Harrinqton paradoksu
Harrington paradoksu (İngiliscə: Harrington paradox) ətraf mühit və ekologiya iqtisadiyyatında firmaların ekoloji tənzimləmələrə davranışını əks edən anlayışdır. Paradoks Vinston Harrington tərəfindən, 1988-ci ilin məqaləsində təsvir olunmuşdur, və ABŞdəki 1970-ci illərin sonunda 1980-ci illərin əvvəlində ekoloji standartların monitorinqi, həyata keçirilməsi və riayət edilməsinə aid olan tədqiqata əsaslandırılıb. Paradoksa uyğun olaraq, baxmayaraq ki:
- Firmalarda ekoloji monitorinq tezliyi aşağıdır
- Ətraf mühit tənzimləmələrinin pozulması müəyyən olduğu halda, pozan firma nadir hallarda cəzalandırılır
- Gözlənilən cərimənin miqdarı tənzimləməyə riayət etməsinin qiymətinə nisbətən azdır
Firmalar əsasən ekoloji standartlara riayət edirlər.
İzahat[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şirkətlərin bu dərəcədə riayət etməsi Gari Bekerin (Gary Becker) rasional cinayət nəzəriyyəsində[1] təsvir olunan gəliri maksimalaşdıran şirkətlərin davranışına uyğun gəlmir. Rasional şirkətlər ancaq gözlənilən cərimə riayət etməsinin qiymətindən çox olması halında standartlara riayət edirlər.
Paradoksu izah etmək üçün şirkətlərin altruist olduğu və öz haqqında ictimai fikiri pozmamaq məqsədi təklif olunur.
Müşahidə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Paradoksu müşəhidə edən statistik məlumatlar nadirdir. Norveçin Çirklənmə üzrə Kontrol İdarəsi tərəfindən 2001-ci ildə aparılan araşdırmada[2] ciddi pozuntular aşkar olunmayıb, amma şirkətlərin çoxusunda (80%) standartlardan kiçik kənara çıxmaları tapılıb. Norveçdə monitorinqin tezliyi aşağı və kiçik pozuntulara cərimə sistemi yüngül olduqları paradoksa güclü sübut verə bilmir, çünki ciddi pozuntulara çox sərt cəzalandırma nəzərdə tutulur. Şirkətlərin bu davranışı rasional cinayət nəzəriyyəsinə uyğun gəlir.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2011-07-19 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-10.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2008-12-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-10.
- http://books.google.az/books?id=JQ0vBINSp_MC&pg=PA209&lpg=PA209&dq=Harrington+paradox&source=bl&ots=19Qg4jOnMw&sig=n0mqpk-8-WLXk2MB2-FJXfPXX58&hl=ru&ei=XRIoSur4BsWM_Qbf56XJBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7
- http://books.google.az/books?id=2L6PBcD3fQAC&pg=PA198&lpg=PA198&dq=Harrington+paradox&source=bl&ots=mkRupoRezO&sig=QmS0M3a3dY-pYNtwOjjRt8pm6nE&hl=ru&ei=9tcnSp-9A8aD_AbQ76XJBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4#PPA198,M1
Əlavə materiallar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Enforcement leverage when penalties are restricted[ölü keçid], Harrington, W. 1988, Journal of Public Economics 37, 29–53
- Regulatory dealing – revisiting the Harrington paradox, Anthony Heyes, Neil Rickman, Journal of Public Economics 72 (1999) 361–378
- Firms’ Compliance to Environmental Regulation: Is There Really a Paradox? Karine Nyborg and Kjetil Telle, Environmental & Resource Economics (2006) 35:1–18
- Corporate environmentalism and environmental statutory permitting, Christopher S. Decker, Journal of Law and Economics, vol. XLVI (April 2003)
- A dissolving paradox: Firms’ compliance to environmental regulation, Karine Nyborg and Kjetil Telle, Memorandum No 02/2, Department of Economics University of Oslo
- Enforcement leverage when penalties are restricted: a reconsideration under asymmetric information Arxivləşdirilib 2013-02-02 at Archive.today, Mark Raymond, Journal of Public Economics, Volume 73, Issue 2, 1 August 1999, Pages 289–295
- Monitoring and Enforcement of Environmental Policy Arxivləşdirilib 2011-06-07 at the Wayback Machine, Mark A. Cohen 1998, International Yearbook of Environmental and Resource Economics,Volume III, edited by Tom Tietenberg and Henk Folmer; Edward Elgar publishers(1999)