Dil kompleksi
Dil kompleksi — dialekt kontinuumu daxilində dialektlər arasındakı əlaqələrə bənzəyən, lakin daha çox fərqə malik olan dillər qrupu. Başqa sözlə, dil kompleksinin komponentləri dialektlər deyil, dillərdir, buna baxmayaraq, ayrı-ayrı deyimlər arasında sərhədləri çəkmək hələ də çətindir.[1][2]
Gələcəkdə dil kompleksi əsasında bir və ya bir neçə komponentin daşıyıcıları dil kompleksinin əsas ərazisini tərk edərsə, psevdogenetik assosiasiya (linkic; ing. linkage) yarana bilər. Orijinal dialekt kontinuum/dil kompleksinin qalan üzvləri öz-özlüyündə inkişaf edərkən bəzi əlamətlər və yeniliklər mübadiləsini davam etdirirlər ki, zaman keçdikcə müəyyən genetik əlaqə görünüşü yaranır. Bununla belə, onun ümumi xüsusiyyətləri ya irsi arxaizmlər (çox vaxt dil kompleksinin oturaq üzvlərində itirilir) və ya kompleks üzvlərinin yalnız bir hissəsini, adətən ən yaxın qonşuları birləşdirir. Beləliklə, ortaq əcdad dilini yalnız ilkin dil kompleksinin bütün üzvləri üçün yenidən qurmaq mümkündür, lakin onun qalan üzvləri üçün bunu ayrıca mümkün deyil.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "I use the term linkage to refer to a group of communalects [i.e. dialects or languages] which have arisen by dialect differentiation" (Ross 1988, С. 8).
- ↑ "I use the term family to refer to a group of communalects which have diversified from a single language by separation, rather than by dialect differentiation" (Ross 1988, С. 8).
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Ross, Malcolm D. Proto Oceanic and the Austronesian languages of Western Melanesia. Canberra: Pacific Linguistics. 1988.
Əlavə ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- François, Alexandre, Trees, Waves and Linkages: Models of Language Diversification (PDF) // Bowern, Claire; Evans, Bethwyn (redaktorlar ), The Routledge Handbook of Historical Linguistics, London: Routledge, 2014, 161–189, ISBN 978-0-41552-789-7.
- Heggarty, Paul; Maguire, Warren; McMahon, April. "Splits or waves? Trees or webs? How divergence measures and network analysis can unravel language histories". Philosophical Transactions of the Royal Society B. 365 (1559). 2010: 3829–3843. doi:10.1098/rstb.2010.0099. PMC 2981917. PMID 21041208.
- Kalyan, Siva; François, Alexandre, Freeing the Comparative Method from the tree model: A framework for Historical Glottometry (PDF) // Kikusawa, Ritsuko; Reid, Laurie (redaktorlar ), Let's Talk about Trees: Genetic Relationships of Languages and Their Phylogenic Representation, Senri Ethnological Studies, 98, Ōsaka: National Museum of Ethnology, 2018, 59–89.
- Lynch, John; Malcolm Ross; Terry Crowley. The Oceanic languages. Richmond, Surrey: Curzon. 2002. ISBN 978-0-7007-1128-4. OCLC 48929366.