Çin Əsri

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Çin
orta
orta

Çin əsri (çin. 中国世纪; ing. Chinese Century) — XXI əsr geosiyasətinin Çində üstünlük təşkil edəcəyi ambisiyası[1]. Bu termin xüsusilə Çin iqtisadiyyatının ABŞ iqtisadiyyatını üstələyəcəyi və dünyanın ən böyük milli iqtisadiyyatını meydana gətirəcəyi iddiası ilə əlaqədar istifadə olunur[2]. BMT Dünya Bankının məlumatına görə, Çin son iki minilliyin əksər hissəsi üçün artıq bu statusu qoruyub saxlayır[3].

Çin Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatını NATO-ya alternativ olaraq qurdu[4][5][6], Dünya Bankına və Beynəlxalq Valyuta Fonduna, isə Asiya İnfrastruktur İnvestisiya Bankına və Yeni İnkişaf Bankına alternativ olaraq təsis etdi[7][8] . Bundan əlavə, dünya işlərində daha böyük rol oynamaq üçün demək olar ki, 1 trilyon dollar dəyərində gələcək sərmayələri olan Bir nəsil, bir yol, siyasət təşəbbüsü yaratdı[9]. Həmçinin Trans-Pasifik Tərəfdaşlığına alternativ olaraq Regional Hərtərəfli İqtisadi Tərəfdaşlıqdan istifadə etməyi planlaşdırır[10].

  1. Rees-Mogg, William. This is the Chinese century. London: The Times. 3 January 2005.[ölü keçid]
  2. China Takes On the World. Time Magazine. Arxivləşdirilib 2009-05-26 at the Wayback Machine "Arxivlənmiş surət". 2009-05-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-26.
  3. Dahlman, Carl J; Aubert, Jean-Eric. China and the Knowledge Economy: Seizing the 21st Century Arxivləşdirilib 2008-03-04 at the Wayback Machine. WBI Development Studies. World Bank Publications. Accessed 30 January 2008.
  4. The Shanghai Cooperation Organization and Eurasian Geopolitics: New Directions, Perspectives, and Challenges. NIAS Press. ISBN 9788776941079.
  5. Making the Future: Occupations, Interventions, Empire and Resistance. Penguin UK. ISBN 9780141967875.
  6. Archive: Shanghai Cooperation Organization - A league of Autocracies. University of North Carolina at Chapel Hill. Arxivləşdirilib 25 dekabr 2016 at the Wayback Machine "Arxivlənmiş surət". Archived from the original on 25 December 2016. İstifadə tarixi: 26 July 2019.
  7. AIIB Vs. NDB: Can New Players Change the Rules of Development Financing?. Caixin. Arxivləşdirilib 2016-12-26 at the Wayback Machine "Arxivlənmiş surət". Archived from the original on 2016-12-26. İstifadə tarixi: 2019-07-26.
  8. Global Political Economy: Theory and Practice. Routledge. ISBN 9781317334811.
  9. China is spending nearly $1 trillion to rebuild the Silk Road. PBS. Arxivləşdirilib 7 yanvar 2017 at the Wayback Machine "Arxivlənmiş surət". Archived from the original on 7 January 2017. İstifadə tarixi: 26 July 2019.
  10. One Belt, One Road. Caixin Online. 2014-12-10. Arxivləşdirilib 2016-09-12 at the Wayback Machine "Arxivlənmiş surət". Archived from the original on 2016-09-12. İstifadə tarixi: 2019-07-26.