Anagirayabənzər qızılıakasiya
| Anagirayabənzər qızılıakasiya | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
| ||||||||||
| Cins: | Qızılıakasiya | |||||||||
| Cins: | Qızılıakasiya | |||||||||
| Cins: | Qızılıakasiya | |||||||||
| Cins: | Qızılıakasiya | |||||||||
| Cins: | Qızılıakasiya | |||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Anagirayabənzər qızılıakasiya (lat. Laburnum anagyroides)[2] — qızılıakasiya cinsinə aid bitki növü.[3]
Sinonim[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Cytisus laburnum L.
- Laburnum anagyroides subsp. alschingeri (Vis.) Hayek
- Laburnum anagyroides subsp. anagyroides
- Laburnum anagyroides subsp. jacquinianum (Wettst.) Hayek
- Laburnum vulgare J.Presl[4]
Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Cənubi və Qərbi Avropada, Kiçik Asiyada bitir. Fransadan-Balkana qədər olan ərazilərdə yayılmışdır.
Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
5-7 m hündürlükdə, boz-yaşıl və ya boz-qonur rəngli sallanan budaqları olan ağac və ya koldur. Cavan budaqları və çiçək zoğları gümüşü tükcüklərlə örtülüdür. Yarpaqları üçər olub, uzunsaplaqlı, yarpaqcıqları uzunsov-ellipsvari və ya tərs- yumurtavaridir, 3-8 sm uzunluqda, 1,5-3 sm enində, yarpaq ayasının üst səthi çılpaq, alt səthi gümüşü, xırda tükcüklüdür. Yarpaqlaması çiçəkləmə ilə eyni vaxta təsadüf edir. Çiçəkləri qızılı-sarı rəngdə olub, 17-25 mm uzunluqda, gümüşü tükcüklərlə örtülmüş saplağa malikdir, uzunluğu 10-20 sm olan salxım çiçək qrupunda yığılmışdır. Kasacığı düzgün olmayan zəngvaridir. Aprel-may aylarında çiçəkləyir, meyvələri avqustda yetişir. Paxlası 5-8 sm uzunluqda, 8-9 mm enində, üst tərəfdən gümüşü, tükcüklü, qalın tikişə malik, toxumları qara, avqustda yetişir. Abşeronda kütləvi çiçəkləməsi üçün suvarılmalıdır. Meyvəsi zəhərlidir.
Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Torpağa tələbkar deyildir. İşıqsevəndir. Şaxtaya davamlıdır, sərt şaxtalarda cavan çətirləri donur, yazda isə bərpa olunur. Küləkdən qorunan sahələrdə əkilir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bakı, Gəncə, Sumqayıt və digər şəhərlərdə yaşıllıqlarda təsadüf olunur.
İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tək əkinlərdə, yol kənarlarında istifadəsi məqsədyönlüdür.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Cins:Qızılıakasiya
- ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- ↑ Anagirayabənzər qızılıakasiya:''The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.