaniçənləri tərəfindən qətlə yetirilmişdir), Bakı şəhərinə pənah gətirmişlər… Həsən Seyidov Azərbaycan KP MK-nın katibi Azərbaycan SSR Ali Soveti sədrinin birinci müavini işləyərkən 1948-ci ildə deportasiyaya məruz qalmış azərbaycanlıların Ermənistandan köçürülməsi və onların respublikamızda yerləşdirilməsi məsələsi ilə məşğul olmuşdur. O, bu işdə çeviklik göstərməklə yanaşı, deportasiya olunmuşlara xüsusi qayğı göstərməyə, onların qismən rahat yerləşdirilməsinə çalışırdı. Həsən müəllim İ.Stalinin bu ədalətsiz qərarına öz daxili nifrətini bildirməməyə çalışır, ürəyindən qara qanlar axa-axa deportasiyaya məruz qalanlarla işgüzarcasına kömək etməyə çalışırdı.

Mirhəsən Mir Əli oğlu Seyidovun — Həsən müəllimin ömrünün birinci (1906–1920) və üçüncü (1991–1999) mərhələləri kapitalizm ictimai-siyasi quruluşuna, ikinci (1920–1991) mərhələsi isə sosializm quruluşuna təsadüf etmişdir.

Xarici keçidlər

[1]