Adi şaftalı
| Adi şaftalı | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kəsilmiş şaftalı meyvəsi
|
||||||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
| Elmi adı | ||||||||||||||||
| Prunus persica (L.) Batsch | ||||||||||||||||
| Sinonim | ||||||||||||||||
|
Persica vulgaris Mill. |
||||||||||||||||
|
Adi şaftalı (lat. Persica) — gülçiçəklilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid növ.
Doğma yeri Mərkəzi və Şimali Çindir. Adi şaftalı ağacının hünd. 8 m-dək olur. Yarpaqları növbəli düzülür, çiçəkləri ikicinsiyyətli, meyvəsi çəyirdəkdir. Kütləsi 20-600 q olur. Adi şaftalı dağlıq rayonlarda becərilir. Meyvəsində 80-90% su, 6-14% şəkər, 0,5-1,2% pektin maddəsi, 0,08-1,02% üzvi turşu (əsasən, alma turşusu), 9,4-20 mq % C vitamini, 0,6-1 mq % karotin var. Azərbaycanda bir neçə sortu yetişdirilir. Bəzi fikirlərə görə dünyanın ən dadlı şaftalıları Azərbaycanda, Xaçmaz rayonunun Nərəcan kəndində yetişdirilir.
Əfsanəsi[redaktə | əsas redaktə]
Hindistan əfsanələrinə əsasən, şaftalı "Sehirli meyvə" olmaqla uzunömürlülük simvoludur. "Ölməzlik şaftalısı" Aişa ilahəsinin bağçasında üç min ildə bir dəfə çiçəkləyir və ölməzlik eliksirinin tərkibinə daxildir. Həmçinin əfsanədə göstərilir ki, yalnız ona inanların ora düşə bildiyi Aişa kilsəsində həyatverici şaftalı şirəsindən çay axırdı.
"Şaftalı" təsviri ilə hədiyyə uzun ömür arzulamağı bildirir. İki şaftalı birlikdə ər və arvada lap qoca yaşlarına qədər yaşamağı arzulamaq mənasını verirdi. Şaftalının budağı – bütün ailələr üçün uzunömürlülük mənasını verir.
Şaftalı şirəsi[redaktə | əsas redaktə]
Şaftalı şirəsini ürək ritminin pozulması, qanazlığı, azalmış turşuluq dərəcəsi ilə qarın xəstəlikləri zamanı qəbul olunur. Şaftalı şirəsi şlakların orqanizmdən kənarlaşdırılmasına kömək edir. Dərini qidalandırır və onun hüceyrələrinin yeniləşməsinə kömək edir. Oyadıcı xüsusiyyətə malikdir.
Növləri[redaktə | əsas redaktə]
Hulu və ya Adi şaftalı (lat. Persica vulgaris Mill.)
Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]
Mənbə[redaktə | əsas redaktə]
 |
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
