İnfosfera
İnfosfer — inforqlar (və ya informasiya orqanizmləri) adlanan informasiya varlıqlarının məskunlaşdığı informasiya, verilənlər, bilik və kommunikasiyanın metafizik sahəsi.[1] İnfosfer "informasiya" və "sfera"nın portmantosudur.
Bunun bir misalı kiberməkan olsa da, infosferlər sırf onlayn mühitlərlə məhdudlaşmır. Onlara həm oflayn, həm də analoq məlumat daxil ola bilər.[2]
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
"İnfosfer" ifadəsindən ilk sənədləşdirilmiş istifadə 1970-ci ildə onu öz sistemindəki altı "sfera"dan biri (digərləri sosiosfer, biosfer, hidrosfer, litosfer və atmosfer) kimi nəzərdən keçirən Kennet Yuart Bouldinq tərəfindən olmuşdur.[3] Bouldinq iddia etmişdir:[4]
|
İnfosfer söhbətin, kitabların, televiziyanın, radionun, çıxışların, kilsə xidmətlərinin, dərslərin və mühazirələrin giriş və çıxışlarından, habelə şəxsi müşahidə ilə fiziki dünyadan alınan məlumatlardan ibarətdir. Bu, açıq-aydın özlüyündə sosiosferin bir seqmentidir və həqiqətən də digər seqmentlərə hakim olmaq üçün kifayət qədər iddialıdır. İstənilən növ inkişafın mahiyyətcə öyrənmə prosesi olduğunu və ilk növbədə məlumat axını şəbəkəsindən asılı olduğunu iddia etmək olar. | 
|
1971-ci ildə bu termin R. Z. Şeppard tərəfindən "Time Magazine" kitab icmalında istifadə edilmişdir. Orada yazılmışdır:[5]
|
|
Balıqların suyu və ya quşların havanı təsəvvür edə bilmədiyi kimi, insan da jurnalistika, əyləncə, reklam və dövlətin klişelərindən ibarət olan elektron və tipoqrafik dumanını əhatə edən infosferini çətinliklə başa düşür. |
|
1999-cu ildə termin Lusiano Floridi tərəfindən yenidən şərh edilmişdir. O, biosferə əsaslanaraq, onun bütün informasiya varlıqları (o cümlədən informasiya agentləri), onların xassələri, qarşılıqlı əlaqələri, prosesləri və qarşılıqlı əlaqələri tərəfindən təşkil edilən bütün informasiya mühitini ifadə etdiyini bildirmişdir.[6][7]
Manipulyasiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
İnfosferin manipulyasiyası metafizikaya və onun qaydalarına tabedir. İnformasiya Şennon informasiyası hesab olunur. Buna enerji və maddədən ayrı fiziki mənada yanaşılır. İnfosferə tətbiq olunan manipulyasiyalara informasiyanın silinməsi, ötürülməsi, təkrarlanması və məhv edilməsi daxildir.[8]
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
 | Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir. |
- ↑ Floridi, Luciano. 2001. "Ethics in the Infosphere Arxivləşdirilib 2022-08-12 at the Wayback Machine." The Philosophers' Magazine 16 (2001):18-19.
- ↑ "The Infosphere - Bibliography - PhilPapers". philpapers.org. 2021-05-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-27.
- ↑ Van der Veer Martens, Betsy. 2015. "An illustrated introduction to the infosphere Arxivləşdirilib 2018-07-22 at the Wayback Machine." Library Trends 63(3):317–61.
- ↑ Boulding, Kenneth E. 1970. Economics as a Science. New York: McGraw-Hill.
- ↑ R.Z. Sheppard, "Rock Candy", Time Magazine, 1971-04-12, December 21, 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2010-05-05
- ↑ Floridi, Luciano. A Look into the Future Impact of ICT on our Lives
- ↑ Luciano Floridi, Philosophy and Computing: An introduction, 1999. New York: Routledge.
- ↑ Charles Seife, Decoding the Universe: How the New Science of Information Is Explaining Everything in the Cosmos, from Our Brains to Black Holes, 2006, səh. 2