İki min yarda baxış

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Şəkil "İki min yarda baxış". Rəssam Tomas Li

İki min yarda baxış və ya boşluğa baxış, uzaq baxış — döyüşdə psixiki travma alan əsgərlərdə tez -tez rast gəlinən fokuslanmamış baxışdır. Digər psixoloji travma hallarında da müşahidə edilə bilər. Posttravmatik stress pozğunluğunun əlamətidir[1]. Boşluğa baxış travmatik vəziyyətdən uzaqlaşıldığını göstərir.

Mənşəyi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Enivetak atollu döyüşündən sonra bir dənizçinin baxışları.

Amerika Birləşmiş Ştatlarında, döyüş travması almış əsgərinin uzaq baxışı danışıq ifadəsində "iki min yarda baxış" (ing. two-thousand-yard stare) olaraq adlandırılır. İfadə Life jurnalında məşhur amerikan rəssamı, hərbi müxbir və tarixçi Tomas Linin " Dənizçilər bunu ikimin yarada baxış adlandırır" rəsm əsərinin nəşrindən sonra ortaya çıxmışdır[2], amma rəsm 1945-ci ildə jurnal məqaləsində bu adla qeyd olunmamışdı.

1944-cü ildə Peleliu döyüşündə adı açıqlanmayan bir dənizçinin portreti olan bu şəkil hazırda Fort Lesley J. McNair, Vaşinqton, Kolumbiya bölgəsindəki ABŞ Ordusu Hərbi Tarix Mərkəzində saxlanılır[3].

Rəssamın özü belə deyirdi:

"Mən bu cür üz ifadəsi olan insanları görmüşəm. Ondan məndə də var idi. Gülümsəmək, emosiya göstərmək və ya danışmaq istəyərkən sərtlik hiss edirsən və əzələlər səni dinləmir.[4]"

1965-ci ildə Vyetnam savaşına gələn o zaman onbaşı olan (ing. Joe Houle), yeni komandasının döyüşçülərinin gözlərində heç bir emosiya olmadığını, həyat eşqinin sanki onlardan sorulub çıxarıldığını söyləyirdi.

Bu cür üz ifadəsinin "İki min yarda baxış" adlandığını öyrənəndə (ing. Joe Houle) dedi:

"İlk dostumu itirəndən sonra uzaqlığın daha yaxşı olduğunu hiss etdim.[4]"

Foto müxbir ing. Frank Johnston bu müharibə zamanı 15 may 1967-ci ildə şiddətli atəşdən xilas olur və yıxılandan sonra gözlərini yuxarı qaldıranda "min yarda baxan" bir əsgər görür. Fotoqraf kamerasını çıxarıb onun şəklini çəkə bilir. Şəkil ertəsi gün Amerika qəzetlərinin birinci səhifələrində yayılır[5].

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Marines turn to Greek plays to cope with stress". AP. Aug. 14, 2008. 2012-10-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-11-6. (ing.)
  2. ↑ "Life" magazine, 6/11/1945, p. 65. link Arxivləşdirilib 2014-09-19 at the Wayback Machine (ing.)
  3. ↑ Jones, James, and Tom Lea (illustration), (1975). — "Two-Thousand-Yard Stare" Arxivləşdirilib 2006-11-09 at the Wayback Machine. — WW II. — (c/o Military History Network). — Grosset and Dunlap. — pp.113,116. — ISBN 0-448-11896-3
  4. ↑ 1 2 "Two-Thousand-Yard Stare". // milhist.net. 2006-11-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-11-6. (ing.)
  5. ↑ Angela M. Pleasants. "The Thousand-Yard Stare". // smithsonianmag.com. 2013-12-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-11-6. (ing.)

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Brendan M. Greeley (Hrsg.): The two thousand yard stare : Tom Lea’s World War II / paintings, drawings, and eye-witness accounts by Tom Lea. Texas A&M University Press, College Station 2008, ISBN 1-60344-008-9 (ing.).
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=İki_min_yarda_baxış&oldid=7524117"