Akrilamid
Akrilamid (CH2=CHC(O)NH2) — praktiki əhəmiyyətə malik monomerdir.
| Akrilamid | |
|---|---|
| Ümumi | |
| Kimyəvi formulu | C₃H₅NO[1] |
| Molyar kütlə | 0 kq[1] |
| Fiziki xassələri | |
| Sıxlıq | 1,12 ± 0,01 q/sm³[2] |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | 184 ± 1 ℉[2], 84 °C[3], 84,5 °C[4] |
| Öz-özünə yanma temperaturu | 424 ± 1 °C[5] |
| Buxarın təzyiqi | 0,007 ± 0,001 mm Hg[2] |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 79-06-1 |
| PubChem | 6579 |
| RTECS | AS3325000 |
| ChEBI | 28619 |
| BMT nömrəsi | 2074 |
| ChemSpider | 6331 |
Fiziki xassələri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Akrilamid ağ kristallik maddədir, 357.5K əriyir. Spirtdə, asetonda və suda yaxşı həll olur.
Alınması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Akrilamid ilk dəfə 1893-cü ildə Mure tərəfindən akril turşusunun xloranhidridinin benzolda məhluluna quru ammonyak daxil etmək yolu ilə alınmışdır:
H2C=CH-C(O)-Cl +2NH3 → H2C=CH-C(O)-NH2 + NH4Cl
Reaksiyadan ammonium xloridi kənarlaşdırdıqdan sonra akrilamid benzolda ağ kristallik şəklində olur.
2. Litium fosfatın iştirakı ilə 2-metoksipropionamid 523–773K-də, titan üzərində isə 498–673K parçalanaraq akrilamidə çevrilir:
H3C-O-CH2-CH2-CO-NH2 → H2C=CH-C(O)-NH2 + CH3OH
Tətbiqi[redaktə | mənbəni redaktə et]
akrilamidin polimerləşməsindən istehsalatda poliakrilamid alınır. Bu polimer sənayedə alınan sellüloza kağızı əvəz edir. Poliakrilamid bir çox sənaye sahələrində, o cümlədədn yeyinti sənayesində, neftçıxartmada tətbiq olunur. Ondan lakların, boyaların, süni dərilərin və sintetik liflərin istehsalında da istifadə edilir.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 ACRYLAMIDE (ing.).
- ↑ 1 2 3 http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0012.html.
- ↑ Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset. // Figshare 2014. doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
- ↑ David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals (ing.): A CRC quick reference handbook. CRC Press, 1993. ISBN 978-0-8493-4498-5
- ↑ http://www.cdc.gov/niosh/ipcsneng/neng0091.html.