Şpisbergen və Yan-Mayen

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Svalbard və Yan Mayen - Şpisbergen və Yan-Mayen ( norv. Svalbard og Jan Mayen ) — iki uzaq yurisdiksiyasının məcmu qruplaşdırılması üçün müəyyən edilmiş statistik təyinatdır: Svalbard və Jan Mayen.

İkisi Beynəlxalq Standartlaşdırma Təşkilatı (ISO) kateqoriyasının məqsədləri üçün birləşdirilsə də, inzibati cəhətdən əlaqəli deyillər.

Svalbard Norveçin suverenliyi altında Şimal Buzlu Okeanında yerləşən arxipelaqdır, lakin Svalbard Müqaviləsi ilə verilən xüsusi statusa tabedir. Jan Mayen Şimal Buzlu Okeanında uzaq bir adadır; Onun daimi əhalisi yoxdur və Nordland qubernatoru tərəfindən idarə olunur. Svalbard və Yan Mayenin ortaq cəhəti odur ki, onlar Norveçin mahallara bölünməyən yeganə inteqrasiya olunmuş hissələridir.

Rəsmi dili norveç dilidir.

Tərkibləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Svalbard[redaktə | mənbəni redaktə et]

border=none Əsas məqalə: Svalbard
Həm Svalbard, həm də Jan Mayen demək olar ki, tamamilə Arktika səhrasından ibarətdir, məsələn, Svalbarddakı Bellsund kimi.

Svalbard Arktikada materik Norveç və Şimal Qütbün ortasında yerləşən arxipelaqdır. Sahəsi 61,022 kv. metkilor (23,561 kv. mil) və 2009-cu ildə 2572 sakin var idi. Spitsbergen ən böyük adadır, ondan sonra Nordaustlandet və Edgeøya gəlir. [1] İnzibati mərkəz Longyearbyendir və digər yaşayış məntəqələri tədqiqat məntəqələrindən əlavə, Rusiyanın Barentsburq mədən icması, Ny-Alesund tədqiqat icması və Sveaqruva mədən forpostudur. [2]

1920-ci il Svalbard müqaviləsi Norveçin suverenliyini tanıyır [3] və 1925-ci il Svalbard Aktı Svalbardı Norveç Krallığının tam tərkib hissəsi etdi. Arxipelaqı Norveç Ədliyyə və İctimai Təhlükəsizlik Nazirliyinə tabe olan Svalbard qubernatoru idarə edir. [4] [5] Norveçin qalan hissəsindən (Yan Mayen daxil olmaqla) fərqli olaraq, Svalbard azad iqtisadi zona və silahsızlaşdırılmış zonadır [3] və Şengen zonasının və ya Avropa İqtisadi Bölgəsinin bir hissəsi deyil. [6]

Jan Mayen[redaktə | mənbəni redaktə et]

border=none Əsas məqalə: Jan Mayen


Jan Mayen Şimal Buzlu Okeanında, Norveç dənizi ilə Qrenlandiya dənizinin sərhəddində yerləşən vulkanik adadır. [7] Norveç Meteorologiya İnstitutu adanı 1922-ci ildə Norveçə birləşdirdi. 27-də 1930-cu ilin fevralında ada de-yure Norveç Krallığının tərkibinə daxil edildi. 1994-cü ildən bəri ada Nordland əyalətinin qubernatoru tərəfindən idarə olunur və bəzi səlahiyyətlər stansiya komandirinə verilir. [8] 1994-cü ilə qədər Svalbard qubernatoru Jan Mayeni idarə edirdi.

Ərizə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Svalbard və Yan Mayenin yerini göstərən Norveç xəritəsi

İSO təyinatı Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Statistika Şöbəsinin ekvivalent kateqoriyasına uyğundur və bu təsnifat sistemlərinin istifadəçiləri bəzi hallarda bu məlumatı “Norveç” kateqoriyasına daxil etmək əvəzinə “Svalbard və Yan Mayen adaları” üçün ayrıca hesabat verə bilərlər. [9] Nə Svalbard, nə də Jan Mayenin öz bayrağı və ya gerbi yoxdur və Norveç bayrağı hər ikisi üçün həm tək, həm də qrup şəklində istifadə olunur. [2] [8]

İSO kodunu sadəcə "Svalbard" olaraq dəyişdirmək cəhdi Norveç Xarici İşlər Nazirliyinin etirazı səbəbindən əvvəllər uğursuz olmuşdu. Bununla belə, əhali və ticarət daxilində statistik istifadə üçün "Svalbard və Jan Mayen" mahiyyətcə sadəcə "Svalbard" deməkdir. [10]

ISO 3166-2[redaktə | mənbəni redaktə et]

border=none Əsas məqalə: ISO 3166-2:SJ

ISO 3166-2:SJ, submilli inzibati bölmələrə kodlar təyin etmək üçün sistem olan ISO 3166-2- də Svalbard və Jan Mayen üçün girişdir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Population in the settlements. Svalbard". Statistics Norway. 22 October 2009. 28 July 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 March 2012.
  2. ↑ 1 2 "Svalbard". The World Factbook. Central Intelligence Agency. 13 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 March 2012.
  3. ↑ 1 2 "Svalbard Treaty". Governor of Svalbard. 23 July 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 March 2012.
  4. ↑ 5 The administration of Svalbard // Report No. 9 to the Storting (1999-2000): Svalbard. Norwegian Ministry of Justice and Public Security. 29 October 1999. 19 February 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 March 2012.
  5. ↑ "Lov om Svalbard" (norveç). Lovdata. 19 June 2009. 9 March 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 March 2010.
  6. ↑ "Lov om gjennomføring i norsk rett av hoveddelen i avtale om Det europeiske økonomiske samarbeidsområde (EØS) m.v. (EØS-loven)" (norveç). Lovdata. 10 August 2007. 10 December 2000 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 March 2012.
  7. ↑ "Jan Mayen information". 2018-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-21.
  8. ↑ 1 2 "Jan Mayen". The World Factbook. Central Intelligence Agency. 20 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 March 2012.
  9. ↑ "Country Information". United Nations Dag Hammarskjöld Library. 5 September 2010. 29 May 2005 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 March 2012.
  10. ↑ Takle, Mona Takle; Vassenden, Kåre. "Country classifications in migration statistics – present situation and proposals for a Eurostat standard" (PDF). United Nations Statistical Commission and United Nations Economic Commission for Europe. March 2008. 16 April 2003 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 4 March 2012.

Biblioqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Şpisbergen_və_Yan-Mayen&oldid=7400557"