Əkin çovdarı
| Əkin çovdarı | |||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||||
| Secale cereale L. | |||||||||||||||||
| Sinonimlər | |||||||||||||||||
|
Secale fragile M.Bieb.
|
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
Əkin çovdarı (lat. Secale cereale) – qırtıckimilər fəsiləsinin çovdar cinsinə aid bitki növü.
Çovdarın ilk dəfə E.ə.6500 illərində Asiyanın cənub-qərbində yetişdirildiyi sanılmaqdadır. Soyuğa ən dayanıqlı taxıl olan çovdar yüksək yerləri, qumlu və zəif torpaqları sevər. Rusiya, İskandinav ölkələri kimi qışları çox sərt keçən bölgələrdə belə yetişdirilər və payızda əkilib ertəsi il yay başlarında biçilər. Üstəlik buğda, arpa, qarğıdalı və düyü əkinçiliyinə əlverişli olmayan ən səmərəsiz torpaqlarda belə o biri taxıllardan daha yaxşı məhsul verər.
Ümumiyyətlə 1-2 metr yüksəkliyə çatan çovdarın görünüşü arpaya çox bənzər. Dənələri buğdaya görə daha incə uzundur. Daha çox çörəklik un və heyvan yemi olaraq qiymətləndirilən çovdarın içində karbonhidrat, zülal, kalium və B vitamini tapılar.
İstehsal və istehlak statistikaları[redaktə | əsas redaktə]
| istehsalçı – 2005 ( milyon metrik ton) |
|
|---|---|
 Rusiya |
3,6 |
 Polşa |
3,4 |
 Almaniya |
2,8 |
 Belarus |
1,2 |
 Ukrayna |
1,1 |
 ÇXR |
0,6 |
 Kanada |
0,4 |
 Türkiyə |
0,3 |
 ABŞ |
0,2 |
 Avstriya |
0,2 |
| Dünya Cəmi | 13,3 |
| Qaynaq : BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO)[1] |
|
Mənbə[redaktə | əsas redaktə]
 |
Birləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
