Dilqəm Tağıyev

Dilqəm Tağıyev
Dilqəm Bəbir oğlu Tağıyev
Fayl:Dilqəm Tağıyev.jpg
Doğum tarixi	6 yanvar 1950
Doğum yeri	Kəlbəcər rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı	SSRİ→ Azərbaycan
Milliyyəti	azərbaycanlı
Elm sahəsi	kimya
Elmi dərəcəsi	kimya üzrə elmlər doktoru
Elmi adı	professor
İş yeri	Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyəti
Təhsili	Bakı Dövlət Universiteti
Mükafatları

Dilqəm Bəbir oğlu Tağıyev — Azərbaycan kimyaçı alimi, AMEA-nın vitse-prezidenti, akademik M.Nağıyev adına Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutunun direktoru, AMEA-nın həqiqi üzvi (akademik), (2014).

Həyatı

Dilqəm Bəbir oğlu Tağıyev (1950)-ci il (6) yanvarda həkim ailəsində anadan olmuşdur. (1966)-cı ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) kimya fakultəsinə əyani şöbəsinə qəbul olunaraq hələ tələbəlik illərindən elmi tədqiqatlara böyük maraq göstərmiş və ilk elmi işini (1969)-cu ildə çap etdirmişdir. Tartu, Minsk, Tiflis və Novosibirsk şəhərlərində keçirilən tələbə və aspirantların konfranslarında elmi məruzələrlə çıxış etmiş, birinci və üçüncü dərəcəli diplomlara, fəxri fərmanlara layiq ğörülmüşdür. Dərs əlaçısı olmaqla bərabər eyni zamanda ictimai işlərdə də fəal iştirak etmiş, (1970)-ci illərdə Universitet Tələbə Elmi Cəmiyyətinin sədri, Universitet komsomol komitəsinin büro üzvü və Bakı şəhəri komsomol komitəsinin üzvü seçilmiş, Azərbaycan komsomolunun XXVII qurultayının nümayəndəsi olmuşdur .Dilqəm Tağıyev Azərbaycan Dövlət Universitetini (1971)-ci ildə fərqlənmə diplomu ilə bitirərək Moskvada SSRİ EA Üzvi Kimya İnstitunun aspiranturasına daxil olmuş və SSRİ EA-nın həqiqi üzvü, görkəmli kimyaçı akademik H.M.Minaçovun rəhbərliyi altında seolit katalizi sahəsində elmi axtarışlar aparmışdır. SSRİ EA Üzvi Kimya İnstitutunun Elmi Şurasında müvəffəqiyyətlə fəlsəfə doktoru (1975) və elmlər doktoru (1984) dissertasiyalarını müdafiə etmişdir. 1990-cı ildə professor elmi adını almışdır.

Elmi fəaliyyəti

Dilqəm Tağıyev Azərbaycan Dövlət Universitetini (1971)-ci ildə fərqlənmə diplomu ilə bitirərək Moskvada SSRİ EA Üzvi Kimya İnstitunun aspiranturasına daxil olmuş və SSRİ EA-nın həqiqi üzvü, görkəmli kimyaçı akademik H.M.Minaçovun rəhbərliyi altında seolit katalizi sahəsində elmi axtarışlar aparmışdır. (7) yanvar (1975-ci) ildə SSRİ EA Üzvi Kimya İnstitunda müvəffəqiyyətlə namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Onun seolit katalizi sahəsində apardığı prioritet xarakterli tədqiqatlar Moskvada nüfuzlu alimlər tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş, elmi-tədqiqat işlərinin müsabiqəsində dəfələrlə qalib olmuşdur.

Bakıya qayıtdiqdan sonra (1984)-cü illərdə Azərbaycan EA Qeyri-üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunda (indiki Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutu) mühəndis, kiçik və baş elmi işçi kimi fəaliyyət göstərmiş, seolit və silikat katalizatorları üzərində müxtəlif karbohidrogenlərin hidrogenləşmə, oksidləşdirici dehidrogenləşmə və katalitik pirolizi sahəsində geniş tədqiqatlar aparmışdır. Bu tədqiqatların nəticələrinə görə (1983)-cü ildə kimya və kimya texnologiyası sahəsində SSRİ-də nüfuzlu mükafatlarından hesab edilən Ümumittifaq Lenin Komsomolu Mükafatına layiq dörülmüşdür.

Dilqəm Tağıyev (12) aprel (1984)-cü ildə Moskvada, SSRİ EA Üzvi Kimya İnstitunun Elmi Şurasında müvəffəqiyyətlə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Bundan sonra Azərbaycan EA Qeyri-üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunda 1985-ci ildə "Kompleks birləşmələr" qrupunun rəhbəri, laboratoriya müdiri, (1991)-ci illərdə direktorun elmi işlər üzrə müavini olmuş, (1991)-ci illərdə "Seolit" Sahələrarası Elmi Texniki Kompleksin baş direktoru təyin edilmişdir. Professor elmi adını (1990)-cı ildə almışdır. Bu dövrdə əsas fəaliyyətini seolitlər üzərində katalizin elmi əsaslarını inkişaf etdirməyə, respublika ərazisində olan təbii seolitlərin tətbiq sahələrini genişləndirməyə, seolitəbənzər mikroməsaməli yeni materialların sintezinə yönəltmişdir.

Dilqəm Tağıyev (1991)-ci ildə Azərbaycan Tibb Universitetinin Ümumi kimya kafedrasının professor seçilmiş, (1995)-ci illərdə əczaçılıq fakultəsinin dekanı olmuş, (1995)-ci ildə isə Biofiziki və bioüzvi kimya kafedrasının müdiri seçilmişdir. Pedaqoji fəaliyyəti elmi axtarışlarla daima əlaqələndirən Dilqəm Tağıyev (1999)-cu ildən Azərbaycan MEA Neft Kimya Prosesləri İnstitutunun rəhbərliyinin dəvəti ilə eyni zamanda həm də "Heterogen kataliz" laboratoriyasına rəhbərlik etmişdir.

Dilqəm Tağıyev neft kimya prosesləri üçün yeni və səmərəli katalizatorların yaradılması və tədqiqi sahəsində tanınmış mütəxəssisdir. Elmi fəaliyyəti əsasən müxtəlif sinif karbohidrogenlərin və onların törəmələrinin hidrogenləşmə, oksidləşmə, izomerləşmə, alkilləşmə, oksidehidrogenləşmə və oliqomerləşmə reaksayaları üçün katalizatorların işlənib hazıtlanmasına həsr olunmuşdur. O, ilk dəfə olaraq tərkibində keçid elementləri olmayan seolitlərin — oksidləşmə-reduksiya tipli reaksiyalar üçün qeyri-ənənəvi olan katalizatorların olefinlərin hidrogenləşmə, hidroizomerləşmə və müxtəlif karbohidrogenlərin oksidehidrogenləşmə reaksiyalarında yüksək aktivliyini müəyyən etmiş; alkil naften karbohidrogenlərinin əvvəllər məlum olmayan çevrilmələrının seolit katalizatorları üzərində mümkünlüyünü aşkara çıxararaq onlara oksidehidrodisproporsionallaşma və oksidehidroizomerləşmə reaksiyaları adı vermişdir.

Müxtəlif reaksiyaların mikro məsaməli katalizatorlarda kinetikasının öyrənilmə prosesində mühüm amil olan diffuziya əmsalının hesablanması üçün yeni ekspress metod təklif etmişdir.

Fenol və krezolları metanolla və digər spirtlərlə alkilləşdirməklə krezolların, ksilenolların və müxtəlif alkilfenolların qiymətli izomerlərinin sintezi üçün seolit və ferrit katalizatorlarının seçilmə prinsiplərini müəyyənləşdirmişdir.

Aromatik karbohidrogenlərin aşağı molekul kütləli parafinlərlə alkilləşməsi üçün aktiv mərkəzləri fəzaca bir-birindən ayrı olan hibrid katalizatorları və spirtlərin turşulara və onların efirlərinə birbaşa oksidləşməsi üçün polifunksional katalizatorlar işləyib hazırlamışdır.

Normal parafinlərin aşağı temperaturlu izomerləşmə reaksiyası və onların metanol ilə birgə konveriyası üçün tərkibində qiymətli metallar saxlamayan sirkonium-seolit tipli yeni katalizatorlar yaratmış və onların təsir mexanizmini öyrənmişdir. Metanın oksidləşdirici dehidrotsikləşməsi və aşağı molekullu digər parafinlərdən aromatik karbohidrogenləri almaq üçün yeni katalizatorlar işləyib hazırlamış və aktiv mərkəzlərin təbiətitini müxtəlif üsullarla tədqiq etmişdir.

Mürəkkəb tərkibli oksid katalizatorları üzərində o-ksilolun müxtəlif əvəzli törəmələrinin oksidləşdirici ammonoliz reaksiyasının kinetikası və mexanizmi sahəsində ətraflı tədqiqatlar aparmış, müxtəlif tətbiq sahələri olan nirtillərin, dinitrillərin və imidlərin əmələ gəlməsində əsas rol oynayan amilləri müəyyən etmişdir.

C₂-C₈ olefinlərin yumşaq şəraitdə dimerləşmə və oliqomerləşmə reaksiyaları üçün yeni metal kompleks və heteropoliturşu katalizatorları sintez etmiş, nikel komplekslərinin bərk daşıyıcı üzərində immobilizasiyası üçün yeni üsul işləyib hazırlamışdır. Nikel tiopirazolaldiminat komplekslərinin katalitik aktivliyi ilə stereokimyəvi sərtliyi arasında əlaqənin mövcudluğunu ilk dəfə aşkar etmişdir.

Pt və Pd metallarının bir çox qarışıq liqandlı və çox nüvəli komplekslərini sintez etmiş, onların tərkibi, quruluşu və bioloji aktivliyi arasında əlaqəni tədqiq etmişdir.

Müxtəlif dərman maddələrinin (doksorubisin, tripsin, doksisklin, tiroksin və s. təsir müddətinin artırmaq və toksiki təsirini azaltmaq məqsədilə onların immobilizasiyası üçün tərkibinə nanoölçülü gümüş hissəcikləri daxil edilən müxtəlif nanogellər əsasında polimer daşıyıcılar işlənib hasırlamışdır.

Müxtəlif monomerlərin alinması, parafinlərin və dar benzin fraksiyalarının izomerləşməsi, fenol və o-krezolun metanolla alkilləşməsi prosesləri üçün işlənib hazırlanmış katalizatorlar Moskva, Ufa, Bakı və Sumqayıt şəhərlərində yerləşən istehsalat birliklərində və təcrübə sənaye zavodlarında uzun müddətli pilot sınaqlarını uğurla keçmiş, tətbiq üçün tövsiyə olunmuşdur.

Dilqəm Tağıyevin müxtəlif karbohidrogenlərin seolit katalizatorları iştirakında hidrigenləşmə, dehidrogenləşmə və oksidləşmə reaksiyaları sahəsində apardığı tədqiqatların nəticələri (1983)- cü ildə Ümumittifaq Lenin Komsomolu Mükafatına layiq görülmüşdür (kimya və kimya texnologiyası sahəsində SSRİ məkanında kifayət qədər nüfuzlu olan bu mükafata layiq görülmüş yeganə azərbaycanlı). Onun seolitlər üzərində hidrogenləşmə reaksiyalarının tədqiqi sahəsində apardıgı tədqiqatların nəticələri (1985)- ci ildə qeydə alınmış 302 saylı kəşfə tərkib hissəsi kimi daxil olmuşdur.

Bir çox xarici dillərdə çap olunan və əsasən əcnəbi oxucular üçün nəzərdə tutulan "Наука в СССР" jurnalında (№5) Dilqəm Tağıyevin elmi axtarışlarına ayrıca məqalə həsr olunmuşdur. SSRİ EA Rəyasət Heyətinin Yubiley iclasında (1987) kataliz sahəsində mühüm nailiyyətlərdən biri kimi seolitlər üzərində oksidehidrogenləşmə reaksiyalarının tədqiqi sahəsində alınan nəticələr də qeyd olunmuşdur ("Вестник АН СССР",(№12)). Bolqarıstanda keçirilən gənc ixtiraçıların dünya sərgisində D.B.Tağıyevin təqdim etdiyi katalizator diplomla qeyd edilmişdir (1985).

Dilqəm Tağıyev Amerika Biblioqrafiya İnstitutunun "Elm Adamı" nominasiyasına layiq gürülmüş və nəşr edilməsi planlaşdırılan "Dünyada Kim Kimdir" biblioqrafik toplusuna daxil edilmək üçün rəsmi dəvət almışdır. Beynəlxalq Sokrat Komitəsinin (Oksford, Böyük Britaniya) təklifi ilə "The Name in Science" mükafatına və fəxri tituluna layiq bilinmişdir. Çində keçirilən Perspektiv Materiallar üzrə üçüncü və dördüncü Dünya Konqresslərinə, ABŞ-da keçirilən Neft kimyası və kimya mühəndisliyi üzrə ikinci Dünya konqressinə və digər tədbirlərə (Dubay, Tailand, Afina) bu sahənin tanınmış mütəxəssisi və eksperti kimi məruzəçi (speaker) qismində dəvət edilmişdir. Avropa elm-sənaye konsorsiumunun mükafatlar üzrə komissiyasının qərarı ilə (protokol № 29/04.06.2013) "Əmək və biliklə" ordeninə layiq görülmüşdür.

Dilqəm Tağıyev SSRİ EA Kataliz üzrə Şurasının üzvü (1989), Nyu York Elmlər Akademiyasının (1994), Beynəlxalq Seolit Assosiasiyasının (2001), Amerika Kimya Cəmiyyətinin (2003) və Rusiya Təbiətşunaslıq Akademiyasının üzvü (2013) seçilmişdir.

Digər fəaliyyət

• Azərbaycan MEA-nın vitse-prezidenti
• akademik M.Nağıyev adına Kataliz və Qeyri-üzvu Kimya İnstitutunun direktoru
• "Azərbaycan Kimya jurnalı"nın baş redaktoru
• "Azərbaycan MEA-nın Məruzələri" jurnalının redaksiya şurasının üzvü
• "Azərbaycan MEA-nın Xəbərləri" jurnalının redaksiya şurasının üzvü
• "ELM" qazetinin redaksiya şurasının üzvü
• Respublika Elmi Tədqiqatların Əlaqələndirmə Şurasının üzvü
• Azərbaycan Respublikası Narkomanlığa və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz Dövriyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Dövlət Komissiyasının üzvü
• AMEA Yüksək Texnologiyalar Parkının Müşahidə Şurasının üzvü
• AMEA Rəyasət Heyətinin nəzdində yaradılmış "Yalançı Elmə Qarşı Mübarizə Komissiyası" sədri.

Elmi əsərləri

Dilqəm Tağıyev 700 elmi əsərin (onlardan 450- i xarici ölkələrdə — ABŞ, Kanada, Meksika, İspaniya, Fransa, Belçika, Hollandiya, İngiltərə, Şotlandiya, İsveç, Finlyandiya, Almaniya, Avstriya, İtaliya, Çin, Çexiya, Macarıstan, Polşa, Boiqarıstan, Yaponiya, Cənubi Koreya, və s. çap edilmişdir), o cümlədən 55 müəlliflik şəhadətnaməsi və patentin, 19 monoqrafiya, kitab və dərsliyin, 16 tədris-metodik vəsaitin müəllifidir, 4 kitabın baş elmi redaktorudur.Onun elmi işləri bir çox nüfuzlu elmi jurnallarda və toplulularda çap olunmuş (o cümlədən, 200-dan çoxu TR bazasına daxil olan), onun məqalələrinə çox saylı istinadlar edilmişdir.

Kitabları

• Д.Б.Тагиев. «Кристаллические алюмосиликаты в катализе». Баку. Элм. 1989. 222 с.
• D.B.Tağıyev "Heterogen kataliz neft kimyasında". Bakı. Elm. 1992. 243 s.
• Д.Б.Тагиев, А.Н. Мамедов. «Перспективные направления современной химии». Баку «Элм». 2014. 328 с.
• D.B.Tağıyev, H.M.Əlimərdanov, S.İ.Abasov "Kinetika və kataliz". Bakı. Elm. 2014. 616 s.
• Dilqəm Tagıyev, Asif Məmmədov. Tək atomlardan supramolekulyar kimyaya. Bakı, Elm. 2015, 315 s.
• Г.И. Келбалиев, Ф.М. Садыхов, Г.М. Самедзаде, А.Н. Мамедов, Д.Б. Тагиев. Теория и практика гранулирования порошкообразных материалов. Баку: ЭЛМ. 2016. 330 с.
• Г.И. Келбалиев, С.Р. Расулов, Д.Б. Тагиев, Г.Р. Мустафаева. "Механика и реология нефтяных дисперсных систем". Москва: "Маска". 2017. 462 с
• Дильгам Тагиев, Эльза Салахова «Physicochemical properties of thin rhenium chalcogenides coatings» LAP LAMBERT Academic Publishing, 2017, 49 s.
• Dilqəm Tagıyevin baş redaktorluğu ilə «Корифеи химической науки Азербайджана» "Təbib" nəşriyyatı, 311 s. Bakı- 2017.

Elmi məqalələri

Akademik Dilqəm Tağıyevin məqalələrinin 380-dən çoxu xaricdə dərc olunub. Son illərdə Beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan məqalələrdən bir qismi aşağıdakılardır:

1. Dunya M.Babanly, Imameddin R., Amiraslanov, Anderi V, Shevelkov, Dilqam B. Tagiyev. Phase equilibria in the T/T/I-Se system and thermodynamic properties of the ternary phases. Journal of Alloys and Compounds, 2015, V.644, pp. 106-112
2. S.N.Mustafayeva, D.M.Babanly, M.M.Asadov, D.B.Tagiyev. Freguency dispersion of the dielectric coefficients and conductivity of Tl6SI4 crystals. Physics of the Solid State, 2015, vol. 57, No. 10, pp. 1913-1915.
3. M.M.Asadov, S.N.Mustafayeva, A.N.Mamedov, D.B.Tagiyev. Effect of composition on the properties of(TlInSe2)1-x (TlGaTe2)x solid solutions. Russian Journal of Inorganic Materials, 2015, vol. 51, No. 12, pp. 1327-1332
4. G.A.Bagirzade, D.B. Tagiyev, M.R. Manafov. Kinetics Of Vapor Phase Ammoxidation Of O-Xylene On V-Sb-Bi-Cr/G-Al₂o₃ Oxide Catalyst I. About The Competing Ways Of Formation Of The Main Products. International Journal of Current Research, 2015, №4, pp. 59-67
5. Aliyev Akif Shikhan, Cafarova Samira Fikret, Mahmoud Elrouby, Dilgam Tagiyev «Studying the electrochemical deposition process of molubdenum from aqueous solution of molybdate ions»// J.Electrochem. Sci. Eng 5(4), 2015, pp. 231-235.
6. Dunya M.Babanly, Ziya S.Aliev, Samira Z.Imamaliyeva, Fco.Javier Zuniga, Gotzon Madariaga, Dilqam B. Tagiyev. An investiqation of the Tl-Te-I system and crystal structure of the Tl5Te2I. Journal of Alloys and Compounds. 688. (2016). pp. 997-1005
7. S.F.Humbatova, N.A.Zeynalov, D.B.Taghiyev, Sh.Z.Tapdigov, S.M.Mammedova. Chitosan polymer composite material containing of silver nanoparticle // Digest Journal of Nanomaterials and Biostructures, 2016, Vol.11, No.1, p. 39-44.
8. Sh.Z.Tapdiqov, S.M.Mammedova, D.B.Taghiyev, N.A.Zeynalov. Investigation of Chemical Interaction type of Polyacrylic acid based Hydrogel with Doxorubicin Hydrochloride // American Chemical Science Journal, 2016, v.12, iss.2, p. 1-9.
9. Д.Б.Тагиев, Г.И.Келбалиев, Г.З.Сулейманов, С.Р.Расулов,Ф.И.Шекилиев, В.И.Керимли. Кинетика растворения асфальтосмолистых веществ в ароматических растворителях. Журнал «Химия и технология топлив и масел». 2016. №3.
10. Aliyev A.Sh., Tahirli H.M., Mahmoud Elrouby, Soltanova N.Sh., Tagiev D.B. «Electrochemical Fabrication And Characterization Of Corrosion-Resistant, Ternary, Lead-Based Alloys As A New Material For Steel Surface Protection»// Metallurgical and Materials Transactions B, 2016, v.47, Issue 3, pp. 2072-2078.
11. Eminov Sh.O.,Tagiyev D.B., Aliyev A.Sh., Soltanova N.Sh., Guliyev J.A., Jalilova Kh.D., Ismayilov N.J., Hasanov I.S., Rajabli A.A., Mamedova G.Kh., Gurbanov I.I., Mahmood Elrouby «Photo and electrical peculiarities of the nanostructured glass/ITO/AAO and glass/ITO/CdS systems»// J.of Materials Science: Materials in Electronics, 2016, vol. 27, number 9, p. 9853-9860.
12. E.A.Salakhova, D.B.Tagiyev, P.E.Kalantarova, N.N.Khankishiyeva. İnvestigation of voltampere characteristics of diodic structure on base of thin films of rhenium chalcogenides. İnternational Journal of Engineering Sciences Research Tecnology. March, 2016. P.795-802. 5(3).
13. E.A.Salakhova, D.B.Tagiyev, P.E.Kalantarova, K.F.Ibrahimova. The Electrochemical Method For Obtaining thin Coverings Of Rhenium Chalcogenides. İnternational Journal of Engineering Sciences Research Tecnology. 5(10); October, 2016. P.390-399, i.f.4.116
14. Leyla F. Mashadieva, Jem O. Kevser, Imir I. Aliev, Yusif A. Yusibov, Dilgam B. Tagiyev, Ziya S. Aliev, Mahammad B. Babanly. The Ag₂Te-SnTe-Bi₂Te₃ system and thermodyna­mic properties of the (2SnTe)₁-_x(AgBiTe₂)x solid solutions series. Journal of Alloys and Compounds 724 (2017) p. 641-648. 
15. Vusala A. Majidzade, Parvin H. Guliyev, Akif Sh. Aliyev,Mahmoud Elrouby, Dilgam B Tagiyev. Electro­chemical Characterization and Electrode kinetics for Antimony Electrode position from its Oxychloride Solution in the Presence of Tartaric Acid. Journal of Molecular Structure, 1136, 2017, p. 7-13.
16. D.M. Babanly, Q.M.Huseynov, Z.S. Aliev, D.B.Tagiyev, M.B. Babanly. «Thermody­namic Study of Tl₆SBr₄ Compound and Some Regularities in Thermodynamic Properties of Thallium Chalcohalides». Advances in Materials Science and Engineering, Volume 2017, Article ID 5370289
17. Leyla Farhad Mashadieva, Jem Osman Kevser, Imir Iyas Aliev, Yusif Amirali Yusibov, Dilgam Babir Tagiyev, Ziya Saxavaddin Aliev, Muhammad Baba Babanly. Phase Equilibria in the Ag₂Te-SnTe-Sb₂Te₃ System and Thermodynamic Properties of the (2SnTe)_1-x(AgSbTe₂)_x Solid Solution. Journal of Phase Equilibria and Diffusion. Volume 38, Issue 5, pp 603-614.
18. D.B.Tagiyev, A.N.Azizova, Kh.I.Hasanov, M.R.Manafov "Dimer Complexes of Mixed Ligands of Platinum", Research Journal of Pharmaceutical Biological and Chemical Sciences,2017, v. 8 , № 4, p. 931-936

Müəllif şəhadətnamələri və patentləri

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü Dilqəm Tağıyevin 50 müəllif şəhadətnaməsi və patenti var. Bunlardan bəziləri aşağıdakılardır:

• 1723792 ДСП "Способ получения димеров олефинов С6 ,С8" (Соавторами)
• 1659093 "Катализатор для димеризации пропилена" (Соавторами)
• 1823415 ДСП "Способ олигомеризации С6-олефинов" (Соавторами)
• 1781206 "Способ получения диалкилфталатов" (Соавторами)
• 1743035 ДСП "Катализатор для олигомеризации С6- олефинов" (Соавторами)
• 98 0084 "C6-olifinlərin dimerləşmə üsulu" (Həmmüəllifli)
• İ 2000 0235 "Metilentsiklopropanın timerləşməsi üsulu" (Həmmüəllifli)
• İ 2003 0204 "Propin turşusunun alınma üsulu" (Həmmüəllifli)
• İ 2004 0161 "Karbon turşularının mürəkkəb efirlərinin alınma üsulu" (Həmmüəllifli)
• İ 2014 0016 "4-Fenil-o-ftalodinitrilin alınma üsulu" (Həmmüəllifli)
• İ 2017 0004 "O-karboksibenzoilferrosenin natrium duzunun alınma üsulu" (Həmmüəllifli)
• İ 2017 0055 24.10.2017"Renium əsasında nazik təbəqəli örtüyün alınma üsulu" (Həmmüəllifli)
• İ 2017 0056 24.10.2017"Kristallaşma prosesinin idarə olunması üsulu" (Həmmüəllifli)

Beynəlxalq konfranslarda iştirakı

Dilqəm Tağiyev bir çox xarici ölkələrdə keçirilən nüfuzlu elmi toplantılarda Azərbaycan elminin layiqli təmsilçisi olmuşdur. Rusiyada (2014), Bolqarıstanda (1979),(1983),(1991), Çexiyada (2005), Almaniyada (1990), Fransada (2004), İsveçdə (2002), Şotlandiyada (2003), Avstriyada (2003), İsveçrədə (2004), İspaniyada (2002), (2006), (2015), İtaliyada (2017) keçirilən Beynəlxalq konqress, simpozium və konfranslarda məruzəçi kimi bilavasitə iştirak etmişdir. (2014)-cü ildə İspaniyanın Donostia Beynəlxalq Fizika Mərkəzinin dəvəti ilə ezamiyyətdə olmuş və birgə tədqiqatlar aparmaq üçün Beynəlxalq aləmdə kifayət qədər nüfuzlu olan bu elmi mərkəzlə müştərək beynəlxalq laboratoriya yaratmaq üçün ikitərəfli müqavilə (2018)- ci illərdə maliyyələşdirilən proqram üzrə) bağlamışdır. (2017)-ci ildə Parisdə keçirilən YUNESKO-nun 39-cu Baş Kofransında Azərbaycanın təmsilşisi kimi elm komissiyalarının işində fəal iştirak etmişdir.

Elmi-təşkilati fəaliyyəti

• Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutu
• Akademik M.Nağıyev adına Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutunun direktoru, dissertasiya müdafiəsi üzrə Dissertasiya Şurasının Sədri,
• MEA Kimya Elmləri Bölməsi
• Elmi-ekspertiza və konsaltinq fəaliyyəti
• Elmi redaktə işləri, rəyçi və məsləhətçi olduğu əsərlər
• Dissertantlara elmi rəhbərlik və opponent

Dilqəm Tağiyevin rəhbərliyi ilə 13 fəlsəfə doktoru, 5 elmlər doktoru hazırlanmışdır.

Redaksiya fəaliyyəti

Akademik Dilqəm Tağıyev "Azərbaycan Kimya jurnalı"nın baş redaktoru, "AMEA-nın Məruzələri", "AMEA-nın Xəbərləri", "Elm dünyası" jurnallarının, "ELM" qəzetinin redaksiya şurasının üzvüdür.

Pedaqoji fəaliyyəti

Dilqəm Tağıyev 1991-ci ildə Azərbaycan Tibb Universitetinin Ümumi kimya kafedrasının professoru, 1993-cü ildə Əczaçılıq fakültəsinin dekanı, 1995-ci ildə isə Biofiziki və bioüzvi kimya kafedrasının müdiri seçilmişdir. Hazırda Azərbaycan Tibb Universitetinin professorudur.

Beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü

• SSRİ EA Kataliz üzrə Şuranın üzvü (1989);
• Nyu York Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü (1994);
• Beynəlxalq Seolit Assosiasiyasının üzvü (2001);
• Amerika Kimya Cəmiyyətinin üzvü (2003);
• Rusiya Təbiətşünaslıq Akadrmiyasının üzvü (2013)
• Qabaqcıl Materiallar üzrə Beynəlxalq Assosiasiyanın üzvü (2018).

Təltif və mükafatlar

• Kimya və kimya texnologiyası sahəsində Ümumittifaq Lenin komsomolu mükafatı laureatı — (1983) (kimya və kimya texnologiyası sahəsində bu mükafata layiq görülmüş yeganə azərbaycanlı alimdir)
• "Əməkdə fərqləndiyinə görə" medalı — 1986
• "Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimi" fəxri adı — 2000
• Azərbaycan MEA-nın Fəxri fərmanı — 2010
• "Tərəqqi" medalı — 2010
• "Şöhrət" ordeni — 2019