Aleksandra Zrajevskaya

Aleksandra Zrajevskaya
Doğum tarixi	28 aprel (10 may) 1805
Doğum yeri	Sankt-Peterburq, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi	22 oktyabr (3 noyabr) 1867 (62 yaşında)
Vəfat yeri	Sankt-Peterburq, Rusiya imperiyası
Fəaliyyəti	yazıçı

Aleksandra Vasilyevna Zrajevskaya (rus. Алекса́ндра Васи́льевна Зраже́вская, 28 aprel (10 may) 1805, Sankt-Peterburq – 22 oktyabr (3 noyabr) 1867, Sankt-Peterburq) — rus yazıçısı.

Həyatı

XIX əsr qadın yaradıcılığı haqqında danışarkən A. V. Zrajevskayanı qeyd etməmək mümkün deyil, onun ədəbi yaradıcılığının geniş diapazonu hətta müasirlərini təəccübləndirirdi. O həm tərcüməçi, nasir, şairə, tənqidçi, publisist, tarixçi həm də diyarşünas idi. Onun talantına hələ V. Jukovski yüksək qiymət vermişdi, amma onun adı indi demək olar ki, yada düşmür. V. Jukovski ona "Dostluq əlaqələri mənzərəsi" (1833) romanını nəşr etməyə yardım göstərdi. Bu roman iki Peterburq ailəsinin və onların əhatəsinin həyatı və taleyi haqqındadır. Baş qəhrəmanlar ailə və cəmiyyətdə öz yerlərini müəyyən etməyə çalışan qadınlardır. Bundan başqa, Zrajevskaya çoxlu tərcümə edirdi. O, ədəbi tənqidə də böyük diqqət yetirir. Onun "Mayak"da o dövrdə yazılmış ayrı-ayrı əsərlərə resenziyaları, rus ədəbiyyatı haqqında icmal məqalələri çap olunurdu.

Zrajeskayanın diqqət mərkəzində duran qadınların emansipasiyası məsələsi öz bədii təcəssümünü "Qadın əsri" romanında tapdı. M. Poqodinin "Mosvkityanin" jurnalında o romanın bir hissəsini çap etdirə bildi. İrtica ilərində onun cəsur çıxışları ədəbi "mühavizəkarları" qorxutdu. Daha sonra onun adı o dövrün jurnallarının səhifələrindən tamam itir. "Rusi biblioqrafik lüğəti"ndə A. Zrajevskayaya belə xarakteristika verilir: "O yazıçı qadına nə lazım olduğunu tam aydınlığı ilə dərk edirdi, məhz buna görə də onun qəlbini uzun illər incitmiş tənqidi qadının qələmini əlindən düşürə bilmədi". Onun "Heyvanxana" əsərini müasirləri olan tənqidçilərə qarşı satira hesab etmək olar: üç dəhşətli heyvan – "xırdaçılıq, çürükçülük (uzunçuluq) və ibarətbazlıq" qadın yazıçılara qarşı cəbhə açıblar, Zracevskayanın özü də onların iti dişlərinə məruz qalmışdı, lakin o öz postunda qəhrəmancasına duraraq, gələcək rus qadın yazıçıları üçün yolu tənzimləyirdi".