1593-cü ildə teleportasiya olmuş əsgər əfsanəsi
1593 teleportasiya olmuş əsgər əfsanəsi — bir xalq əfsanəsinə görə, 1593-cü ilin oktyabr ayında İspaniya imperiyasının əsgərlərindən biri müəmmalı formada Maniladan Mexikodakı Plaza Mayora (indi Konstitusiya meydanı) teleportasiya olmuşdur. Əsgərin Filippindən gəldiyi iddiası, Qomez Perez Dasmarinasın aylar sonra bu xəbər ilə Sakit okeanı keçən bir gəmi sərnişini tərəfindən təsdiq edilməsinə qədər meksikalılar tərəfindən rədd edildi. Folklorist Tomas Alliboun Cenvayr 1908-ci ildə əfsanəni "Meksika şəhərinin əhalisinin bütün təbəqələri arasında aktual" olaraq təsvir etdi.[1] XIX əsrdə yaşayan paranormal araşdırmaçılar, hekayəyə inam verən, teleportasiya və yadplanetlilər tərəfindən qaçırılma kimi açıqlamalar verdilər.
Hekayə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əsgər 24 oktyabr 1593-cü ildə Filippinin Manila şəhərinin Ümumi kapitanlığının tərkibində Qubernator sarayını mühafizə edirdi. Daha əvvəlki gün qubernator Qomez Perez Dasmarinas, Çinli piratlar tərəfindən öldürüldü, lakin gözətçilər hələ də sarayı qoruyurdular və yeni bir qubernatorun təyin olunmasını gözləyirdilər. Əsgərlərdən biri əsəbi və tükənmiş hiss etməyə başladı. Divara söykəndi və dincəlmək üçün gözlərini bağladı.
Bir neçə saniyə sonra gözlərini açanda özünü Meksikada, okeanın minlərlə kilometr uzaqdakı digər sahilində tapdı. Ordakı bəzi mühafizəçilər onu səhv uniformada gördülər və onun kim olduğunu soruşmağa başladılar. Onda Filippin qubernatoruna edilən sui-qəsd Meksikadakı insanlara hələ də məlum deyildi. Teleportasiya olan əsgərin saray mühafizəçilərinin Maniladakı uniformanı geyindiyi və ölümünü bildiyi bildirildi. (Əslində, Perez Dasmanrinasda dənizdə Maniladan biraz uzaqda öldürüldü.)
Hökumət onu tərk edilmiş olduğuna görə və şeytanın köləsi olmaqla günahlandıraraq həbs etdilər. Bir neçə ay sonra, qubernatorun ölümü ilə bağlı xəbər Filippindən bir gəmi ilə Meksikaya çatdı. Sərnişinlərdən biri həmin əsgəri tanıdı və qubernatorun ölümündən bir gün sonra onu Filippində gördüyünü söylədi. Nəhayət, hökumət tərəfindən həbsxanadan azad edildi və evə getməsinə icazə verildi.
İnkişaf[redaktə | mənbəni redaktə et]
Meksikada yaşayan Amerikalı folklorşünas Tomas Allibone Cenvayr, Harper's jurnalının dekabr 1908 tarixində çıxan sayında hekayəni Yaşayan kabus əfsanəsi, əsgəri isə Gil Perez olaraq adlandırdı. Hekayə 1910-cu ildə toplanmış bir həcmdə nəşr olunan Meksika Şəhərinin əfsanələri adlı bir seriya idi. Cenvayr qeyd edir ki, oxşar motivlər folklorda yayılmışdır.[2] Vaşinqton İrvinqin Alhambra hekayələri kitabında əfsanəyə bənzər bir şey olan "Qubernator Manço və Əsgər" hekayəsi mövcuddur.[2][3]
Cenvayrın 1908-dəki hesabı, 1900-cü ildə "Un aparecido" başlığı altında dərc edilmiş "México viejo: noticias históricas, tradiciones, leyendas y costumbres" kolleksiyasında nəşr olunan, Meksikalı folklorşünas Luis Qonzales Obreqonun yaratdığı ispanca versiyaya əsaslanır. Obreqon, hekayəni gerçək olaraq göstərən İspaniya fatehlərindən olan Fray Qaspar de San Avqustinin hekayəsini 1698-ə qədər izləyir. San Avqustin əsgərə ad vermir və cadugərlik üçün nəqlini təsdiqləyir.[4]
Cenvayr deyir ki, Obreqon 1609-cu ildə Antonio de Morqanın Perez Dasmarinasın ölümünün Meksikada həmin gün yayıldığını yazmışdır, buna baxmayaraq Morqanın bunun necə olduğunu bilmədiyini ifadə etmişdir.[5][6] Xose Risal, İspaniya Filippinindən gələn digər bir çox möcüzəvi hekayəyə diqqət çəkir.[4] Luis Vekman, İspan Mexikosu ilə əlaqəli olaraq eyni nöqtəni ortaya qoyur.[7] Obreqonun varisi Artemio de Valle Arizpenin 1936-cı il kolleksiyası olan "Historias de vivos y muertos"-da "Por el aire vino, por la mar se fue" başlıqlı hekayənin bir versiyası mövcuddur.
Bir neçə yazıçı hekayə üçün paranormal versiyalar irəli sürmüşdür.[8] Morris Cessap[9] və Brinsli Li Poer Trenç[10] yadplanetlilər tərəfindən qaçırılma ola biləcəyini, Kolin Vilson,[11] və Qari Blekvud[12] isə teleportasiya ola biləcəyini demişdir.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Janvier 1908, p.66
- ↑ 1 2 Janvier 1910, p.159
- ↑ İrvinq, Vaşinqton. Governor Manco and the Soldier // Tales of the Alhambra. Standard Novels. XLIX. London: Richard Bentley. 1835. 196–212.
- ↑ 1 2 de Morga 1890, p.31 (fn.2)
- ↑ Janvier 1910, pp.159–160
- ↑ de Morga 1890, p.36 (fn.1)
- ↑ Weckmann, Luis. The Medieval Heritage of Mexico. Fordham Univ Press. 1992. 272–273. ISBN 978-0-8232-1324-5. İstifadə tarixi: 19 January 2016.
- ↑ Ocampo, Ambeth R. Aguinaldo's breakfast & more Looking back essays. Anvil Publishing. 1993. 8–9. ISBN 9789712702815.
- ↑ Jessup, Morris K. The Case for the UFO (1st). 1955.
- ↑ Trench, Brinsley Le Poer. Mysterious visitors: the UFO story. Pan Books. 1975. 32–33. ISBN 978-0-330-24252-3.
- ↑ Wilson, Colin. Enigmas and mysteries. Doubleday. 1976. səh. 29. ISBN 978-0-385-11321-2.
- ↑ Blackwood, Gary L. Extraordinary Events and Oddball Occurrences. Benchmark Books. 1999. ISBN 978-0-7614-0748-5. İstifadə tarixi: 19 January 2016.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- de Morga, Antonio. Rizal, José (redaktor ). Sucesos de las islas Filipinas (Spanish). Paris: Garnier hermanos. 1890 [1609]. 31–36. İstifadə tarixi: 18 January 2016.
- de San Agustin, Gaspar. 12: De los Embaxadores que llegaron à Manila, enviados por el Emperador del Japon, y del Rey de Camboxa, y del lastimoso fin del Governador Gomez Perez Dasmariñas // Conquistas de las Islas Philipinas (Spanish). Vol 3. Madrid: Manuel Ruiz de Murga. 1698. səh. 465. İstifadə tarixi: 18 January 2016.
- González Obregón, Luis. Un Aparecido (PDF) // México viejo: noticias históricas, tradiciones, leyendas y costumbres (Spanish). Paris; Mexico City: Librería de la Vda. de C. Bouret. 1900. 181–185. İstifadə tarixi: 18 January 2016.
- Obregón, Luis González. The Streets of Mexico (English). Blanche Collet Wagner tərəfindən tərcümə olunub. San Francisco: George Fields. 1937.
- Janvier, Thomas Allibone. "Legends of the City of Mexico". Harper's Magazine. 118 (703). December 1908: 63–66. İstifadə tarixi: 18 January 2016.
- Janvier, Thomas Allibone. Legend of the Living Spectre // Legends of the city of Mexico. New York, London: Harper & Brothers. 1910. 96–107, 159–162. İstifadə tarixi: 18 January 2016.