Gümüşqaya
| Gümüşqaya | |
|---|---|
 | |
| 38°04′25″ şm. e. 46°18′51″ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | XIV əsr |
|
| |
Gümüşqaya (az-əbcəd. گوموشقیه) və ya Dəməşqiyyə (fars. دمشقیه) — İranın Təbriz şəhərində tarixi məhəllə. Şəhərin azərbaycanlı sakinləri iddia edirlər ki, keçmiş ad birincinin farslaşdırılmış variantıdır.[1] Hal-hazırda Təbrizin 8-ci rayonunun bir hissəsidir. Şimaldan və şərqdən Meydançay ilə həmsərhəddir. Onun qərbində Behişti küçəsi, cənubunda isə Qarabaği xiyabanıdır.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məhəllə Bağdad xatun tərəfindən[2] edam edilmiş qardaşı Diməşq xocanın şərəfinə yaradılmış[3] Dəməşqiyyə mədrəsəsi ətrafında formalaşmışdır. Mədrəsənin xəttatlığı Ustad və Tələbə Məscidi üzərində də işləmiş Abdullah Seyrəfi tərəfindən edilmişdir.[4] Mədrəsə bir neçə çobani və cəlairi hökmdarlarının dəfn olunduğu qəbiristanlığın yanında yerləşirdi:
- Kiçik Həsən
- Məlik Əşrəf
- Diməşq xoca
- I Həsən Cəlayır
- Hüseyn Cəlayır
- Əhməd Cəlayır (həmçinin, onun anası)
- Tandu xatun
- Vələd Cəlayır (d. 1411)
- Ələddövlə Cəlayır
Qəbiristanlıq 1970-ci illərdə Pəhləvi rejimi dövründə dağıldılmış və onun yerində 1978-ci ildə Əl-Zəhra Qızlar Liseyi tikilmişdir.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "İran azərbaycanlıları: "Türkcə olan qədim adlar farslaşdırılır"" [Iranian Azerbaijanis: "Old Turkish names are Persianized"]. BBC News Azərbaycanca (az.). 2024-01-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-19.
- ↑ Blair, Sheila S. Calligraphy in Iran and its Environs under the Mongols and Turkomans // Islamic Calligraphy. Edinburgh University Press. 2008. doi:10.3366/j.ctvxcrjn5.13. ISBN 978-0-7486-3540-5. 2023-11-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-20.
- ↑ ʿUmrānī, Bihrūz; Sangarī, Ḥusain Ismaʿīlī. Baft-i tārīḫī-i šahr-i Tabrīz [Historical context of Tabriz city] (fars). Tihrān: Mīrāṯ. 2007. 133–134. ISBN 978-964-8955-05-7.
- ↑ Soucek, Priscilla P., "ʿABDALLĀH ṢAYRAFĪ", Encyclopaedia Iranica Online (ingilis), Brill, 2020-08-20, 2024-01-19 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2024-01-19