Yaşıl paradoks

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Yaşıl paradoks (alm. Das grüne Paradoxon‎) — alman iqtisadçısı Hans-Verner Zinnin mübahisəli kitabı, zaman keçdikcə yaşıllaşan, lakin qalıq yanacaq sahibləri üçün milliləşdirmə rolunu oynayan, onları resurs hasilatını sürətləndirməyə və buna görə də qlobal istiləşməni sürətləndirməyə təşviq edən ekoloji siyasətlər haqqında müşahidəni təsvir edir.

Əsaslandırma xətti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaşıl Paradoks arqumenti fundamental, qaçılmaz faktın tanınması ilə başlayır: yanan qaz, kömür və ya neftdəki hər bir karbon atomu atmosferə buraxılır (əgər yanma his əmələ gətirməyəcək qədər səmərəli olarsa). Atılan karbonun təxminən dörddə biri atmosferdə demək olar ki, əbədi olaraq qalacaq və qlobal istiləşməyə səbəb olan istixana effektinə töhfə verəcək[1][2][3].

Meşələrin salınmasından başqa, yalnız iki şey atmosferdə karbonun yığılmasını azalda bilər: ya yerdən daha az karbon çıxarmaq, ya da enerjini yığdıqdan sonra onu yeraltına qaytarmaq.

Ekoloji siyasət səyləri, xüsusən də Avropada, alternativ, CO2-siz enerji mənbələrini və daha səmərəli enerji istifadəsini təşviq etmək məqsədi daşıyan birinci istiqamətdə irəliləyir. Hər iki yanaşma karbohidrogenlərə tələbatı azaltmalıdır. Müəllif, xüsusən də Hans-Verner Zinn, bərpa olunan enerjiyə dəstək sxemlərinin az təsir göstərdiyini iddia etsə də, o, yanacaq istehlakı və istehsalı üçün hökumət dəstəyini nəzərdən qaçırır. OECD hesabatına görə, bu cür dəstək OECD ölkələrində və əsas inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatlarda yüksəkdir və ildə 160-200 milyard ABŞ dolları təşkil edir. Bu dəstəyin emissiyaların azaldılması və iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üzrə qlobal səylərə mane olduğu bildirilir[4].

  1. Archer, D. "Fate of Fossil Fuel Şablon:CO2 in Geologic Time". Journal of Geophysical Research. 110. 2005: 5–11. Bibcode:2005JGRC..11009S05A. doi:10.1029/2004jc002625.
  2. Archer, D. "Millennial Atmospheric Lifetime of Anthropogenic Şablon:CO2". Climate Change, Mimeo. 2006.
  3. Hoos, G. "A Nonlinear Impulse Response Model of the Coupled Carbon Cycle-Climate System (NICCS)". Climate Dynamics. 18 (3–4). 2001: 189–202. Bibcode:2001ClDy...18..189H. doi:10.1007/s003820100170.
  4. "Support to fossil fuels remains high and the time is ripe for change - OECD". www.oecd.org. 2021-03-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-18.