Əziz Nəzərov

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Əziz Nəzərov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1898
Doğum yeri
Vəfat tarixi 29 noyabr 1942(1942-11-29)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi siyasi repressiya

Nəzərov Əziz Nəzər oğlu (1898, Hacı Elyaz, İrəvan qəzası29 noyabr 1942, Bakı) — partiya və dövlət xadimi.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

1917-ci ildə Fevral inqilabı ərəfəsində İrəvanda Fəhlə Əsgər Deputatları Sovetinə (çörəkçilər ittifaqından) seçilmişdir. 1917-ci ildə Oktyabr inqilabından əvvəl Rostov-Don şəhərinə getmiş, mühəndis Saprunovun yanında sürücü kurslarında təlim almışdır. 1918-ci ildə Gəncə şəhərində yerləşən Gəncə stansiyasında işə düzəlmiş və burada Hümmət Partiyasına daxil olmuşdur.

1919-cu ildə ailəsini İrəvandan Gəncəyə gətirir. Azərbaycanın sovetləşməsi dövründə Gəncə stansiyası inqilab komitəsinin sədrinin müavini seçilir, may üsyanından sonra isə Gəncə stansiyası inqilab komitəsinin, Gəncə inqilab komitəsinin sədri seçilir. Sonra ikinci rayonun milis rəisi, 1924-cü ilə gədər Gəncə stansiyası Dəmir Yolları Xalg Komissarlığının mühafizə rəisi təyin olunur. 1920-ci ilin may ayında Əziz Nəzərov yoldaşları ilə birlikdə müsavatçıların əlindən zirehli qatarı (bronepoezd və vaqonları) alıb Azərbaycan İnqilab Komitəsinin rəhbərliyinə (Nəriman Nərimanova) verir. 1924-cü ildə Bakı şəhər Dəmir Yolları Xalg Komissarlığının mühafizə rəisinin köməkçisi vəzifəsinə təyin olunur[1]

1926–1930-cu illərdə — Bakı şəhər soveti inzibati şöbəsinin rəisi (sonralar həmin şöbə şəhər milisi adlandırılırdır[2] Bakı milisinin ən gənc rəhbərlərindən biri olmuşdur.

1929-cu ilin sentyabr ayında quldur Aslanovun yaxalanması əməliyyatı zamanı ağır yaralanır. Respublika gəzetləri Ə. N. Nəzərovun vəziyyəti barədə hər gün məlumat dərc edirdi[3].

1930-cu ilin sentyabr ayından dekabrına gədər Bakı şəhər prokuroru olmuşdur[4].

1930-cu ilin dekabr ayında öz xahişi ilə Moskvaya Senaye Akademiyasına təhsil almağa göndərilir. Təhsilini uğurla başa vurub mühəndis-kimyaçı diplomunu müdafiə edir və Stalinogorsk şəhərinə neft-kimya kombinatına təyinat alır. Böyük Vətən müharibəsi başlayana gədər burada işləyir və kombinatın baş mühəndisi vəzifəsinə gədər yüksəlir. 1941-ci ilin mayında Bakıya gayıdır. Təcrübəli kimyaçı mühəndisə ixtisası üzrə iş tapılmır. Mərkəzi kəndlilər evinə direktor göndərilir. 27 iyul 1942-ci ildə saxta ittiham əsasında həbs edilir, 18 oktyabr 1942-ci ildə hökm oxunur: on il müddətinə azadlıqdan məhrum edilsin, 5 il müddətinə hüquqlarından məhrum edilsin, ona məxsus əmlakı müsadirə olunsun[5]. 29 noyabr 1942-ci ildə Azərbaycan SSR DİXK gazamatında erkən vəfat edir[6].

8 may 1956-cı ildə Azərbaycan SSR Ali Məhkəməsi Rəyasət Heyətinin Qərarı ilə Azərbaycan SSR DİXK goşunlarının Hərbi tribunalının Nəzərov Əziz Nəzəroviçin barəsində 18.10.1942-ci il tarixli hökmü ləğv edilmiş və ona garşi irəli sürülmüş ittiham sübuta yetirilmədiyinə görə işə xitam verilmişdir[7].

Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əziz Nəzərov Azərbaycan MİK Rəyasət Heyəti və Bakı şəhər Soveti tərəfindən adı yazılmış silahla təltif olunmuşdur. 1930-cu ildə Əziz Nəzərov iki dəfə: 1930-cu ilin mayında Bakı şəhər İcraiyyə Komitəsi Rəyasət Heyəti tərəfindən Sovet hakimiyyətinin daxili düşmənləri ilə mübarizədə göstərdiyi şücaətə və gəhrəmanlığa görə " Nagan " sistemli tapança ilə, 1930-cu ilin dekabr ayında Azərbaycan SSR MİK tərəfindən banditizmə garşı mübarizədə göstərdiyi şücaətə görə döyüş silahı ilə təltif edilmişdir[8].

Xatirəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adına Bakı və Gəncə şəhərlərində küçə vardır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Ə. Nəzərovun tərcümeyi-halından. Ə. Mustafayevin şəhsi arxivindən
  2. Əliyarli İ. M., Behbudov T. R. Azərbaycan daxili işlər organlarının tarixi. Ensiklopedik sorag kitabı. Xronoloji toplu: 1840–2003-cü illər. Bakı, 2003.
  3. " Бакинский рабочий " gəzeti. 24.09.1929. № 224. Səh.4; " Вышка " gəzeti. 24.09.1929. № 223. Səh. 1.
  4. Partiya arxivindən 13 iyun 1968-ci il tarixli 535 saylı arayış.
  5. Azərbaycan SSR DİXK goşunlarının Hərbi tribunalının 18.10.1942-ci il tarixli hökmü
  6. Azərbaycan polisinin tarixi. 1930–1991-ci illər. (Sənətlər, rəgəmlər, faktlar.) Bakı, 2013-cü il. Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Naziri general-polkovnik Ramil Usubovun redaksiyası ilə — icmalın tərtibatçısı: Georgi Zapletin, istefada olan milis polkovniki)
  7. Azərbaycan SSR Ali Məhkəməsi Rəyasət Heyətinin Qərarı. Ə. Mustafayevin şəxsi arxivindən
  8. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin Siyasi sənədlər arxivi