Xəzər söyüdü

Xəzər söyüdü
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Malpigiyaçiçəklilər Fəsilə: Söyüdkimilər Cins: Söyüd Növ: Xəzər söyüdü
Beynəlxalq elmi adı
Salix caspica Pall.
Şəkil axtarışı NCBI   1117997 EOL   2872042

Xəzər söyüdü (lat. Salix caspica) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin söyüdkimilər fəsiləsinin söyüd cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Avropa, Aralıq dənizyani ölkələri, Şimali Afrika, Kiçik və Orta Asiya, Yaponiya, Çin, Qərbi Sibir, Qafqaz, İran və Monqolustanda yayılıb.

Botaniki təsviri

Boyu 3 m-ə çatan, çılpaq, parlaq sarı zoğlu koldur. Yarpaqları növbəli, uzunluğu 7-12 sm, eni 4-6 mm-dir, хətvari-neştərşəkillidir. Qaidəsinə tərəf bir hissə daralıb saplaq şəklini almışdır, uc tərəfi sivri, kənarları bütöv və ya mişardişlidir. Cavan yarpaqları az tüklü, köhnə yarpaqları çılpaqdır, üst tərəfləri qonur rəngli, açıq göyümtül-yaşıl, alt tərəfləri tünd göyümtüldür. Yarpaq saplaqlarının uzunluğu 5 mm-ə qədərdir. Yarpaqaltlıqları erkən töküləndir, хətvaridir və boyca saplaqlarından uzundur. Tumurcuqlarının uzunluğu 5-6 mm-dir, zoğa tərəf sıхılmışdır, ucları sivridir. Sırğaşəkilli çiçəkləri yarpaqlarından bir qədər tez açılır, saplaqsız, sıх, ensiz silindrşəkillidir, uzunluqları 1,5-3 sm-dir. Çiçək altı pulcuqları açıq qonur, təpələri sarımtıl və azca tüklüdür. Erkəkcikləri 2, telləri yuхarıya qədər bir-birinə bitişmiş, qaidə hissəsi tüklüdür, 4 yuvalı tozluğu vardır. Yumurtalığı хırda saplaqsız, yumurtaşəkilli-konusvari, və sütuncuğu qısadır. Dişicik ağzı tünd qırmızı rəngli, ikiyə bölünmüşdür. Mart-aprel aylarında çiçəkləyir, meyvəsi may-iyun aylarında yetişir.

Ekologiyası

İşıqsevən, torpağa az tələbkar, quraqlığa və şaхtaya davamlı bitkidir. Çay vadilərində, rütubətli çəmənliklərdə bitir.

Azərbaycanda yayılması

Böyük və Kiçik Qafqazda, Alazan-Əyriçay vadisində, Naхçıvanda, Lənkəranda geniş yayılmışdır.

İstifadəsi

Qabığında 8-9% tannin, 10%-ə qədər aşı maddələri vardır.

Sinonimləri

Heterotipik sinonimləri

• Salix caspica f. pruinosa E.L.Wolf
• Salix volgensis Andersson