Altılıq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Altılıq ölkələri xarici işlər nazirlərinin İranla əldə olunan razılıqdan əvvəlki son görüşlərindən biri (Koburq sarayı, Vyana, Avstriya, 6 iyul 2015)

Altılıq (ing. P5+1, E3+3, həmçinin 5+1 qrupuavroüçlük+3 adları ilə tanınır) — fəaliyyətini İranın nüvə proqramının hərbi məqsədlərlə istifadəsinin qarşısını almağa yönəltmiş 6 böyük dövlətin forumu. Bu qrupa BMT Təhlükəsizlik Şurasının 5 daimi üzvü — ABŞ, Böyük Britaniya, Çin, FransaRusiya, həmçinin İranın ən böyük iqtisadi tərəfdaşı olan Almaniya[1] daxildir.

2006-cı ilin iyununda Çin, Rusiya və ABŞ İranla onun nüvə proqramının məhdudlaşdırılması istiqamətində 2003-cü ildən danışıqlar aparan Avroüçlük ölkələrinə qoşuldular[2][3][4][5].

Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentlik və "altılıq" ölkələri ilə İran arasında aparılan danışıqların uğursuzluqla nəticələnməsindən sonra BMT Təhlükəsizlik Şurası 2006-2010-cu illərdə BMT Nizamnaməsinə əsaslanan və İrana qarşı sanksiyaların yeridilməsini nəzərdə tutan 6 qətnamə qəbul etdi. BMT TŞ İrandan uranın zənginləşdirilməsi ilə bağlı fəaliyyətini dayandırmasını və ağır su reaktorunun tikintisini dayandırmasını tələb etsə də, bu tələblər yerinə yetirilmədi[6][7][8].

  1. "Germany's Pivotal Role in the Iranian Nuclear Standoff – Carnegie Endowment for International Peace". 2021-05-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 noyabr 2013.
  2. Peter Crail, Maria Lorenzo Sobrado. "IAEA Board Welcomes EU-Iran Agreement: Is Iran Providing Assurances or Merely Providing Amusement?". NTI. 1 December 2004. 8 April 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 aprel 2015.
  3. "Встреча в Лондоне евротройки, России, Китая и США, посвященная Ирану, прошла безрезультатно". NEWSru.com. 17.01.2006. 2014-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.
  4. "МАГАТЭ поддержало позиции России и Китая в отношении Ирана". NEWSru.com. 31.03.2006. 2014-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.
  5. "В Москве Россия, США, Китай и "евротройка" не смогли сблизить позиции по иранской проблеме". NEWSru.com. 18.04.2006. 2014-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.
  6. "Совбез ООН дал Ирану месяц на прекращение работ по обогащению урана". NEWSru.com. 31.07.2006. 2013-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.
  7. "Совбез ООН ввел санкции против Ирана. Россия поддержала". NEWSru.com. 23.12.2006. 2013-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.
  8. Замараева Н.А. "Совбез ООН ввел санкции против Ирана. Россия поддержала". Институт Ближнего Востока. 14.06.2010. 2013-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.