Albina Kurbijekova
| Albina Kurbijekova | |
|---|---|
| Albina Vasilyevna Kurbijekova | |
| Təxəllüsü | Albina Kurbijekova (Кун Таназы) |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Ustinkino, Orconikidze rayonu, Xakasiya Muxtar Vilayəti |
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ Rusiya |
| Milliyyəti | xakas türkü |
| Təhsili | Minusinsk Pedaqoji Məktəbi |
| Fəaliyyəti | yazıçı, şair, folklorçu |
| Fəaliyyət illəri | 1968-ci il |
| Əsərlərinin dili | xakas dili |
| Janrlar | poeziya, hekayə, esse |
Albina Kurbijekova (rus. Альбина Васильевна Курбижекова (Кужакова); , 8 aprel 1951, Ustinkino kəndi, Orconikidze rayonu, Xakasiya) – Xakasiya yazıçısı, şairi, tərcüməçi, folklor toplayıcısı, Xakasiya Respublikasının başçısı Moisey Bainov adına ədəbi mükafat laureatı, Xakasiya Yazıçılar Birliyinin sədri (2015-ci ildən).[1]
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Albina Vasilyevna Kurbijekova 8 aprel 1951-ci ildə Xakasiya Respublikasının Orconikidze rayonunun Ustinkino kəndində anadan olmuşdur. Orta məktəbi Abakan şəhərində oxumuşdur. 1966-cı ildə Minusinsk Pedaqoji Məktəbini bitirmişdir. 1969-cu ildən etibarən Abakan şəhərinin Şarıpovski rayonunda (21 saylı məktəb) bədən tərbiyəsi müəllimi, Uşaq və Gənclər Turizmi Mərkəzində baş müəllim, Xalq Sənəti Elmi-Metodik Mərkəzində metodist (folklorçu) kimi çalışmışdır. 2000 - 2012 –ci illərdə Abakan şəhərindəki 26 və 28 saylı məktəblərdə bədən tərbiyəsi müəllimi işləmişdir.[2]
2012-2015-ci illərdə Sulek Muzey-Qoruğunun direktoru vəzifəsində çalışmışdır.[3]
Rusiya Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. 2015-ci ildən Xakasiya Yazıçılar Birliyinin sədridir.[1] Xakasiya Respublikasının paytaxtı Abakan şəhərində yaşayır. Əsərlərini xakas dilində yazır. Əsərlərinin bir qismini Kun Tanası (Кун Таназы) təxəllüsü ilə nəşr etdirmişdir.
Yaradıcılığı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ədəbi yaradıcılığıa 17 yaşında olarkən başlamışdır. Onun ilk şeirlərini məktəbin divar qəzetində dərc olunmuşdur. 1990-cı ildən sistemli şəkildə nəşr olunmağa başlamışdır.
Onun taxpaxları (özünəməxsus şeirləri, insanın vəziyyəti, ovqatının üst-üstə düşdüyü, təbiətin durumu ilə birləşdiyi ənənəvi xakas poetik forması) “Lenin çolu” («Ленин чолы»), “Xakas çiri” («Хакас чирi») qəzetlərində, “Ax tasxıl” («Ах тасхыл»), “Abakan” («Абакан»,) “Tiqir xurı" («Тигiр хуры»),"İnesay" («Инесай») jurnallarında dərc edilmişdir.[4]
2001-ci ildə "Mənim taxpaxlarım göy qurşağının rəngləridir" adlı taxpaxlardan ibarət şeirlər kitabı nəşr olunmuşdur. 2010-cu ildə Albina Kurbijekova heyvanların həyatından bəhs edən "Poxta Kiris" əfsanəvi eposunu toplayaraq "Tiqir xurı" jurnalında dərc etdirmiş və 2016-cı ildə bu əfsanəni ayrı bir kitab şəklində yayınlamışdır.
Albina Kurbijekova "Xalq şeirinin bulaqları" (2010) mahnı toplusunun xakas dilindən rus dilinə tərcüməçisidir. O, bu opludakı bəzi mahnıların sözləri və melodiyalarının müəllifidir.
2011-ci ildə Albina Kurbijekovanın "Saf yasəmən" ("Siben Arık") adlı epik poeması nəşr olunmuşdur. Bunun ardınca "Xəbər" qəzetində “Altın Arık – bugünkü qonaq” (uzaq keçmişdən möcüzəvi şəkildə bu günə gələn bir qız haqqında) epik əsəri yayınlanmışdır. 2013-cü ildə K.E. Sunçuqaşevanın "Xurtuyax tas", V.Q. Şulbayeva "Ağcaqayın nəğməsi" əsərlərini tərcümə etmişdir. Albina Kurbijekova xakas xalqının sürgün həyatından bəhs edən “Dönüş” adlı tarixi povestin müəllifidir.[5]
Albina Kurbijekova öz əsərində canlı bir dastan dilinin qorunub saxlanmasına və oxuculara çatdırılmasına səy göstərir.
Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]
Albina Kurbijekova Xakasiya Respublikası Mədəniyyət nazirliyinin Fəxri Fərmanını almışdır. Xakasiya və Rusiya Yazıçılar Birliyindən təşəkkür məktubları və “Xakasiyanın Rusiyaya ilhaqının 300 illiyinə medalı, Xakasiya Respublikası Ağsaqqallar Şurasının "Nəslin qüruru" ordeni ilə təltif olunmuşdur.[6]
Xakasiya Respublikasının başçısı Moisey Bainov adına ədəbi mükafatın (2016) laureatıdır.[4]
Əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Тахпахи мои цвета радуги, Абакан: 2001
- Тигір хур öңі тахпахтарым. Абакан: 2006
- Алтын тамырлар (родники народной поэзии). Абакан:Дом литераторов Хакасии, 2010, 80 c.
- Сибен арығ:алыптығ нымах, Абакан: Хакас кн. изд-возы, 2011, 322 c.
- Похта Кіріс. Томск: Издательский дом "Гранд-Д'Принт", 2016, 136 с.
- Хоозыҷах. Абакан: 2016
- О песне-тахпахе. Сибирский Парнас №3 (8), 2018
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 Председатель правления СОЮЗ ПИСАТЕЛЕЙ ХАКАСИИ Курбижекова Альбина Васильевна[ölü keçid]
- ↑ "ПИСАТЕЛИ: АЛЬБИНА ВАСИЛЬЕВНА КУРБИЖЕКОВА". 2021-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-09.
- ↑ ХАКАССКАЯ РЕГИОНАЛЬНАЯ ОБЩЕСТВЕННАЯ ТВОРЧЕСКАЯ ОРГАНИЗАЦИЯ "СОЮЗ ПИСАТЕЛЕЙ ХАКАСИИ"
- ↑ 1 2 "Кун Таназы (Альбина Курбижекова)". 2021-09-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-09.
- ↑ Писатели Республики Хакасия [Изоматериал]: [альбом] / Правительство Республики Хакасия, М-во культуры Республики Хакасия, АУ РХ "Дом литераторов Хакасии"; сост. Т.В. Обухова. – Абакан: [б. и.], 2013.
- ↑ "Курбижекова Альбина Васильевна. Член Союза писателей России. Прозаик, фольклорист, переводчик". 2016-05-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-09.