Qatar
Qatar | |
|---|---|
ing. train | |
 ing. Intercity-Express (ICE) | |
| İcadı |
Buxar maşını, lokomotiv, 1804, {{ {{{1}}} | alias = Böyük Britaniya | flag alias = Flag of the United Kingdom.svg | flag alias-1707 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-1658 = Flag of the Commonwealth (1658-1660).svg | flag alias-1651 = Flag of The Commonwealth.svg | flag alias-1649 = Flag of the Commonwealth (1649-1651).svg | flag alias-1606 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-HDQ = Naval Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ticarət = Civil Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-HHQ = Air Force Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-diplomatik = Government Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ordu = Flag of the British Army.svg | variant = | altlink = | miqyas = }} |
| İstismarı | 27 sentyabr 1825 |
| Sürəti | 581 km/saata qədər |
| Tətbiqi | Sərnişin və yükdaşınma |
| İnfrastrukturu | Dəmir yolu, elektrik şəbəkəsi |
Qatar — ən azı bir lokomotiv tərəfindən dartılan, bir-birinin ardınca qoşulmuş sərnişin və ya yük vaqonlarından ibarət texniki avadanlıqdır.
Qatarların aşağıdakı növləri vardır;
- Yük,
- Sərnişin,
- Post,
- Qartəmizləyən,
- Hərbi,
- Təsərrüfat.
Azərbaycan və MDB məkanında komfortu artırılmış sərnişin qatarlarından da istifadə olunur. Azərbaycan dəmir yolu xəttində maksimal sürət 100 km/saat-a çatır. Bu həm yük, həm də sərnişin qatarlarına aiddir.
Qatarların uzunluğu onun tərkibindən və lokomotivin gücündən asılı olaraq təyin olunur. Məsələn, sərnişin qatralarının uzunluğu 20 vaqona qədər ola bilər.
Qatara xidmət etmək üçün qatar briqadasından istifadə olunur. Sərnişin qatarlarında bu briqadaya maşinist, onun köməkçisi, elektromexanik və bələdçilər daxildirlər. Yük qatarlarında isə daha az işçi, yalnız maşinist və onun köməkçisi çalışır.
Rekord sürətlər
Qatarlarda rekord sürət fransız qatarı TJV-ə (fransıca TGV) məxsususur. İlk dəfə bu qatarla 28 fevral 1981-ci ildə 380 km/saat əldə olunmuş və sonralar yaxşılaşdırılmışdır: 1989-cu ildə 513 km/saat, 1990-cı ildə 515,5 km/saat, 3 aprel 2007-ci ildə isä 574 km/saat olmuşdur.
2 dekabr 2003-cü ildə yaponiyanın Yamanasi şəhərində "Maqlev" qatarı dünya rekordunu vurur o 518 km/saat sürəti əldə edir. Bu qatarda xüsusi yollardan istifadə edilmişdir. Qatar adi halda olduğu kimi dəmir yolda düyürcəklərin üzərində yox, maqnit yastığında oturdulur. Buna görə də hərəkət zamanı qatar dəmir yolda diyirlənməyərək, "havada üzür".
Qatar tarixində ən yüksək gündəlik sürət Yaponiyada ələd edilir: qatar "Nadzomi" hər gün orta sürətlə 261,8 km/saat qət edir. Fransada isə TJV orta hesabla 259,4 km/saat sürətə malik olur.
Yük qatarı
Toplu yüklərin daşınması dəmir yolu nəqliyyatının üstünlüklərindən biridir. Yükləmə və boşaltma zamanı aşağı və ya praktiki olaraq sıfır xərclər, həmçinin aşağı enerji xərcləri qatarlara bu cür malları yol ilə müqayisədə daha ucuz nəql etməyə imkan verir.[1]