Anadır

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Qəsəbə
Anadır
rus. Анадырь
Bayraq[d] Gerb
Bayraq[d] Gerb
64°44′ şm. e. 177°31′ ş. u.
Ölkə  Rusiya
Region Çukotka Muxtar Dairəsi
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1889 [1]
Əvvəlki adı Novomariinsk (1923-cü ilə qədər)[1]
Sahəsi 20[2]
Mərkəzin hündürlüyü 35 m
Saat qurşağı UTC+12:00
Əhalisi
Əhalisi 13045[3] nəfər (2010)
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +7 42722
Poçt indeksi 689000
Digər
adm.anadyr.ru  (rus.)
Anadır xəritədə
Anadır
Anadır
Anadır xəritədə
Anadır
Anadır
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

AnadırRusiyada qəsəbə. Çukotka Muxtar Dairəsinin inzibati mərkəzi. Anadır çayının ağzında salınmışdır. Bu qəsəbə Rusiyanın ən şərqi qəsəbəsidir.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qəsəbənin tarixi bir əsrdən bir az çox olsa da, adının tarixi qədimdir. Bu adın mənşəyi yukagir dilindəki çay mənasına gələn "any-an" sözündən götürülmüşdü. Qəsəbə 1889-cu ildə Novomariinsk adı ilə salınmışdı.[1] Lakin 1923-cü ildə qəsəbənin adı Anadır olaraq dəyişdirildi.[1] 1965-ci ildə isə qəsəbə statusu aldı.[1]

Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]

İllərə görə əhali: Anadır
İl19261939195919701979198920022010
Əhali224[5]3344[6]5859[7]7703[8]12241[9]17094[10]11038[11]13045[3]

2010-cu il əhalinin siyahıyaalınması məlumatına görə Anadırın əhalisi 13045 nəfər olmuşdu. 1 yanvar 2015-ci il tarixinə olan təxmini əhali sayı isə 14326 nəfərdir.[12]

Nəqliyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Anadır Berinq dənizinin Anadır körfəzində yerləşən əhəmiyyətli dəniz portudur. Anadırda həmçinin Uqolnıy Hava Limanı vasitəsilə Rusiyanın Xabarovsk, Vladivostok, Moskva və digər şəhərləri və ABŞ-nin Nom şəhəri ilə hava əlaqəsi yaradılmışdır. Anadırda hal-hazırda sadəcə Tavayvaam ilə avtomobil yolu vardır, lakin 2014-cü ildə 1800 kilometrlik Maqadan-Anadır yolunun tikintisinə başlanılmışdır.[13] Tikintinin 30 il sonra tamamlanması planlaşdırılıb.

İqlimi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Keppenin iqlimlər təsnifatına görə Anadır subarktik iqlimə malikdir. Qışı uzun və çox soyuqdur, yayı isə sərin və qısadır. Ən soyuq ay −22.6 °C ortalama temperatur ilə yanvar ayı, ən isti ay isə +11.6 °C °C ortalama temperatur ilə iyul ayıdır. Hər il ortalama 382 mm yağıntı düşür. Ən yüksək temperatur +30.0 °C 7 iyul 1956-cı ildə, ən aşağı temperatur isə −46.8 °C 3 yanvar 1913-cü ildə qeydə alınmışdır.[14][15]

Tanınmış şəxslər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Valriy Tokarev — Kosmonavt
  • Roman Abramoviç — Çukotka Muxtar Dairəsinin sabiq qubernatoru, Çelsi klubunun prezidenti

Qardaşlaşmış şəhərlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Anadır 30 oktyabr 1989-cu ildə ABŞ-nin Bethel şəhəri ilə qardaş şəhər elan olunmuşdur.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1 2 3 4 5 Энциклопедия Города России. Moscow: Большая Российская Энциклопедия. 2003. səh. 20. ISBN 5-7107-7399-9.
  2. Russian Federal State Statistics Service. "Регионы России. Основные социально-экономические показатели городов. 2012 Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine". Дальневосточный федеральный округ. Города Чукотского автономного округа.
  3. 1 2 Russian Federal State Statistics Service. "Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1". Всероссийская перепись населения 2010 года (2010 All-Russia Population Census) (Russian). Russian Federal State Statistics Service. 2011. March 21, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 29, 2012.
  4. Почта России. Информационно-вычислительный центр ОАСУ РПО. (Russian Post). Поиск объектов почтовой связи Arxivləşdirilib 2019-05-04 at the Wayback Machine (Postal Objects Search)  (rus.)
  5. Список населённых мест Дальневосточного края. По материалам Всесоюзной переписи населения 17 декабря 1926 года и Приполярной переписи 1926—27 года. — Хабаровск; Благовещенск, 1929.
  6. РГАЭ, ф. 1562, оп. 336, д. 1470, л. 20.
  7. "Перепись населения СССР 1959 года". 2011-08-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-15.
  8. "Перепись населения СССР 1970 года". 2012-03-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-15.
  9. "Перепись населения СССР 1979 года". 2012-03-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-15.
  10. Demoscope Weekly. "Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краёв, областей, районов, городских поселений и сёл-райцентров". Всесоюзная перепись населения 1989 года [All-Union Population Census of 1989] (Russian). Институт демографии Национального исследовательского университета: Высшая школа экономики [Institute of Demography at the National Research University: Higher School of Economics]. 1989. September 19, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 9, 2014.
  11. Russian Federal State Statistics Service. "Численность населения России, субъектов Российской Федерации в составе федеральных округов, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов – районных центров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более человек". Всероссийская перепись населения 2002 года [All-Russia Population Census of 2002] (Russian). May 21, 2004. February 3, 2012 tarixində orijinalından (XLS) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 9, 2014.
  12. "Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года". 2015-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-06.
  13. "Project to build road from Kolyma to Anadyr drawn up". 2014-10-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-15.
  14. "Weather and Climate- The Climate of Anadyr" (Russian). Weather and Climate (Погода и климат). 15 January 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 May 2015.
  15. "Anadyr Climate Normals 1961–1990". National Oceanic and Atmospheric Administration. 3 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 May 2015.
  16. "Anadyr twinned with Bethel, Bethel government website" (PDF). 2011-08-12 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-05.