AKP–Gülən hərəkatı qarşıdurması
AKP–Gülən hərəkatı qarşıdurması — AKP-nin idarə etdiyi Türkiyə hökuməti ilə Fətullah Gülənin Gülən hərəkatı arasında 2013-cü ildə başlamış siyasi qarşıdurma.
İdeologiyada oxşarlıqlara malik olan AKP və Gülən hərəkatı uzun müddət müttəfiqliyi qoruyub saxlamışlar. Gülənçilər Türkiyənin sekulyar quruluşunun AKP-nin dini mühafizəkarlığına qarşı müqavimətini məhdudlaşdırmaq üçün məhkəmə təsirlərindən istifadə etmişdir. AKP hökuməti ilə Gülən hərəkatı arasında ənənəvi olaraq rahat münasibətlər 2013-cü ilin sonunda Gülənin hökumətin Gəzi parkı etirazlarına reaksiyasını və Gülən hərəkatının özəl məktəblərini bağlamaq siyasətini tənqid etməsindən sonra pisləşmişdir.[1]
Hökumətlə hərəkat arasındakı fikir ayrılığı münaqişəyə çevrilmişdir. O zamankı baş nazir Rəcəb Tayyib Ərdoğan Gülən hərəkatını hökumətin korrupsiya qalmaqalına səbəb olmaq üçün məhkəmə sistemi üzərindəki nüfuzundan istifadə edərək hökuməti devirməyə çalışmaqda ittiham etmişdir. Bu, hadisənin baş verdiyi tarixlərə görə 17-25 istintaqları kimi tanınır.[2] Hökumət daha sonra Gülənə rəğbət bəsləyənləri vəzifələrindən təmizləmək üçün polis və məhkəmə qüvvələrinə genişmiqyaslı islahatlarla cavab vermişdir.[3][4] Münaqişə AKP-yönlü şərhçilər tərəfindən çevriliş cəhdi və tənqidçilər tərəfindən məhkəmə müstəqilliyinin təmizlənməsi kimi qiymətləndirilmişdir.[5]
Hərəkatı "paralel quruluş" kimi qələmə verən və Güləni "silahlı terror qruplaşması" yaratmaqda günahlandıran hökumətin Gülən hərəkatının təsirini təmizləmək cəhdləri Türkiyə siyasətində əsas problemə çevrilmişdir. Bu, Bu, Türkiyədə məhkəmələrin müstəqilliyi və artan hökumət avtoritarizmi ilə bağlı ümummilli narahatlıqlara səbəb olmuşdur.[6][7]
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ The so-called "prep-schools" were "weekend courses that prepare high school students for university exams".
"What you should know about Turkey's AKP-Gulen conflict - Al-Monitor: the Pulse of the Middle East". Al-Monitor. 3 January 2014. 24 April 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. - ↑ MURATYETKİN. "Erdoğan bindiği dalı kesiyor: Yolsuzluk soruşturmasının yıldönümü". Radikal. 8 August 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 June 2015.
- ↑ "Turkish police detained over alleged plot to topple Erdoğan government". the Guardian. September 2014. 11 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 December 2016.
- ↑ "Erdoğan subaylara seslendi: Komutanların tutuklanmasında aldatıldık". Radikal. 19 March 2015. 3 October 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 June 2015.
- ↑ "Başbakan Erdoğan: En ahlaksız darbe girişimi". HÜRRİYET - TÜRKİYE'NİN AÇILIŞ SAYFASI. 24 September 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 June 2015.
- ↑ "Court claims armed group leadership in Gülen arrest warrant without evidence". TodaysZaman. 23 December 2014. 8 August 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 June 2015.
- ↑ "EU report criticizes Turkey over judicial independence, press freedom". TodaysZaman. 8 October 2014. 5 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 June 2015.