Türkmən rayonu

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Türkmən rayonu
Bayraq[d] Gerb[d]
Bayraq[d] Gerb[d]

45°19′ şm. e. 43°24′ ş. u.

Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 1925
Sahəsi
  • 2.612 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 22.918 nəf. (2020)[3]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu 86565
Rəsmi sayt
Türkmən rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Türkmən rayonu[4] (rus. Туркменский район) — Rusiya Federasiyası, Stavropol diyarının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Letnaya Stavka kəndidir. Əhalisi 22 918 nəfərdir (2020).

Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon Stavropol diyarının şimal-şərq hissəsində yerləşir. Arzqirski, Blaqodarnenski, Stepnov, İpatovski, Apanasenkovski rayonları və Kalmıkiya Respublikası ilə həmsərhəddir.

İnzibati mərkəz diyar mərkəzindən 145 km məsafədə yerləşən Letnaya Stavka kəndidir. 1 yanvar 2010-cu il tarixə qədər rayon ərazisinin ümumi sahəsi 261,2 min hektar, o cümlədən kənd təsərrüfatı torpaqları 239,2 min hektar olmuşdur. Əkin sahələri 180,0 min ha idi. relyefi əsasən dağ ətəyi düzənlikdir. Torpaqlar çox müxtəlifdir. Əsasən Qafqaz qara torpaqları, tünd şabalıdı və o cümlədən 10 % şoran torpaqlar təşkil edir. Ərazi qeyri-sabit nəmliyi olan olan çöl zonasına aiddir. İqlimi kontinentaldır, isti quru yay, mülayim qış müşahidə olunur.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Türkmənlər XVII əsrin ortalarından XX əsrin əvvəllərinə qədər Orta Asiyadan Stavropol diyarına köç etmişdilər.

29 noyabr 1860-cı ildə Stavropol quberniyasının tərkibində Türkmən pristavlığı qurulur[5].

3 aprel 1920-ci ildə Türkmən qəzası Türkmən milli rayonuna çevrilir (1930-cu illərin sonlarında milli rayon statusu geri alınır).

9 sentyabr 1929-cu ildə Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin Rəyasət Heyəti qərarı ilə Şimali Qafqaz diyarının Stavropol dairəsinin Türkmən rayonunun Bayçaara, Kamennaya Balka və Zavetnı kəndləri Arzqirski rayonu Tersk dairəsin verilir[6].

11 yanvar 1943-cü ildə Türkmən rayonu nasist Almaniyasının qoşunlarından azad edilir[7].

2 noyabr 1956-cı ildə rayon Petrovsk, Blaqodarnenski və Arzqirski rayonlarına verilməsi ilə ləğv edildi.

Rayon 11 dekabr 1970-ci ildə yenidən qurulur.

16 Mart 2020-ci il tarixdən etibarən Stavropol diyarının 31 yanvar 2020-ci il tarixli 15-kz saylı qanununa əsasən, Türkmən inzibati dairəsinin bütün bələdiyyələri vahid bələdiyyə forması olan Türkmən Bələdiyyəsinə birləşdirildi.

Ərazi vahidi statusunu qoruyur[8][9].

Əhali[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cins tərkibi

2010-cu il Ümumrusiya əhalisinin siyahıyaalınmasının nəticələrinə görə, rayonda 12 331 kişi (47,52 %) və 13 617 qadın (52,48 %) yaşayırdı[10].

Milli tərkib

2010-cu il əhalinin siyahıyaalınmasının nəticələrinə görə rayonda aşağıdakı millətlərin nümayəndələri yaşayırdı:

Milliyyət sayları faiz
ruslar 16 155 62,26
türkmənlər 5043 19,44
darginlər 1527 5,88
tatarlar 1425 5,49
ermənilər 380 1,46
digərləri 1418 5,46
Ümumi 25 948 100,00

Yaşayış məntəqələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayonun və müvafiq şəhər dairəsinin ərazisi 25 yaşayış məntəqəsini əhatə edir.

İnfrastruktur[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təhsil kompleksi 14 məktəbəqədər təhsil müəssisəsi, 16 orta məktəblə təmsil olunur.

Əhaliyə 18 mədəniyyət evi, 17 kitabxana, 2 uşaq musiqi məktəbi, 5 xalq bədii qrupu xidmət göstərir.

Türkmən rayonunda mərkəzi regional xəstəxanası, beş rayon xəstəxanası, iki tibbi ambulatoriyası, 14 feldşer və mama məntəqəsi, 18 aptek vardır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 http://docs.cntd.ru/document/461506269.
  2. ↑ 1 2 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
  3. ↑ http://web.archive.org/web/20200424113056/https://www.gks.ru/storage/mediabank/Численность%20по%20МО_Site.xlsx.
  4. ↑ "Закон Ставропольского края от 31.01.2020 № 11-кз «О преобразовании муниципальных образований, входящих в состав Новоселицкого муниципального района Ставропольского края, и об организации местного самоуправления на территории Новоселицкого района Ставропольского края»". publication.pravo.gov.ru (rus). 2020-02-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-16.
  5. ↑ "Хроника административно-территориальных изменений, коснувшихся Ставрополье с 1785 года по настоящее время". 2018-07-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-02.
  6. ↑ "Постановление ВЦИК от 09.09.1929 «Об изменениях в административном делении Северо-кавказского края»". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-02.
  7. ↑ "Календарь государственных праздников Российской федерации, памятных дат и знаменательных событий Ставропольского края на 2011 год". Официальный сайт администрации Курсавского сельсовета Андроповского района Ставропольского края. 2015-01-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-01-17.
  8. ↑ "Закон Ставропольского края «Об административно-территориальном устройстве Ставропольского края»". 2017-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-11.
  9. ↑ "Закон Ставропольского края «Об утверждении Реестра административно-территориальных единиц Ставропольского края»". 2017-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-11.
  10. ↑ "Всероссийская перепись населения 2010 года на территории Ставропольского края. Том 3 книга 1 «Национальный состав и владение языками, гражданство»". Сайт Северо-Кавказстата. 2015-04-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-05.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Türkmən_rayonu&oldid=6687414"