Albaniyada xristianlıq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Berat şəhərində Bizans pravoslav kilsəsi.

Albaniyada xristianlıq 325-ci ildə bütün ölkəyə yayıldı. 1100-cü ildən Bizans imperiyası ərazidə ruhani missiyalarını yerinə yetirirdi. Venesiyanın artan təsiri ilə əlaqədar olaraq, fransisklər 13-cü əsrdə bölgədə yerləşməyə başladılar. 15-ci əsrdən 19-cu əsrə qədər, Osmanlı İmperatorluğunun hakimiyyəti dövründə əksəriyyət İslamı qəbul etdi və xristianlıq ölkədə dominantlığını itirdi. Kommunizmin süqutundan sonra Albaniya hökumətinin verdiyi statistikaya görə, əhalinin 58% müsəlman, 10% katolik, 7% pravoslav və 15% ateist idi, lakin zəif sayma prosesinə görə və əksər vətəndaşlarla əlaqənin qurulmamasına görə 2011-ci ildə keçrilən sorğu əhalinin böyük hissəsinin fikrini öyrənə bilmədi.[1] 2011-ci il siyahıyaalınmasında əhalinin elan edilmiş dini mənsubiyyəti aşağıdakı kimidir: 56,7% müsəlman, 13,79% fikrini bildirmədi, 10,03% katolik, 6,75% pravoslav, 2,5% ateist, 2,09% bəktaş, 0,07% digər xristianlar və 0,02% digər inanclar.[2]

2015-ci ildə aparılan araşdırmaya, əsasən 13.000 insan İslamdan imtina edərək xristianlığı qəbul etmişdir.[3]

Pravoslavlıq[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hökumətin 2010-cu ildə verdiyi rəqəmlərə görə albanların təxminən% 20-ı pravoslavlığa inanır.[1] 2011-ci il əhalinin siyahıyaalınmasına ıəsasə, pravoslav xristianlar əhalinin əhalinin 6,75%-nı təşkil edirdilər.[2] Albaniya tarixən həm katolik kilsəsi, həm də pravoslavlıqla əlaqələri var. Albanlar bölgədəki missionerləri qarşılayan və xristianlığı qəbul edən ilk xalqlar arasında idilər. 1054-cü ildə Kilsənin bölünməsindən sonra pravoslavlıq Bizans hakimiyyəti altındakı ərazilərdə yaşayan albanların dininə çevrildi.

Alban dilində ilk pravoslav ayinləri Albaniyada deyil, Pensilvaniya və Massaçusettsdə keçirildi. Ardından, pravoslav pilsəsinin kommunist Albaniyada rəsmi mövcudluğuna icazə verilmədiyindən, alban pravoslavlığı Filadelfiyada sürgündə xilas olundu, Filadelfiyada kilsə 1913-cü ildə quruldusa, Bostonda bu 1965-ci ildə baş verdi.

Roma-Katolik kilsəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vlyora şəhərində katolik kilsəsi

Albaniya Katolik Kilsəsi, Roma Papasının ruhani rəhbərliyi altında dünya katolik kilsəsinin bir hissəsidir. 2011-ci ildə hökumət tərəfindən verilən rəqəmlərə görə dindar əhalinin təxminən 10.03%-ı katolik olduğunu bildirdi,[1] lakin yeni hökumət məlumatları katoliklərin yüzdə 21.3 olduğunu göstərdi.[2] Ölkədə beş yeparxiya mövcuddur, o cümlədən iki arxiyeparxiya və Albaniyanın cənubunu əhatə edən apostol idarəsi də fəaliyyət göstərir.

Osmanlı istilasına qədər albanlar arasında ən çox yayılmış din xristianlıq idi. Şimali albanları katolik idilərsə, cənubda yaşayanlar pravoslavlığın tərəfdarları idilər.[4][5]

Protestantlıq[redaktə | mənbəni redaktə et]

Protestantlar sayı Albaniyada təxminən 8000-dir, ölkədə Albaniya Yevangelik İttifaqı (VUSH) daxil olmaqla 189 fərqli protestant dərnəyi var.[6]

Tirana şəhərimnin katolik kilsələrindən biri.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 3 Albanian Government. "L'Albania oggi" (italyan). Ministry of Foreign Affairs of Albania. 10 May 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 August 2010.
  2. ↑ 1 2 3 Albanian census 2011 Arxivləşdirilib 14 noyabr 2014 at the Wayback Machine
  3. ↑ Miller, Duane; Johnstone, Patrick. "Believers in Christ from a Muslim Background: A Global Census". IJRR. 11. 2015: 15. 31 January 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 December 2015.
  4. ↑ Ramet, Sabrina P. Religion and Nationalism in Soviet and East European Politics. Duke University Press. 1989. səh. 381. ISBN 0-8223-0891-6. 2022-05-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-27. Prior to the Turkish conquest, the ghegs (the chief tribal group in northern Albania) had found in Roman Catholicism a means of resisting the Slavs, and though Albanian Orthodoxy remained important among the tosks (the chief tribal group in southern Albania),...
  5. ↑ Leften Stavros Stavrianos. The Balkans Since 1453. C. Hurst & Co. Publishers. January 2000. səh. 498. ISBN 978-1-85065-551-0. 2022-04-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-27. Religious differences also existed before the coming of the Turks. Originally, all Albanians had belonged to the Eastern Orthodox Church... Then the Ghegs in the North adopted in order to better resist the pressure of Orthodox Serbs.
  6. ↑ "International Religious Freedom Report 2007: Albania". State.gov. 15 September 2006. 2020-02-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-05-13.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Albaniyada_xristianlıq&oldid=6625466"