Ateizm: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
Sətir 44: Sətir 44:


== Qeydlər ==
== Qeydlər ==
{{Reflist|colwidth=30em
|refs=
{{Reflist|colwidth=30em
{{Reflist|colwidth=30em
|refs=
|refs=
Sətir 87: Sətir 85:
<ref name="hume-metaphysics">{{harvnb|Hume|1748|loc=Part III}}: "If we take in our hand any volume; of divinity or school metaphysics, for instance; let us ask, Does it contain any abstract reasoning concerning quantity or number? No. Does it contain any experimental reasoning concerning matter of fact and existence? No. Commit it then to the flames: for it can contain nothing but sophistry and illusion."</ref>
<ref name="hume-metaphysics">{{harvnb|Hume|1748|loc=Part III}}: "If we take in our hand any volume; of divinity or school metaphysics, for instance; let us ask, Does it contain any abstract reasoning concerning quantity or number? No. Does it contain any experimental reasoning concerning matter of fact and existence? No. Commit it then to the flames: for it can contain nothing but sophistry and illusion."</ref>
}}
}}

}}


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==

19:22, 7 sentyabr 2017 tarixinə olan versiya

Ateizm simvolu
III əsrin əvvəllərində papirus üzərində yazılmış "Efeslilərə müraciət"də yunan dilindəki αθεοι (atheoi) (2:12) ifadəsi "tanrısız" mənasını verir.
Sokrat

Ateizm, geniş mənada, tanrıların mövcudluğuna inamın olmamasıdır.[1][2][3][4]Daha az bir konsepsiyada Ateizm hər hansı ilahi bir varlıq olduğuna dair inancın rəddidir.[5][6] Daha da dar bir mənada ateizm xüsusilə heç bir tanrı yoxdur, mövqeyidir.[1][2][7][8] Ateizm ən azı bir tanrının mövcudluğuna inam ilə[9][10][11] ümumi mənada teizmlə ziddiyyət təşkil edir.[12][9]


Etimoloji kökə əsasən Ateizm qədim yunan sözü olub  "ἄθεος" (ateos) mənası "tanrı yoxdur" deməkdir. Qədim dövrdə daha iri cəmiyyət tərəfindən ibadət edilən tanrılara inanmayan və ya onlara ibadət etməktən imtina edənlər üçün alçaldıcı bir söz kimi istifadə edilirdi.[13] [14] Ateizm termini ortodoks əhali tərəfindən dini inanclarını bölüşməyənlərin kateqoriləşdirilməsində istifadə edilirdi.[14] Ateizm termini aktual olaraq 16-cı əsirdə meydana çıxdı.[15] Bunula bərabər azad düşüncənin yayılması, skeptisist sorğulama və dəvamında dini tənqidin artması ilə ateizm termininin tətbiq nöqtəsi daralmağa başladı. Ateist terminindən istifadə edərək özlərini təyin edən ilk şəxslər 18-ci əsrdə Maarifçilik dövründə yaşayırdılar.[16][15] Fransız İnqilabı "Bənzəri görünməmiş ateizm" ilə qeyd olunan, insan ağılının üstünlüyünü müdafiə edən tarixin ilk böyük siyasi hərəkatına şahid oldu.[17]

Ateist arqumentlər fəlsəfi yanaşmadan sosial və tarixi yanaşmalara qədər uzanır.İlahi varlıqlara inanmamaq üçün empirik sübutların olmaması[18][19],fənalıq problemi,ziddiyyətli dini mətinlər,yanlışlanma potensialı ola bilən konsepsiaların rədd edilməsi,inançsızlıq arqumentləri iləri[18][20] sürülür.Bəzi ateistlərin sekulyar fəlsəfəni mənimsəməsinə[21][22] baxmayaraq,bütün ateistlərin riayət etdiyi bir ideologiya və ya davranış dəsti yoxdur.[23] Ateizm teizmdən daha həssas bir mövqedədir hansı ki,tanrının mövcud olmadığının sübut olunması ateistlər üzərinə şamil edilmir,ancaq teizmin məntiqliliyini təmin etmək üçün teistlər tanrının mövcudluğunu sübut etməlidir.[24]Lakin başqaları belə bir mövqedə olma fikri ilə razılaşmırdılar.[25]

Ateizm konsepsiyaları fərqlilik göstərdiyindən,ateistlərin mövcud sayının dəqiq qiymətləndirilməsi çətindir.[26]Dünya Miqyaslı Müstəqil Şəbəkə / Qallup Beynəlxalq Assosiasiası(ing.Worldwide Independent Network/Gallup International Association (WIN/GIA)) tərəfindən iki qlobal anket sorğusu keçirilmişdi.2015-ci ildə anketə qatılan 64 000-dən çox iştirakçıdan 11%-i  özlərini "etiqadlı ateist" olaraq göstərmişdi,halbuki,2012-ci ilin əvvəlində keçirilən sorğuda respondentlərin 13%-i "etiqadlı ateist" idi.[27][28] Bununla yanaşı, digər tədqiqatçılar WIN/Gallup göstəriciləri ilə ehtiyatlı olmağı məsləhət görmüşlər, çünki,onilliklər ərzində eyni müşahidədən istifadə edən və daha böyük nümunə ölçüsünə malik olan digər tədqiqatlar ardıcıl olaraq aşağı göstəricilərə çatmışdır.[29]Britan Yayım Korporasiyası (BBC) tərəfindən 2004-cü ildə aparılan araşdırma, ateistlərin dünya əhalisinin 8% -ni təşkil etdiyi qeyd edildi.[30]Digər köhnə təxminlər, ateistlərin dünya əhalisinin 2% -ni , dinsizlərin isə 12%-ni təşkil etdiyi göstərilmişdi.[31] Bu sorğulara görə, Avropa və Şərqi Asiya ən yüksək ateizm göstəricisi olan bölgələrdir.2015-ci ildə Çin əhalisinin 61%-nin ateist olduğunu bildirdi.[32] Avropa İttifaqında keçirilən 2010-cu il Avrobarometr sorğusuna əsasən, AB əhalisinin 20% -i "hər hansı bir ruh,tanrı və ya həyat gücünə" inanmadığı qeyd olundu.[33]

Təyini və növləri

Yazıçılar ateizmi necə ən yaxşı şəkildə təyin və təsnifləndirmək üzərində razılaşmırlar[34],hansı fövqəltəbii qüvvənin tanrı hesab edilməsi,öz-özlüyündə ixtiyarı düşüncəmi və fəlsəfi mövqemi ya da birinin olmaması,şüurlu imtinamı tələb etməsi yoxsa açıq aydın imtinamı tələb etməsi kimi mövzularda rəqabət aparılır.Ateizm aqnostiszmlə uzlaşma xüsusiyyətinə görə eyni qəbul edildi,[35][36][37][38][39][40][41]həmçinin bir-biri ilə ziddiyyət təşkil etdiyi qeyd olundu.[42][43][44]Müxtəlif kateqoriyalar ateizmin müxtəlif formalarını ayırd etmək üçün istifadə edilmişdir.

Diapozon

Ateizmin təyin edilməsi ilə əlaqədar qeyri-müəyyənlik və mübahisələrdən bir qismi,tanrı və ilah kəlimələrinin tərifinin təyini ilə bağlı uzlaşmada yaşanan çətinliklərlə əlaqədardır.Tanrı və illah konsepsiyalarının dəhşətli dərəcədə çoxluğu ateizmin tətbiqi ilə bağlı fərqli düşüncələrə gətirib çıxarır.Roma papası Xristiyanları ilahiləşdirilmiş bütlərə ibadət etmədikləri üçün ateist olaraq günahlandırdı.Teizmin hər hansı bir ilahi inancı əhatə etdiyi kimi başa düşülməsi ilə ,tədricən bu aspekt xoşagəlməz hala düşdü.[45]

Rədd edilən fenomenlərin diapozonuna gəldikdə isə ,ateizm hər bir ilahi varlığın,spiritual ,fövqəltəbii ya da transsendental konseptlərin, Buddizm, Hinduizm, Caynizm və Daoizm kimi,bir çoxuna qarşı çıxabilər.[46]

Örtülü və Açıq

Fayl:Ateizm növləri.png.png
Diaqramda güclü/zəif örtülü/açıq ateizm arasında əlaqə göstərilmişdir.

Ateizmin tərifi bir insanın ateist kimi qəbul edilməsi üçün ilahi varlıqların anlayışına qoyması lazım olan düşüncə dərəcəsinə görə dəyişir.Ateizm bəzən hər hansı bir ilahi varlığın mövcud olduğuna dair sadə inamın olmaması ilə müəyyən edilmişdir.Bu geniş tərifə yeni doğulmuş və teokratik fikirlərə məruz qalmayan insanlar daxil edilir.Pol Anri Holbax deyirdi "Hər uşaq ateist olaraq doğular:onların tanrı haqqında fikirləri yoxdur"[47].Eyni şəkildə, Corc H. Smith (1979) bunu təklif etdi"Teizm ilə tanış olmayan adam, bir tanrıya inanmadığı üçün ateistdir.Bu kateqoriyada olanlar, həm də bu məsələləri başa düşmək üçün konseptual qabiliyyəti olan, lakin bu məsələlərdən hələ xəbərsiz olan uşaqları da əhatə edir.Bu uşağın tanrıya inanmaması onu ateist olaraq təyin edir."[48] Smith örtlü ateizm terminini ortaya çıxartdı hansı ki, "Teistik inancların onları şüurlu olaraq rədd etmədən olmaması " şəklində tərif verirdi və açıq ateizm-i isə şüurlu olaraq teizmə inamsızlıq şəklində təyin edirdi.Ernest Naqel Smithin ateizm təriflərininin ziddiyətli olduğunu bəyan edir və göstərirdiki sadəcə açıq ateizm "doğru ateizm"dir və örtülü ateizm yanlız "teizmin yoxluğudur"[25].

Pozitiv və Neqativ

Antoni və Maykıl Martin kimi filosoflar pozitiv (güclü) ateizm ilə negativ(zəif) ateizmin bir-biri ilə ziddiyət təşkil etdiyini deyirdilər[49][45] .Pozitiv ateizm açıq şəkildə təsdiq edir ki,heç bir tanrı mövcud deyil.Neqativ ateizm isə daha çox qeyri-teizmin digər bütün formalarına daxildir.Bu təsnifata əsasən kim bir teist deyilsə ya negativ ya da pozitiv ateistdir.Neqativ və pozitiv terminlərinin köhnə mənşəyə aid olmasına və fəlsəfi ədəbiyyətdə (bir az fərqli şəkildə) və Katolik apologetikasında istifadə edilməsinə baxmayaraq , güclü və zəif terminləri nisbətən yenidir.Ateizmin bu demarkasiyası altında, ən çox aqnostiklər neqativ ateist kimi təyin edilir.

Misal olaraq,Martinin aqnostizmin neqativ ateizmə yol açdığını iddiya etməsinə baxmayaraq,bir çox aqnostik, öz əqidəsini ateizmdən fərqli olaraq görürlər.Onlar ateizmi teizmdən ya da eyni inanc bərabərliyi tələb edilməsindən daha haqlı olmadığını hesab edə bilərlər.Biliyin etibarsızlığı iddiyası və ya tanrıların varlığına qarşı çıxmaq bəzən ateizmin bir inac sıçrayışı tələb etməsinin göstəricisidir.

Qeydlər

  1. ↑ 1 2 Harvey, Van A. Agnosticism and Atheism, in Flynn, 2007. səh. 35: "The terms ATHEISM and AGNOSTICISM lend themselves to two different definitions. The first takes the privative a both before the Greek theos (divinity) and gnosis (to know) to mean that atheism is simply the absence of belief in the gods and agnosticism is simply lack of knowledge of some specified subject matter. The second definition takes atheism to mean the explicit denial of the existence of gods and agnosticism as the position of someone who, because the existence of gods is unknowable, suspends judgment regarding them ... The first is the more inclusive and recognizes only two alternatives: Either one believes in the gods or one does not. Consequently, there is no third alternative, as those who call themselves agnostics sometimes claim. Insofar as they lack belief, they are really atheists. Moreover, since absence of belief is the cognitive position in which everyone is born, the burden of proof falls on those who advocate religious belief. The proponents of the second definition, by contrast, regard the first definition as too broad because it includes uninformed children along with aggressive and explicit atheists. Consequently, it is unlikely that the public will adopt it."
  2. ↑ 1 2 Simon Blackburn, redaktoratheism // The Oxford Dictionary of Philosophy (2008). Oxford University Press. 2008. İstifadə tarixi: 2013-11-21. Either the lack of belief that there exists a god, or the belief that there exists none. Sometimes thought itself to be more dogmatic than mere agnosticism, although atheists retort that everyone is an atheist about most gods, so they merely advance one step further.
  3. ↑ Most dictionaries (see the OneLook query for "atheism") first list one of the more narrow definitions.
    • Runes, Dagobert D.(editor). Dictionary of Philosophy. New Jersey: Littlefield, Adams & Co. Philosophical Library. 1942. ISBN 0-06463461-2. 2011-05-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-04-09. (a) the belief that there is no God; (b) Some philosophers have been called "atheistic" because they have not held to a belief in a personal God. Atheism in this sense means "not theistic". The former meaning of the term is a literal rendering. The latter meaning is a less rigorous use of the term though widely current in the history of thought ([[:Category:|link]])[[Category:]] – entry by Vergilius Ferm
  4. ↑ Atheism // OxfordDictionaries.com. Oxford University Press. İstifadə tarixi: April 23, 2017.
  5. ↑ Nielsen, 2013: "Instead of saying that an atheist is someone who believes that it is false or probably false that there is a God, a more adequate characterization of atheism consists in the more complex claim that to be an atheist is to be someone who rejects belief in God for the following reasons ... : for an anthropomorphic God, the atheist rejects belief in God because it is false or probably false that there is a God; for a nonanthropomorphic God ... because the concept of such a God is either meaningless, unintelligible, contradictory, incomprehensible, or incoherent; for the God portrayed by some modern or contemporary theologians or philosophers ... because the concept of God in question is such that it merely masks an atheistic substance—e.g., "God" is just another name for love, or ... a symbolic term for moral ideals."
  6. ↑ Edwards, 2005: "On our definition, an 'atheist' is a person who rejects belief in God, regardless of whether or not his reason for the rejection is the claim that 'God exists' expresses a false proposition. People frequently adopt an attitude of rejection toward a position for reasons other than that it is a false proposition. It is common among contemporary philosophers, and indeed it was not uncommon in earlier centuries, to reject positions on the ground that they are meaningless. Sometimes, too, a theory is rejected on such grounds as that it is sterile or redundant or capricious, and there are many other considerations which in certain contexts are generally agreed to constitute good grounds for rejecting an assertion."
  7. ↑ Rowe, 1998: "As commonly understood, atheism is the position that affirms the nonexistence of God. So an atheist is someone who disbelieves in God, whereas a theist is someone who believes in God. Another meaning of 'atheism' is simply nonbelief in the existence of God, rather than positive belief in the nonexistence of God. ... an atheist, in the broader sense of the term, is someone who disbelieves in every form of deity, not just the God of traditional Western theology."
  8. ↑ J.J.C. Smart. Atheism and Agnosticism // Stanford Encyclopedia of Philosophy.
  9. ↑ 1 2 Oxford English Dictionary (2nd). 1989. Belief in a deity, or deities, as opposed to atheism
  10. ↑ "Merriam-Webster Online Dictionary". 2011-05-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-04-09. ...belief in the existence of a god or gods...
  11. ↑ Smart, J. J. C. Zalta, Edward N. (redaktor). "Atheism and Agnosticism". The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2013 Edition).
  12. ↑ "Definitions: Atheism". Department of Religious Studies, University of Alabama. İstifadə tarixi: 2012-12-01.
  13. ↑ Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; drachmann adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
  14. ↑ 1 2 Whitmarsh, Tim. 8. Atheism on Trial // Battling the Gods: Atheism in the Ancient World. Knopf Doubleday. ISBN 978-0-307-94877-9.
  15. ↑ 1 2 Wootton, David. 1. New Histories of Atheism // Hunter, Michael; Wootton, David (redaktorlar ). Atheism from the Reformation to the Enlightenment. Oxford: Clarendon Press. 1992. ISBN 0-19822736-1.
  16. ↑ Armstrong, 1999
  17. ↑ Hancock, Ralph. The Legacy of the French Revolution. Lanham, United States: Rowman and Littlefield Publishers. 1996. səh. 22. ISBN 978-0-847-67842-6. İstifadə tarixi: 2015-05-30. Extract of page 22
  18. ↑ 1 2 Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; logical adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
  19. ↑ Shook, John R. "Skepticism about the Supernatural" (PDF). İstifadə tarixi: 2012-10-02.
  20. ↑ Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; Drange-1996 adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
  21. ↑ Honderich, Ted (Ed.) (1995). "Humanism". The Oxford Companion to Philosophy. Oxford University Press. p 376. ISBN 0-19-866132-0.
  22. ↑ Fales, Evan. Naturalism and Physicalism, in Martin, 2006. səh. 122–131.
  23. ↑ Baggini, 2003. səh. 3–4.
  24. ↑ Stenger, 2007. səh. 17–18, citing Parsons, Keith M. God and the Burden of Proof: Plantinga, Swinburne, and the Analytical Defense of Theism. Amherst, New York: Prometheus Books. 1989. ISBN 978-0-879-75551-5.
  25. ↑ 1 2 Nagel, Ernest. Philosophical Concepts of Atheism // Basic Beliefs: The Religious Philosophies of Mankind. Sheridan House. 1959. I shall understand by "atheism" a critique and a denial of the major claims of all varieties of theism ... atheism is not to be identified with sheer unbelief ... Thus, a child who has received no religious instruction and has never heard about God, is not an atheist – for he is not denying any theistic claims. Similarly in the case of an adult who, if he has withdrawn from the faith of his father without reflection or because of frank indifference to any theological issue, is also not an atheist – for such an adult is not challenging theism and not professing any views on the subject.
    reprinted in Critiques of God, edited by Peter A. Angeles, Prometheus Books, 1997.
  26. ↑ Zuckerman, Phil. Martin, Michael T (redaktor). The Cambridge Companion to Atheism. Cambridge, England: Cambridge University Press. 2007. səh. 56. ISBN 978-0-521-60367-6. OL 22379448M. İstifadə tarixi: 2011-04-09.
  27. ↑ "Religiosity and Atheism Index" (PDF). Zurich: WIN/GIA. 27 July 2012. İstifadə tarixi: 2013-10-01.
  28. ↑ "New Survey Shows the World's Most and Least Religious Places". NPR. 13 April 2015. İstifadə tarixi: 2015-04-29.
  29. ↑ Keysar, Ariela; Navarro-Rivera, Juhem. 36. A World of Atheism: Global Demographics // Bullivant, Stephen; Ruse, Michael (redaktorlar ). The Oxford Handbook of Atheism. Oxford University Press. 2017. ISBN 0199644659.
  30. ↑ "UK among most secular nations". BBC News. 2004-02-26. İstifadə tarixi: 2015-01-14.
  31. ↑ "Worldwide Adherents of All Religions by Six Continental Areas, Mid-2007". Encyclopædia Britannica. 2007. İstifadə tarixi: 2013-11-21.
    • 2.3% Atheists: Persons professing atheism, skepticism, disbelief, or irreligion, including the militantly antireligious (opposed to all religion).
    • 11.9% Nonreligious: Persons professing no religion, nonbelievers, agnostics, freethinkers, uninterested, or dereligionized secularists indifferent to all religion but not militantly so.
  32. ↑ "Gallup International Religiosity Index" (PDF). Washington Post. WIN-Gallup International. April 2015.
  33. ↑ Social values, Science and Technology (PDF). Directorate General Research, European Union. 2010. 207. 2011-04-30 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-04-09.
  34. ↑ Wikisource Kisholm, Hyu, redaktorAtheism // Britannika Ensiklopediyası (XI). Cambridge University Press. 1911. The term as generally used, however, is highly ambiguous. Its meaning varies (a) according to the various definitions of deity, and especially (b) according as it is (i.) deliberately adopted by a thinker as a description of his own theological standpoint, or (ii.) applied by one set of thinkers to their opponents. As to (a), it is obvious that atheism from the standpoint of the Christian is a very different conception as compared with atheism as understood by a Deist, a Positivist, a follower of Euhemerus or Herbert Spencer, or a Buddhist.
  35. ↑ Martin, 1990. səh. 467–468: "In the popular sense an agnostic neither believes nor disbelieves that God exists, while an atheist disbelieves that God exists. However, this common contrast of agnosticism with atheism will hold only if one assumes that atheism means positive atheism. In the popular sense, agnosticism is compatible with negative atheism. Since negative atheism by definition simply means not holding any concept of God, it is compatible with neither believing nor disbelieving in God."
  36. ↑ Flint, 1903. səh. 49–51: "The atheist may however be, and not unfrequently is, an agnostic. There is an agnostic atheism or atheistic agnosticism, and the combination of atheism with agnosticism which may be so named is not an uncommon one."
  37. ↑ Holland, Aaron. Agnosticism, in Flynn, 2007. səh. 34: "It is important to note that this interpretation of agnosticism is compatible with theism or atheism, since it is only asserted that knowledge of God's existence is unattainable."
  38. ↑ Martin, 2006. səh. 2: "But agnosticism is compatible with negative atheism in that agnosticism entails negative atheism. Since agnostics do not believe in God, they are by definition negative atheists. This is not to say that negative atheism entails agnosticism. A negative atheist might disbelieve in God but need not."
  39. ↑ Barker, 2008. səh. 96: "People are invariably surprised to hear me say I am both an atheist and an agnostic, as if this somehow weakens my certainty. I usually reply with a question like, "Well, are you a Republican or an American?" The two words serve different concepts and are not mutually exclusive. Agnosticism addresses knowledge; atheism addresses belief. The agnostic says, "I don't have a knowledge that God exists." The atheist says, "I don't have a belief that God exists." You can say both things at the same time. Some agnostics are atheistic and some are theistic."
  40. ↑ Besant, Annie. Why Should Atheists Be Persecuted?. in Bradlaugh və b. 1884. səh. 185–186: "The Atheist waits for proof of God. Till that proof comes he remains, as his name implies, without God. His mind is open to every new truth, after it has passed the warder Reason at the gate."
  41. ↑ Holyoake, George Jacob. "Mr. Mackintosh's New God". The Oracle of Reason, Or, Philosophy Vindicated. 1 (23). 1842: 186. On the contrary, I, as an Atheist, simply profess that I do not see sufficient reason to believe that there is a god. I do not pretend to know that there is no god. The whole question of god's existence, belief or disbelief, a question of probability or of improbability, not knowledge.
  42. ↑ Nielsen, 2013: "atheism, in general, the critique and denial of metaphysical beliefs in God or spiritual beings. As such, it is usually distinguished from theism, which affirms the reality of the divine and often seeks to demonstrate its existence. Atheism is also distinguished from agnosticism, which leaves open the question whether there is a god or not, professing to find the questions unanswered or unanswerable."
  43. ↑ Atheism // Encyclopædia Britannica Concise. Merriam Webster. İstifadə tarixi: 2011-12-15. Critique and denial of metaphysical beliefs in God or divine beings. Unlike agnosticism, which leaves open the question of whether there is a God, atheism is a positive denial. It is rooted in an array of philosophical systems.
  44. ↑ Wikisource Kisholm, Hyu, redaktorAtheism // Britannika Ensiklopediyası (XI). Cambridge University Press. 1911. But dogmatic atheism is rare compared with the sceptical type, which is identical with agnosticism in so far as it denies the capacity of the mind of man to form any conception of God, but is different from it in so far as the agnostic merely holds his judgment in suspense, though, in practice, agnosticism is apt to result in an attitude towards religion which is hardly distinguishable from a passive and unaggressive atheism.
  45. ↑ 1 2 Martin, 2006
  46. ↑ Atheism as rejection of religious beliefs // Encyclopædia Britannica. 1 (15th). 2011. səh. 666. 0852294735. 2011-05-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-04-09.
  47. ↑ d'Holbach, P. H. T. Good Sense. 1772. İstifadə tarixi: 2011-04-07.
  48. ↑ Smith, 1979. səh. 14.
  49. ↑ Flew, 1976. səh. 14ff: "In this interpretation an atheist becomes: not someone who positively asserts the non-existence of God; but someone who is simply not a theist. Let us, for future ready reference, introduce the labels 'positive atheist' for the former and 'negative atheist' for the latter."

Sitat səhvi: <references> daxilindəki "eb2007-study-of-religion" adlı <ref> teqi əvvəlki mətndə istifadə olunmur

Sitat səhvi: <references> daxilindəki "hume-metaphysics" adlı <ref> teqi əvvəlki mətndə istifadə olunmur


İstinadlar

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Ateizm&oldid=4063392"