Yevgeni öldürgəni
Elmi adı - Anabasis eugeniae Iljin
IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir, prioritet, endem növüdür.
Regional IUCN Statusu: VU D2. [1][2][3]
Qısa morfoloji təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Gövdəsi incə, yarpaqlarla örtülü olan, 10-25 sm hündürlükdə yarımkolcuqdur. Yarpaqları sərtvari, yuxarıda itiuclu, 2-3 sm uzunluqdadır. Çiçəkləri yarpaq qoltuğunda üç-üç yerləşmişdir. Meyvə qanadları sarı və ya tünd –qırmızıdır, sonradan qaralır, yuxarıda dik durandır, onlardan 3-ü nisbətən böyükdür, köndələn ovaldır və ya geniş geriyə -yumurtavaridir. Digər 2 meyvə yarpağı kiçikdir. Yumurtalıq kiçik ziyilcikvaridir. [1][2][4]
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çiçəkləmə - meyvə əmələgətirmə dövrü may-noyabr aylarına təsadüf edir. Kserofit, işıqsevən, duzlaşmaya davamlıdır. Toxumla çoxalır. Dağ ətəyində taxıllı-şoranlı müxtəlif otluq qruplaşmaları əmələ gətirir. [1][2][5][6]
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Naxçıvanın düzənliyi (Culfa rayonu –Darıdağ ətrafı). [1][2][7][8][9]
Sayı və tendensiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Populyasiyanın sayı azdır. Yeganə lokalitetində antropogen təsirlər azalma təhlükəsini sürətləndirir. [1][2][8]
Məhdudlaşdırıcı amillər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ekoloji amillərin kəskin dəyişməsi, texnogen və antropogen amillər (otarılma, tapdalanma). [1][2][10][11]
Mühafizə tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mühafizə üçün xüsusi tədbirlər aparılmır [6]. Biotopda antropogen təsiri azaltmaq üçün qoruma tədbirlərinin görülməsi, yasaqlıqların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxularının toxum bankında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma sahələrinin axtarılması təklif olunur. [1][2][8][11]
Məlumat mənbəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Tofiq Məmmədov, "Azərbaycan dendroflorası II cild", Bakı:-"Səda"-2015. Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Azərbaycan Respublikasının Qırmızı kitabı Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri II nəşr, Bakı-2013
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 "Arxivlənmiş surət". 2017-05-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-05.
- ↑ Schtaz G., Shulkina T., Solomon J., 2013
- ↑ Флора Азербайджана, 1952
- ↑ Гроссгейм А.А., 1945
- ↑ Ахундов Г.Ф., 1972
- ↑ Ахундов Г.Ф., Гогина Е.Е., Прилипко Л.И., 1978
- ↑ 1 2 3 Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989
- ↑ Naxçıvan Mr-in Qırmızı kitabı, 2010
- ↑ Мовсумова Ф.Г., 2005
- ↑ 1 2 Мовсумова Ф.Г., 2010