İhlara vadisi

İhlara Vadisi — Türkiyənin Kapadokya bölgəsinin cənub-qərbində, Ağsaray vilayətinin Gözəlyurd bələdiyyəsində, uzunluğu 15 km, dərinliyi 150 m-ə qədər olan kanyondur. Vadidə 50-yə yaxın qayaüstü kilsə və çoxlu qayadan oyulmuş tikililər var.

Etimologiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

İhlaradan Səlimə qədər vadinin təxminən yarısında yerləşən Belisarma kəndinin qədim yunan adı olan Peristrema (Περιστρημα; dolambaçlı) da vadiyə adını vermişdi.

İnkişaf və yerləşmə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kanyon əvvəlki dövrlərdə Melendiz çayı tərəfindən formalaşmışdır. Cənub-şərqdə İhlara və şimal-qərbdə Səlimə kəndləri arasında yerləşir. İhlara kəndinin şimal ucunda kanyona 100 m-dən çox aşağı enən, təxminən 400 pilləli pilləkən var. Eramızın 7-ci əsrindən etibarən vadidə Bizans rahibləri evlərini və kilsələrini Həsən dağının püskürməsi nəticəsində çökdürülmüş tuf daşından qazaraq məskunlaşdılar.

Kilsələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vadidəki kilsələr iki qrupa bölünür. Birincisi, İhlara kəndi yaxınlığındakı kilsələrdən ibarətdir ki, bunlar Fars və Suriyadan şərqi təsvir edən yerli Kapadokya tipli rəsmlərlə bəzədilib. Onlar əsasən İkonoklazmadan əvvəl yaranıblar, lakin vaxt keçdikcə tez-tez daha yeni üslublarda rəngləniblər.^[1]^[2] İkinci qrup Belisarma kəndi yaxınlığında yerləşir və Makedoniya incəsənəti kimi tanınan X-XI əsrlərdə Bizans üslubunda olan kilsələrdən ibarətdir