İsrail–Qırğızıstan münasibətləri
| İsrail–Qırğızıstan münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||
|
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
İsrail–Qırğızıstan münasibətləri — Qırğızıstan və İsrail arasında ikitərəfli beynəlxalq diplomatik, hərbi, ticari, mədəni və tarixi və həqiqi münasibətlər.
İki ölkə arasında münasibətlər 1992-ci ilin martında Qırğızıstanın SSRİ-dən müstəqillik qazandıqdan sonra qurulub. İsrail Orta Asiya Respublikalarında Qazaxıstanın paytaxtı Astanada işləyən qeyri-rezident səfir tərəfindən təmsil olunur[1].
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
1993-cü ilin yanvarında İsrail Xarici İşlər Nazirliyi Qırğızıstanın Qüdsdə səfirliyini açmağı planlaşdırdığını açıqladı. Bu elan Respublika Prezidenti Əsgər Akayevin İsrailə üç günlük rəsmi səfəri zamanı, hökumət başçısı İshaq Rabin tərəfindən qəbul edildiyi zaman da edildi[2]. 2008-ci ilin noyabr ayında MAŞAV Mərkəzinin köməyi ilə Qırğızıstanın Çuy vilayətində süd sağan bir qurğu quraşdırıldı və onun işləməsi üçün proqram təmin edildi. MAŞAV sayəsində İsraildə 380-ə yaxın qırğız fermer təlim aldı[3].
2010-cu ilin iyul ayında İsrail hökuməti Qırğızıstanın cənubundakı ehtiyaclı sakinlərə dərman və gigiyena məhsullarından ibarət humanitar yardım göndərdi. Beləliklə30 qutu dərman, şampun, uşaq bezi, diş pastası, tualet kağızı, camaşırxana və tualet sabunu və s. qöndərildi[4]. Həmin ilin avqustunda Qırğızıstanın kənd təsərrüfatı naziri ilə İsrail səfiri İsrail Mey-Ami arasında görüş keçirilmişdir. Görüşdə Qırğızıstan fermerlərinə İsraildə təlim keçmək, buğda və pomidor toxumlarının tədarükü, investorların axtarışı və İsrail-Qırğızıstan Ticarət Palatasının açılması müzakirə edilmişdir[3]. 2014-cü ilin iyun ayında Qırğızıstan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi ilə İsrailin "Emi Technologies & Financing" şirkəti arasında Əməkdaşlıq Memorandumu imzalanmışdır. Memorandum ixrac olunan kənd təsərrüfatı məhsullarının həcmini artırmaq üçün Qırğızıstanda logistika mərkəzlərinin maliyyələşdirilməsini nəzərdə tutur[5]. 2014-cü ilin sentyabr ayında İsrail Xarici İşlər Nazirliyinin “Avrasiya 2” Departamentinin (Orta Asiya və Qafqaz) direktoru Qırğızıstan İqtisadiyyat Nazirliyinin rəsmiləri ilə görüş keçirildi. Görüşdə İsrailin səhiyyə, kənd təsərrüfatı və informasiya texnologiyaları sahələrində yardım göstərməsi barədə razılıq əldə edildi[6][7].
2015-ci ilin avqust ayında bir qrup İsrail oftalmoloqları bir sıra əməliyyatları pulsuz aparmaq üçün Qırğızıstana səfər etdi. Respublika Səhiyyə Nazirliyinin başçısı İsrail mütəxəssisləri ilə görüşdü və qırğız həkimlərinin İsraildə təhsil alma imkanlarını müzakirə etdi[8]. 2016-cı ilin mart ayında İsrailin Qırğızıstandakı səfiri Mixael Brodski etimadnaməsini Prezident Almazbek Atambayevə təqdim etdi. Buna cavab olaraq Prezident Atambayev iki ölkə arasındakı əlaqələrin "ardıcıl olaraq inkişaf etdiyini" qeyd etdi. O, israillilərdən ölkənin yaşıllaşdırılmasını öyrənməklə yanaşı ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılmasını da arzuladı[9].
2016-cı ilin iyun ayında Qırğızıstan paytaxtının meri ilə İsrail səfiri arasında ikitərəfli əməkdaşlığın perspektivlərini müzakirə etmək üçün görüş keçirildi[10]. Elə həmin ay iki ölkənin Xarici İşlər Nazirlikləri səviyyəsində ikitərəfli danışıqlar aparıldı: ticarət, iqtisadi və investisiya sahələrində əməkdaşlığa xüsusi diqqət yetirildi[11].
İsrail Film Festivalının açılışı 2 noyabr 2016-cı ildə Bişkekdə oldu[12]. Elə həmin ay Qırğızıstan Ali Məhkəməsi sədrinin müavini Kaçıke Esenkanov İsrailin Hayfa şəhərində keçirilən beynəlxalq seminarda iştirak etdi. Seminarın təşkilatçılarından biri MAŞAV agentliyi idi[13].
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Israel’s Diplomatic Missions Abroad: Status of relations Arxivləşdirilib 2016-04-20 at the Wayback Machine, Israel Ministry of Foreign Affairs
- ↑ Kyrgyzstan Is Planning Embassy in Jerusalem Arxivləşdirilib 2017-12-13 at the Wayback Machine, The New York Times
- ↑ 1 2 "Глава израильской дипмиссии окажет содействие аграрному сектору Кыргызстана". 2019-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-03.
- ↑ "Израиль направил гуманитарную помощь пострадавшим на юге Кыргызстана". 2019-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-03.
- ↑ "Израильская компания намерена построить в Кыргызстане логистические центры". 2019-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-03.
- ↑ "Израиль готов поделиться опытом с Кыргызстаном в области здравоохранения, сельского хозяйства и It-технологий". 2019-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-03.
- ↑ Aygun Badalova. Kyrgyzstan, Israel to activate economic cooperation Arxivləşdirilib 2022-08-12 at the Wayback Machine, Trend
- ↑ "Глава Минздрава КР обсудил с израильскими офтальмологами возможности обучения кыргызских специалистов в Израиле". 2019-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-03.
- ↑ Алмазбек Атамбаев: «Отношения Кыргызстана и Израиля развиваются последовательно» Arxivləşdirilib 2019-12-03 at the Wayback Machine, Kabar.kg
- ↑ "Мэр Бишкека и посол Израиля обсудили перспективы двустороннего сотрудничества". 2019-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-03.
- ↑ "Представители МИД Кыргызстана и Израиля обсудили состояние и перспективы развития двусторонних связей". 2019-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-03.
- ↑ "В Бишкеке пройдет фестиваль израильского кино". 2019-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-03.
- ↑ "Представитель Верховного суда принимает участие в работе международного семинара в Израиле". 2019-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-03.