Ümidsizliyin zirvəsində
| Ümidsizliyin zirvəsində | |
|---|---|
| Pe culmile disperării | |
| Müəllif | Emil Çoran |
| Janr | Fəlsəfə |
| Orijinalın dili | Rumın dili |
| Orijinalın nəşr ili | 1934 |
| Tərcüməçi | İlinka Zarifopol-Conston |
| Səhifə | 156 |
| ISBN | 9780226106717 |
Ümidsizliyin zirvəsində (rumınca: Pe culmile disperării) — Ruminiyalı filosof Emil Çoranın 1934-cü ildə nəşr olunmuş ilk kitabı. Kitab ölüm, insomniya və dəlilik kimi sonralar Çoranın yaradıcığına nüfuz edəcək mövzular haqqında qısa düşüncələrdən ibarətdir.
Bu, Çoranın ana dili olan rumın dilində yazdığı bir neçə əsərdən biri idi. 1937-ci ildə o, Rumıniyanı tərk edərək Parisə köçdü və ömrünün sonuna qədər orada yaşadı. Bu dəyişiklik Çoranın həyat və yaradıcığına iki dövrə ayırdı: erkən rumın və yetkin fransız dövrü. Filosofun sonralar fransız dilində nəşr etdirdiyi bir neçə əsər ona olan diqqəti daha da artırdı.
Ümidsizliyin zirvəsində Kral II Karol İncəsənət və Ədəbiyyat Fondu tərəfindən təsis edilən gənc yazıçılar mükafatına layiq görüldü.[1] Çoranın sonrakı əsərləri Roje Nimye Mükafatı və Pol Moran Böyük Ədəbiyyat Mükafatı alsa da, müəllif hər ikisini rədd etdi. Ümidsizliyin zirvəsində 1992-ci ildə İlinka Zarifopol-Conston tərəfindən ingilis dilinə tərcümə edildi.
Sinopsis[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mətn həcmi adətən 1–3 səhifə aralığında dəyişən qısa başlıqlı 66 hissədən ibarətdir. Çoran hər hissədə müəyyən emosiyaları və ya psixoloji vəziyyətləri bir-biri ilə qarşılaşdıraraq onları nəzərdən keçirir. O, kədər, melanxoliya və əzab kimi mənfi duyğulara fokuslanır. Müəllifə görə, kədərin özü bəzən xoşbəxtlik anlarından sonra gələ bilən güclü emosiya olsa da, melanxoliya kədərin qeyri-müəyyənliklə əlaqələndirilmiş daha yayğın formasıdır.[2]
Arxa plan[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bütün həyatı boyunca depressiya və insomniyadan əziyyət çəkən Çoranın Ümidsizliyin zirvəsində kitabı da bu ruh halında yazılıb: "Yuxusuz keçən gecələrimin gətirdiyi depressiyanın tən ortasında olarkən başqa cür heç nə yaza bilməzdim. Yeddi ildir ki, güc-bəla ilə yata bilirəm. Mənim bu depressiyaya ehtiyacım var və hətta bu gün də yazmaq üçün masama oturmamışdan əvvəl Macarıstan qaraçı musiqisinə qulaq asıram."[3] Kitabın adı o dövr Rumıniya qəzetlərində intihar nekroloqlarına başlamaq üçün istifadə olunan ifadədən götürülüb: "Ümidsizliyin zirvəsində olan gənc filankəsov filankəs həyatına qəsd etdi …"[4][5]
Ümidsizliyin zirvəsində əsərini yazarkən Çoran nasional sosializmə rəğbət bəsləyirdi. O, kitabın nəşr olunduğu ildə baş verən Uzun bıçaqlar gecəsinə[6] dəstəyini ifadə etmişdi. Buna baxmayaraq, Ümidsizliyin zirvəsində nasional-sosialist fəlsəfəsinə zidd mövqe nümayiş etdirirdi.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Cioran 1992. səh. 127
- ↑ Cioran 1992. səh. 41-42
- ↑ Bradatan, Costica. "The Philosopher of Failure: Emil Cioran's Heights of Despair". 28 November 2016. 20 November 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 April 2023.
- ↑ Cioran 1992. səh. xv
- ↑ "Review – Eugene Thacker's "Cosmic Pessimism" (N.N. Trakakis)". RELIGIOUS THEORY (ingilis). 2023-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-21.
- ↑ Cioran, 1934, in Ornea, p.192