Anagirayabənzər qızılıakasiya
| Anagirayabənzər qızılıakasiya | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Laburnum anagyroides | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||||
| Laburnum anagyroides Medik. | |||||||||||||||||
| Sinonimlər | |||||||||||||||||
|
Cytisus laburnum L., 1787 |
|||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Anagirayabənzər qızılıakasiya (lat. Laburnum anagyroides)[1] — qızılıakasiya cinsinə aid bitki növü.[2]
Sinonim[redaktə | əsas redaktə]
- Cytisus laburnum L.
- Laburnum anagyroides subsp. alschingeri (Vis.) Hayek
- Laburnum anagyroides subsp. anagyroides
- Laburnum anagyroides subsp. jacquinianum (Wettst.) Hayek
- Laburnum vulgare J.Presl[3]
Təbii yayılması[redaktə | əsas redaktə]
Cənubi və Qərbi Avropada, Kiçik Asiyada bitir. Fransadan-Balkana qədər olan ərazilərdə yayılmışdır.
Botaniki təsviri[redaktə | əsas redaktə]
5-7 m hündürlükdə, boz-yaşıl və ya boz-qonur rəngli sallanan budaqları olan ağac və ya koldur. Cavan budaqları və çiçək zoğları gümüşü tükcüklərlə örtülüdür. Yarpaqları üçər olub, uzunsaplaqlı, yarpaqcıqları uzunsov-ellipsvari və ya tərs- yumurtavaridir, 3-8 sm uzunluqda, 1,5-3 sm enində, yarpaq ayasının üst səthi çılpaq, alt səthi gümüşü, xırda tükcüklüdür. Yarpaqlaması çiçəkləmə ilə eyni vaxta təsadüf edir. Çiçəkləri qızılı-sarı rəngdə olub, 17-25 mm uzunluqda, gümüşü tükcüklərlə örtülmüş saplağa malikdir, uzunluğu 10-20 sm olan salxım çiçək qrupunda yığılmışdır. Kasacığı düzgün olmayan zəngvaridir. Aprel-may aylarında çiçəkləyir, meyvələri avqustda yetişir. Paxlası 5-8 sm uzunluqda, 8-9 mm enində, üst tərəfdən gümüşü, tükcüklü, qalın tikişə malik, toxumları qara, avqustda yetişir. Abşeronda kütləvi çiçəkləməsi üçün suvarılmalıdır. Meyvəsi zəhərlidir.
Ekologiyası[redaktə | əsas redaktə]
Torpağa tələbkar deyildir. İşıqsevəndir. Şaxtaya davamlıdır, sərt şaxtalarda cavan çətirləri donur, yazda isə bərpa olunur. Küləkdən qorunan sahələrdə əkilir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | əsas redaktə]
Bakı, Gəncə, Sumqayıt və digər şəhərlərdə yaşıllıqlarda təsadüf olunur.
İstifadəsi[redaktə | əsas redaktə]
Tək əkinlərdə, yol kənarlarında istifadəsi məqsədyönlüdür.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- ↑ Anagirayabənzər qızılıakasiya:''The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)
Ədəbiyyat[redaktə | əsas redaktə]
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.