Zülali yemlər
Zülali yemlər – bitki və heyvani mənşəli olub, tərkibcə yüksək proteinə malikdirlər.
Bitki mənşəli zülali yemlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bu qrup yemlərə paxlalı kulturalar, jmıx aiddir. Paxlalıların toxumları proteinlə zəngindir. Təxminən 21,2–34,0%-ə qədərdir. Bu da bioloji dəyərinə görə taxıllar fəsiləsindən daha yüksəkdir. O cümlədən tərkibinə B1, B2, B5, E, C vitaminlər də daxildir. Paxlalı bitkilərin çiy meyvələrində, əsasən də soyada, antitriksin maddəsi var. Bu maddə fermentlərin aktivliyini və züllaların həzmini azaldır. Paxlalıların toxumları fosfor və kükürdlə, soya isə bunlardan əlavə yağ turşuları ilə zəngindir.
Noxud[redaktə | mənbəni redaktə et]
Noxud — əsas paxlameyvəli yemdir. Tərkibində 21,5% protein və çox miqdarda lizin var.
Soya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Soya – tərkibindəki proteinin səviyyəsinə görə (37–45%) noxudu keçir. O cümlədən yüksək bioloji dəyərinə və zəngin aminturşu tərkibinə görə heyvani zülala çox yaxındır. 18–21% yağ, vitamin və minerallarla zəngindir.
Paxlalı yemlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Paxlalı yemlərə – 25% protein daxildir. Karbohidratlar və vitaminlərlə zəngindir.
Acıpaxla yemi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Acıpaxla yemi– tərkibinə 42,1%-ə yaxın protein daxildir.
Çölnoxudu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çölnoxudu — tərkibinə 24,1%-ə yaxın protein daxildir.
Mərci[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mərci – kimyəvi tərkibinə görə noxud və çölnoxuda yaxındır.
Nut[redaktə | mənbəni redaktə et]
Nut– tərkibində 20% protein, 5% yağ və sellüloza.
Jmıx və şrotlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Jmıx və şrotlar– ayrı-ayrı kulturların texniki emalından alınır. Götürülən xammaldan asılı olaraq jmıx və şrotlar – günəbaxandan, kətandan, soyadan, pambıqdan, çəltik və yer fındığından alınır. Quşçuluq təsərrüfatı üçün əsasən soya, günəbaxan, yerfındığı, pambıq və düyüdən istifadə olunur. Jmıx əsasən pressləmə vasitəsilə yağın çəkilməsi zamanı alınır. Jmıxda 5–7% yağ olur. Həmçinin tərkibində 50%-ə yaxın zülal var ki, bu da yüksək keyfiyyətə malikdir. O cümlədən asan həzm olunur. Əksər halda tərkibcə heyvani zülala daha yaxın olur. Amma aminturşusu sarıdan kasaddır.
Heyvan mənşəli zülali yemlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Heyvan mənşəli zülali yemlər daha qiymətlidirlər. Belə ki, zülallarla yanaşı, B qrup vitaminləri, mineral maddələrlə zəngindir. Heyvan mənşəli yemlərə balıq və ət məhsullarının tullantıları və süd məhsulları aiddir.
Balıq unu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Balıq unu – yüksək keyfiyyətli yemdir. Tərkibində 79% zülal, lizin və metionin var.
Ət unu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ət unu – 60%-dən çox yüksək keyfiyyətli protein var.
Ət-sümük unu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ət-sümük unu – zülali-mineral yem. Tərkibində 50% protein olur.
Qan unu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qan unu – 80%-dən çox protein olur.
Lələk unu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Lələk unu — əsasən metionin və sistin aminturşularının mənbəyi kimi quşların yeminə qatılır. Proteinin ümumi miqdarı 80%-dir.
Çürümüş süd, zərdab və digər süd məhsulları yüksək bioloji əhəmiyyətə malikdirlər. Tərkibinə B vitamin qrupu və asan məninsənilən mineral maddələr daxildir. Quşlar üçün qiymətli yem sayılır.