Şi Le
Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Şi Le Şilonq Minq Qotszu | |
---|---|
石勒 世龍 明 高祖 | |
Sonrakı | Şi Honq |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Şansi, Çin |
Vəfat tarixi | |
Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu |
Atası | Çuheçu |
Anası | Vanq |
Həyat yoldaşı | Liu Minq |
Uşaqları |
Şi Kan (oğulluq) Şi Hsinq Şi Honq Şi Hon Şi Hui |
Dini | Tenqriçilik |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Şi Le (274, Çin[d] – 333) — əslən Hunların Ci tayfasından olan əyan idi. Hu Çao imperiyasını qurmuşdu.
İlk dövrləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Şi Lenin əsl soyadının Şi olub-olmadığı məlum deyil, lakin Çin tarixçiləri onu bu soyad ilə qəbul edir. Atası Çuheçu və babası Yeyiyu qəbilə başçıları idi. Şi soyadını bir dostunun təklifi ilə alan Le ilk dövrlərdə Cin sülaləsi və Xan Çao hərbçisi olaraq yüksəlməyə başladı.
Xan Çao dövrü
[redaktə | mənbəni redaktə et]Liu Yuan dövründə general olan Şi Le onun övladları olan Liu He və Liu Konqa da xidmət etmişdi. 311-ci ildə az Hun ordusu ilə özlərindən çox olan Cin ordusunu məğlub edən Şi Le bütün tutduğu generalları edam edirdi. Bu onun şöhrətini artırırdı. Əmisi oğlu Şi Hu ilə birlikdə bütün döyüşləri qazanan Ledən hamı qorxurdu. Hsianquo şəhərini fəth edərək orda yaşamağa başladı. Şi hər yeni torpağı ələ keçirdikcə güclənirdi. 315-ci ildə isə bütün şərqi Xan Çaonun qubernatoru oldu. Lakin bir konspriyasiya nəticəsində Xan Çaoya üsyan edərək öz dövləti olan Hu Çaonu qurdu.
Müstəqillik dövrü
[redaktə | mənbəni redaktə et]Əvvəlcə Cin sülaləsi qalıqlarını təmizləyən və Sienbiləri məğlub edən Le 329-cu ildə Xan Çao dövlətini işğal edərək özünü imperator elan etdi.
İmperatorluq
[redaktə | mənbəni redaktə et]Şi Le imperator olan kimi bir oğlu Şi Honqu vəliəhd, digər oğlu Şi Honu isə "ikinci şanyü" titulu ilə mükafatlandırdı. Şi Hu isə buna görə əsəbləşdi, bu qədər müvəffəqiyyətdən sonra heç olmasa ikinci şanyü titulu almalı idi. 333-cü ildə Şi Le xəstələndi və vəfat etdi. O heç kimin bilmədiyi bir yerdə dəfn olundu.