Ağdam abidələrinin siyahısı
Naviqasiyaya keç
Axtarışa keç
Ağdam abidələrinin siyahısı - İşğaldan əvvəl rayonda 148 ümumtəhsil məktəbi, orta ixtisas musiqi məktəbi, 24 klub, Dram teatrı, Muğam məktəbi, Çörək muzeyi, şəkil qalereyası, tarix-diyarşünaslıq muzeyi, Qurban Pirimovun ev-muzeyi, 69 səhiyyə müəssisəsi fəaliyyət göstərmişdir.
Tarixi-dini abidələri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Məbəd (VI əsr) – Kəngərli kəndi
- Yegiş Arakel Məbədi (XII əsr) – Madaqiz kəndi (İNV № 4035)
- Ureq Məbədi (XII əsr) – Talış kəndinin qərbində (İNV № 4036)
- Məbəd (XIII əsr) – Tərtər çayının yuxarı axarında (İNV № 4038)
- Məbəd (XIII əsr) – Maqavuz kəndi (İNV № 4039)
- Kilsə (---) – Çerabert kəndi (İNV № 4040)
- Məbəd (VI-VIII əsrlər) – Şahbulaq kəndi
- Məbəd (XV əsr) – Maqsudlu kəndi (İNV № 4050)
- Məbəd (XVI əsr) – Salahlı-Kəngərli kəndi (İNV № 4053)
- Məscid (XIX-XX əsr) – Boyəhmədli kəndi (İNV № 4054)
- Məscid (XVIII əsr) – Qiyaslı kəndi (İNV № 4052)
- Məscid (XVIII əsr) - Papravənd kəndi (İNV № 4045)
- Məscid (XVIII əsr) - Papravənd kəndi (İNV № 4046)
- Məscid (1868-ci il) – Ağdam şəhəri [1] [2]
Ziyarətgahları
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Qutlu Musa türbəsi (1314-cü il) – Xaçındərbətli kəndi
- Xanoğlu türbəsi (XVIII əsr) – Ağdam şəhəri (İNV № 4028)
- Türbə (XIX əsr) – Ağdam şəhəri (İNV № 4029)
- Türbə (XVIII əsr) – Papravənd kəndi (İNV № 4043)
- Şeyx Nigari türbəsi (XVIII əsr) – Papravənd kəndi (İNV № 4044)
- Türbə (XVIII əsr) – Maqsudlu kəndi (İNV № 4051)
- Türbə (XIV əsr) – Kəngərli kəndi (İNV № 4055)
- Türbə (XIX əsr) – Ağdam şəhərinin 5 km-də Qaraağac qəbiristanında (İNV № 4056)
- Türbə (XIX əsr) – Ağdam şəhərinin 5 km-də Qaraağac qəbiristanında (İNV № 4057)
- Uğrulla bəyin türbəsi (XIX əsr) – Ağdam şəhərinin 5 km-də Qaraağac qəbiristanında (İNV № 4058)
- Türbə (XIX əsr) – Ağdam şəhərinin 5 km-də Qaraağac qəbiristanında (İNV № 4059)
- Qəbiristan (orta əsrlər) – Papravənd kəndi (İNV № 5750)
- Qəbiristan (orta əsrlər) – Qızıllı Kəngərli kəndi (İNV № 5751)
- Deşikli ocaq piri (ağac) – Qasımlı kəndi
- Eşq Abdal piri – Üçoğlan kəndi
- Əli pəncəsi (daş) – Yülbalı kəndi
- Seyid Manafın qəbri – Tağıbəyli kəndi
- Qara Piri ocağı – Papravəng kəndi
- Cındırlı piri – Kəngərli kəndi
- Seyid Lazım Ağanın məqbərəsi - Çəmənli kəndi
- Daş heykəl – Boyəhmədli kəndi
- Əli pəncəsi ziyarətgahı – Əliağalı kəndi
Tarixi memarlıq abidələri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Pənah xanın imarəti (XVIII əsr) – Ağdam şəhəri (İNV № 4026)
- İki sandığabənzər abidə (XVI əsr) – Ağdam şəhəri
- İqamətgah (XVIII əsr) – Şahbulaq kəndi (İNV № 4047)
- Karvansara (XVIII əsr) – Şahbulaq kəndi (İNV № 4048)
- Bürc (XVIII əsr) – Şahbulaq kəndi (İNV № 4049)
- Sərdabə (XV əsr) – Ağdam şəhəri (İNV № 4030)
- Hatəm Məlik qalası (XII əsr) – Ağdam şəhəri (Qasapet kəndinin 5 km-də) (İNV № 4033) [3]
- Pənah xanın türbəsi – XVIII əsr (Ağdam şəhəri)
Arxeooji abidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Çıraqtəpə yaşayış yeri – tunc dövrü (Ağdam şəhəri)[4]
- Qarahacı yaşayış yeri – ilk tunc dövrü (Ağdam-Xankəndi yolunun sağ tərəfində)
- Qarahacılı nekropolu – tunc dövrü (Ağdam şəhəri)
- Vəlixanpətə yaşayış yeri – eneolit dövrü (Ağdam-Ağcabədi şosesinin 1,5 km-də)
- Kurqan – tunc dövrü (Üzümçülük sovxozu)
- İlanlıtəpə yaşayış yeri – eneolit – dəmir dövrü (Baş Qərvənd kəndi)
- Dəyirmantəpə kurqanı – tunc və dəmir dövrü (Orta Qərvənd və Mirəşəlli kəndlərinin arasında)
- Yaşayış yeri – qədim dövr (Qərvənd kəndi)
- Şomullutəpə yaşayış yeri – eneolit dövrü (Miəşrəfli kəndindən 1 km şimal-şərqdə)
- Bənövşələr təpəsi yaşayış yeri – eneolit dövrü (Mirəşəlli və Armudlu kəndlərinin arasında)
- Gültəpə yaşayış yeri – eneolit dövrü (Mirəşəlli kəndindən 300 m. şimal-şərqdə)
- Yaşayış yeri- e.ə. II-I minilliklər (Armudlu kəndi)
- Rəsultəpə yaşayış yeri – orta tunc dövrü, orta əsrlər (Armudlu kəndinin şimal qərbində)
- Rəsultəpə kurqanları tunc dövrü (Armudlu kəndi, Rəsultəpə yaşayış yerinin 30-40 m. şimalında)
- İsmayılbəy təpəsi yaşayış yeri – eneolit dövrü (Armudlu kəndi)
- Kəbləhüseyn yaşayış yeri – eneolit dövrü (Kəbləhüseyn kəndi)
- Namazəli təpəsi yaşayış yeri – eneolit dövrü (Kəbləhüseyn kəndindən 500 m. şərqdə)
- Boyəhmədli kəndi kurqanları (80-a qədər)- ilk tunc dövrü (Boyəhmədli, Qızıllı Gəngərli və Salahlı Gəngərli kəndlərinin arasında)
- Gavurqala yaşayış yeri – ilk orta əsrlər (Boyəhmədli kəndinin cənubunda)
- Daş qutusu nekropolu – ilk orta əsrlər (Boyəhmədli kəndinin cənubunda)
- Papravənd-Boyəhmədli kurqanları (Möhülü təpələri, Əli kişi təpəsi, Molla Mustafa oğlu təpəsi, həmşəri təpəsi və.s)- tunc-dəmir dövrü- (Boyəhmədli kəndinin şimal-şərqində)
- Qarapirim təpələri – tunc və ilk dəmir dövrü (Qarapirim kəndinin qərbində)
- Güllütəpə – I yaşayış yeri – III-XIII əsrlər (Papravənd kəndi)
- Güllütəpə – II yaşayış yeri – son tunc dövrü, ilk orta əsrlər (Papravənd kəndinin cənub-şərqində)
- Misir qışlağı yaşayış yeri – son tunc, ilk dəmir dövrü (Papravənd kəndindən 250 m. şərqdə)
- Kurqanlar – son tunc, ilk dəmir dövrü (Papravənd kəndindən 1 km. şərqdə)
- Qala qalıqları – orta əsrlər (Tarpaut kəndi)
- Nekropol – orta əsrlər (Kənçərli kəndi)
- Şomullutəpə yaşayış yeri – e.ə.V-II minilliklər (Quzanlı kəndi)
- Gülməmməd təpəsi yaşayış yeri- eneolit dövrü (Quzanlı kəndindən 2 km. cənub-şərqdə)
- Çaqqalı təpənin yaşayış yeri – eneloit dövrü (Quzanlı kəndindən şimal-şərqdə)
- Əjdahatəpə yaşayış yeri – eneloit dövrü (Quzanlı kəndindən 2,5 km. şərqdə)
- Yaşayış yeri – e.ə.V-II minilliklər (Zəngişalı kəndi)
- Yaşayış yeri – e.ə.V-II minilliklər ( Mərzili kəndi)
- Nekropol – qədim dövr (Seyidli kəndi)
- Yaşayış yeri – antik dövrü (Əlimədətli kəndi)
- Yaşayış yeri – antik dövrü (Göytəpə kəndi)
- Göytəpə yaşayış yeri – tunc dövrü (Göytəpə kəndinin qərbində)
- Göytəpə kurqanları – tunc dövrü (Göytəpə kəndinin qərbində)
- Şümürlütəpə kurqanı – tunc dövrü (Əfətli kəndi)
- Balatəpə kurqanı – tunc dövrü (Əfətli kəndi)
- Yaşayış yeri – qədim dövr (Sarıhacılı kəndi)
- Çinartəpə yaşayış yeri – e.ə.V-II minilliklər (Sarıhacılı kəndindən 3 km. cənub-şərqdə)
- Sarıhacılı yaşayış yeri və nekropol – eneloit, tunc dövrü (Sarıhacılı kəndindən 2 km. cənub-şərqdə)
- Sarıhacılı tayı yaşayış yeri – tunc dövrü (Sarıhacılı kəndindən 2,5-3 km. şərqdə)
- Ağtəpə yaşayış yeri – tunc dövrü (Çəmənli kəndindən 3 km. şərqdə)
- Çəmənli təpə kurqanı – eneloit, tunc dövrü (Çəmənli kəndindən 3 km. şərqdə)
- Seyid Mustafa yaşayış yeri – eneloit (Bala Baharlı kəndindən 2 km. qərbdə)
- Yaşayış yeri – e.ə.V-I minilliklər (Baharlı kəndi)
- Yaşayış yeri – qədim dövr (Əhmədavar kəndi)
- Qəhramanbəyli kurqanı – tunc dövrü (Qəhramanbəyli kəndi)
- I və II Qoşatəpə yaşayış yeri – eneloit dövrü (Əhmədağalı kəndi)
- Əhmədoğlu yaşayış yeri – eneloit (Əhmədağalı kəndi)
- Məscidtəpə yaşayış yeri – eneloit (Əhmədağalı kəndi)
- Əzginlitəpə yaşayış yeri – eneloit (Əhmədağalı kəndi)
- Vəlibəy təpələri (4 ədəd ) – eneloit, tunc dövrü və orta əsrlər (Əhmədağalı kəndində 2 km şərqdə)
- Yaşayış yeri – qədim dövr (Poladlı kəndi)
- Qasımtəpə yaşayış yeri – ilk tunc dövrü (Qiyaslı kəndi)
- Çinartəpə yaşayış yeri – tunc dövrü (Qarqarçayın sol sahilində )
- Yaşayış yeri – e.ə. V-I minilliklər (Evoğlu kəndi )
- Qaradağlı kurqanları – tunc dövrü (Qaradağlı kəndinin qərbində )
- Bəyliktəpə kurqanı – ilk tunc dövrü (Qaradağlı kəndinin şimal-şərqində)
- Xırmantəpə kurqanı – ilk tunc dövrü (Çuxurməhlə kəndi)
- Hüseyntəpə kurqanları – ilk tunc dövrü (Çuxurməhlə kəndinin qərbində)
- Çuxurməhlə kurqanı – ilk tunc dövrü (Çuxurməhlə kəndi)
- Qaratəpə yaşayış yeri – son tunc, ilk dəmir dövrü (Şıxbabalı kəndinin cənubunda)
- Gülablı kurqanları – son tunc, ilk dəmir dövrü (Gülablı kəndinin şımal-şərqində)
- Maqsudlu kurqanları – tunc dövrü (Maqsudlu kəndindən 3 km şərqdə)
- Töyrətəpə kurqanları – tunc və dəmir dövrü (Güllücə kəndinin şimalında)
- Karvansara təpə və Çaparyeri yaşayış yeri – ilk orta əsrlər (Güllücə kəndinin cənub-qərbində)
- Yüzbaşlı təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Yuxarı Yüzbaşlı kəndi)
- Ağabəy təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Yuxarı Yüzbaşlı kəndinin şımalında)
- Abdüləzim təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Aşağı Yüzbaşlı kəndindən 1,3 km şərqdə)
- Şükürbəyli təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Aşağı Yüzbaşlı kəndindən 2,3 km şımal-şərqdə)[5]
- Sarıçoban kurqanları – tunc dövrü (Sarıçoban kəndinin qərbində)
- Bəşirtəpə yaşayış yeri – eneloit (Üçoğlan kəndi)
- Böyüktəpə kurqanı və yaşayış yeri – tunc dövrü (Üçoğlan kəndi)
- Kərimtəpə yaşayış yeri – eneloit (Üçoğlan kəndinin şımal-şərqində)
- Qəbirstan təpəsi – tunc dövrü (Üçoğlan kəndi)
- I və II Üçoğlan yaşayış yerləri və kurqanlar – tunc dövrü (Sarıçoban kəndi)
- Qaçaytəpə yaşayış yeri və nekropol – tunc dövrü (Üçoğlan kəndi)
- Güllütəpə yaşayış yeri – eneloit (Alıbəyli kəndindən 1 km. cənub şərqdə)
- Kazımtəpə yaşayış yeri – eneloit (Alıbəyli kəndinin qərbində)
- Sayadtəpə kurqanı – tunc dövrü (Səfərli kəndinin qərbində)
- Səfərli təpələri yaşayış yeri – eneloit (Səfərlı kəndi)
- Leyla təpəsi II yaşayış yeri – eneloit (Eyvazlı kəndi)
- Nəsirbəy təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Eyvazlı kəndindən cənub-qərbdə)
- Kərimtəpə yaşayış yeri – eneloit (Eyvazlı kəndinin şərqində)
- Əhəd təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Eyvazlı kəndinin şərqində)
- Düyü təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Eyvazlı kəndindən 500 m. cənub- şərqdə)
- Nazdıxan təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Eyvazlı kəndindən 1,5 km. cənub-şərqdə)
- Çullutəpə kurqanı – tunc dövrü (Çullu, İmamqulubəyli və Quzanlı kəndlərinin arasında)
- Həsəntəpə kurqanı – tunc dövrü (Çullu kəndindən qərbdə)
- Sultanbud kurqanı – tunc dövrü (İmamqulubəyli kəndinin şimal-qərbində)
- Abıştəpə yaşayış yeri – orta əsrlər (Üçoğlan kəndi )
- Qulu Musa oğlu türbəsi – 1314-cü il (Türbətli kəndi)
- Üzərliktəpə yaşayış yeri – tunc dövrü (Ağdam şəhəri)[6]
Muzeyləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Ağdam mədəniyyətimizin, tariximizin ünvanıdır". anl.az. 25 July 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2021.
- ↑ "Aprel döyüşlərində ermənilərin dağıtdığı tarixi-dini abidələrin siyahısı açıqlanıb". apa.az. 20 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2021.
- ↑ "Ağdam rayonunun vandalizmə məruz qalmış abidələri". dqdk.gov.az. 12 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2021.
- ↑ "Ağdam rayonunun işğaldan azad olunması tarixi hadisədir". www.sabirabad-ih.gov.az. 20 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2021.
- ↑ "Qarabağ abidələri". virtualkarabakh.az. 10 April 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2021.
- ↑ "Tarixin Ağdama bəxş etdiyi tarixi, dini, memarlıq abidələri". www.aztv.az. 20 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2021.
- ↑ "Ağdam abidələri". armenianvandalism.preslib.az. 24 July 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2021.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- "AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI AĞDAM RAYON İCRA HAKİMİYYƏTİ". www.agdam-ih.gov.az. İstifadə tarixi: 18 may 2021.
- "AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI NAZİRLƏR KABİNETİNİN QƏRARI" (PDF). mct.gov.az. İstifadə tarixi: 20 may 2021.
- "Ağdam rayon abidələri". /www.agdam-ih.gov.az. İstifadə tarixi: 20 may 2021.