Əvəlik

Əvəlik
Adi əvəlik (Rumex acetosa)
Elmi təsnifat
Aləmi: Bitkilər Şöbə: Örtülütoxumlular Sinif: İkiləpəlilər Yarımsinif: Kariofillid Sıra: Qırxbuğumçiçəklilər Fəsilə: Qırxbuğumkimilər Cins: Əvəlik
Elmi adı
Rumex L.
Vikinövlərdə sistematika Şəkil axtarışı ÜTMX   20933

Əvəlik (lat. Rumex) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Növləri

Azərbaycanın dərman bitkiləri

• Adi əvəlik (lat. Rumex acetosa L.)
• At əvəliyi (lat. Rumex confertus Willd)

Digər növləri

• Rumex acetosella
• Rumex arifolius
• Rumex alpinus
• Rumex aquaticus
• Rumex bucephalophorus
• Rumex conglomeratus
• Rumex crispus
• Rumex hydrolapathum
• Rumex longifolius
• Rumex lunaria
• Rumex maritimus
• Rumex nivalis
• Rumex obtusifolius
• Rumex palustris
• Rumex patientia
• Rumex pulcher
• Rumex sanguineus
• Rumex scutatus
• Rumex stenophyllus
• Rumex thyrsiflorus
• Rumex tingitanus
• Rumex triangulivalvis

Əvəliyin təzə-tər yarpaqlarını yeyən hər kəs onun turşməzə tamını hiss edir. Lakin çiy yeyiləndə turş dadan əvəlik bişiriləndə yeməklərə ləzzətli tam verir. Yerüstü hissələrindən, cavan zoğ və yarpaqlarından müxtəlif növ vitaminli salat və xörəklər hazırlanır. Kulinariyada ondan şorba, ət və balıq xörəklərinin hazırlanmasında istifadə olunur. May-iyun aylarında əvəlik çiçəkləməmiş onu yığıb saç kimi hörür və qurudaraq qışa tədarük edirlər. NKPI.AZ tibbi saytlara istinadla xəbər verir ki, əvəlik xalq təbabətində öskürək, plevrit, bronxit, bronxial astma, qaraciyər və öd kisəsi, dəri xəstəlikləri, anemiya, qıcıqlanmış bağırsaq sindromu, ürəkbulanma və mədədə qıcqırma zamanı, eləcə də qurdqovucu vasitə kimi geniş tətbiq olunur. Əvəliyin təzə yarpaqları və zoğlarının şirəsindən qarqara kimi istifadə edilməsi dişətinin iltihabını azaldır, qankəsici təsir göstərir. Yarpaqlarının yumşaldıcı və iltihab əleyhinə təsirlərinə görə bir çox dəri xəstəliklərində, döyənəklərdə islatma və vanna şəklində qəbul edilir. Qankəsici və sidikqovucu xüsusiyyətlərə malikdir və buna görə düşük təhlükəsi zamanı, həmçinin sistit, uretrit kimi xəstəliklərdə yaxşı səmərə verir, həmçinin iştahagətirici kimi geniş tətbiq olunur. Meyvələrinin dəmləməsi kolit və qastritin müalicəsində istifadə edilir.

Bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediya kömək edə bilərsiniz. Əgər mümkündürsə, daha dəqiq bir şablondan istifadə edin. Bu məqalə sonuncu dəfə Sevinc Cavidan tərəfindən redaktə olundu. 7 ay əvvəl. (Yenilə)

İstinadlar

NKPİ.az 2019-03-26