Ştutqart şəhər kitabxanası

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Ştutqart şəhər kitabxanası
alm. Stadtbibliothek Stuttgart
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Ölkə Almaniya Almaniya
Tipi kütləvi kitabxana
Yaradılıb 1901-ci il
Digər məlumatlar
ISIL kodu DE-480
Sayt stadtbibliothek-stuttgart.de
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Vilhelm sarayı (2008-ci il)

Ştutqart şəhər kitabxanası ([1]; alm. Stadtbibliothek Stuttgart‎, əvvəllər alm. Stadtbücherei Stuttgart‎) — Ştutqart şəhərində (Baden-Vürtemberq) yerləşən kütləvi kitabxanadır; 1901-ci ilin iyununda qurularaq, 19 noyabr tarixində keçmiş kazarmaların ərazilərində açılıb.

Birinci Dünya müharibəsindən sonrakı dövrdəki maddi çətinliklərə görə: 1922-1927-ci illərdə rəhbərlik oxu salonunu bağlamalı olur. 1965-ci ildə kitabxananın mərkəzi ofisi 60-cı illərdə təmir edilmiş Vilhelm sarayına köçür; 2013-cü ildə Almaniyanın "Deutscher Bibliotheksverband" dərnəyi tərəfindən "İlin kitabxanası" mükafatını alır.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ştutqart şəhər kitabxanasının tarixi, Xalq Kitabxanası Birliyinin (Stuttgart Volksbibliothek) nizamnaməsinin verilməsi 9 iyun 1901-ci ildə başlamışdır; həmin il 19 noyabrda kütləvi kitabxana keçmiş kazarma binasının yerində fəaliyyətə başladı. Birinci Dünya müharibəsindən əvvəlki dövrdə yeni kitabxana sürətlə inkişaf etdi. Müharibədən sonrakı dövrdə maddi çətinliklərlə üzləşməsi səbəbi ilə oxu zalı 1922-1927-ci illərdə bağlanmışdı.

"Wilhelmspalais" (2010) mərkəzi kitabxanasının keçmiş binası.

II Dünya müharibəsindən sonra, 1965-ci ildə Ştutqart şəhər kitabxanasının mərkəzi şöbəsi 1960-cı illərin əvvəllərində təmir edilmiş Wilhelmspalais-ə köçürüldü. Artıq XXI əsrdə şəhər kitabxanası, Stutqart Şəhər Şurası tərəfindən 2010-2011-ci illər maliyyə ili büdcəsinin qəbul etdiyi "qənaət" tədbirlərindən əziyyət çəkirdi. 2011-ci ildə kitabxana rəhbərliyi kitabxananı bağlamaq məcburiyyətində qaldı və meriyanın binasındakı kitabxananın filialı tamamilə bağlanmışdı.

2011-ci ilin oktyabr ayında baş ofis, keçmiş yük qatar stansiyasının yerində koreyalı memar Eun Yonq Yi tərəfindən dizayn edilmiş yeni inşa edilmiş Stadtbibliothek am Mailänder Platz-a köçürüldü. Bibliothek 21 kitabxana binasının tikilməsi qərarı 1997-ci ilin sonunda yerli şura tərəfindən qəbul edilmişdi; inşaatın 2002-ci ildə başa çatması lazım idi. Qərar 1998-ci ildə təsdiqləndi, bundan sonra şəhər rəhbərliyi və Deutsche Bahn Immobiliengesellschaft (DBimm) 235 memarlıq firmasının qatıldığı açıq memarlıq müsabiqəsi elan etdi. Layihələr 36 nəfərlik münsiflər heyəti tərəfindən qiymətləndirildi.

Layihənin icrası ərazidə yaşanan çətinliklər səbəbindən təxirə salındı: kifayət qədər torpaq sabitliyi müəyyən edilmədiyi üçün layihənin ətraflı təhlilinə yalnız 2003-cü ildə başlandı; ilkin dizayn 2005-ci ilin avqust ayında tamamlandı. Binanın tikilməsi üçün icazə 2006-cı ilin noyabr ayında verilmişdir və ilk təməl daşı yalnız 5 iyun 2009-cu ildə atıldı. Açılış mərasimindən sonra binanın rəngi şəhər sakinləri və səlahiyyətlilər tərəfindən tənqid olundu: gözləniləndən daha tünd idi - tikinti şirkətindən öz hesabına fasadına daha yüksək parlaqlıqda olması sudan təsirlənməyən təbəqənin tətbiq etməsi istəndi. 2013-cü ildə kitabxana Almaniyanın "Deutscher Bibliotheksverband" dərnəyindən "İlin kitabxanası" mükafatını (Bibliothek des Jahres 2013) və 30.000 avro pul mükafatını aldı.

Memarlığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Eun Yonq Yi, yeni kitabxananı doqquz pilləli sadə kub şəklində dizayn edir. Kitabxana əsasən kvadrat formalıdır. Uzunluğu 44 metr, hündürlüyü isə 40 metrdir. Kub, içərisinə şüşə kərpic elementləri qoyulmuş yığma beton karkasdan ibarət olan strukturlaşdırılmış bir binadır. Monolit, vizual və məkan oriyentasiyası yaradaraq bütün ərazi üçün sakitləşdirici mərkəz kimi fəaliyyət göstərəcək yeni bir xüsusiyyət yaratmaq niyyətində idi.[2] [3] [4] [5]

Memarlıq dizaynı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Binanın girişləri dörd tərəfli kubdur. Bina,soğan qabıqları kimi qat-qat düzülmüş dörd növ otaqdan ibarətdir. Şüşə blok fasadı xarici təbəqəni təşkil edir. Arxasında şüşə daxili fasad var. Qatlar arasındakı boşluqlarda girişləri tapa bilərsiniz. Daxili pilləkən və xarici dəhlizlər və eyvanlara gəldikdə isə, gəzinti yolu dizaynından istifadə edilmişdir.

Binanın daxilindəki mərkəzi element kitabxananın "ürəyi" adlanır. Dörd mərtəbəni əhatə edən və hər hansı bir xüsusi kitabxana funksiyasına malik olmayan arxaik mərkəzi məkandır. Roma Panteonunun bina tipologiyasının daha iri kub şəkilli formasıdır. Mərkəzi pəncərə ilə işıqlandırılır, bu da ona mütəəssirlik, dünyəvilik qatır. Hər tərəfə açılan kitabxananın dairəvi foyesi var. Bu da binaya sayrışma effekti verir. Burada gözləmə zalı, qəzet oxumaq üçün zal və giriş salonundakı kütləvi informasiya vasitələrini geri vermək üçün kitab sıralayıcısı var. Digər mərkəzi məkan, ürəkdən üstdə yerləşən qalereya, Fransa milli kitabxanasından Lui Eten Bulledən götürülmüşdür. Memar üçün: “Mükəmməl bir kürə mükəmməl bir küpə çevrilir”. Lobbini yalnız kitablar əhatə edir. Yuxarıya qədər uzanan iki spiralvari pilləkən var. Bunlar memar üçün xarici dünyaya, bilik dünyasına açılışı simvollaşdırır. Səkkizinci mərtəbədə kiçik restoran (bistro), ədəbiyyat kafesi, sənət kolleksiyası və Qrafotek yerləşir. Oradan Ştutqart Vadisinə: 360 dərəcəlik mənzərəni təqdim edən dam terasına çıxa bilərsiniz. "Ürək" adlanan yerdə təxminən 300 nəfərin yerləşə biləcəyi tədbir salonu var. Hər mərtəbədə İntibah dövrü iş otağını xatırladan “studiolo” tapıla bilər.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Элла Володина. "Самые красивые библиотеки Германии". dw.com (rus). Deutsche Welle. 2019-10-24. İstifadə tarixi: 2020-11-14.
  2. "Die Neue Bibliothek – zwischen Tradition und Innovation" (PDF). 12 April 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 1 February 2021.
  3. "IDA17-01-13: Eun Young Yi – Stadtbibliothek Stuttgart, 16 march 2018". youtube. 16 February 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 February 2021.
  4. "Die Bibliothek 21 in Stuttgart" (PDF). edoc.hu-berlin.de. 24 January 2022 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 1 February 2021.
  5. "Architekt: Eun Young Yi, Hürth/Köln". stuttgart.de/stadtbibliothek. 21 July 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 February 2021.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]