Aqraxan siyənəyi
| Aqraxan siyənəyi | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Aqraxan siyənəyi |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
|
||||||
| ||||||
Aqraxan siyənəyi (lat. Alosa braschnikowi agrachanica) — siyənək cinsinin nümayəndəsidir.
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Orta və Şimali Xəzərin şərq hissəsindən, Volqa deltası qarşısında şirinləşmiş sahədən başqa Aqraxan siyənəyi Xəzərin hər yerində rast gəlinir.
Morfoloji əlamətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
D III-IV 13-15,A III 16-20 şüa olur. Qəlsəmə dişcikləri düzdür.Onların sayı 26-41,orta hsabla 32,2-dir.Bədəni nisbətən hündürdür,açıq rənglidir.Rostrum kütdür.Qəlsəmə qapağı gerisində adətən bir qara ləkə olur.Uzunluğu 29-33 sm-dir. Üzgəcləri ,başı,bel tərəfi az piqmentlənmişdir.Pulcuqları iri,nazik və tez qopandır. Üst çənə göz ortası şaqulinin arxasına keçir,alt çənə ya üst çənəyə bərabərdir,ya da yüngülcə irəli çıxır.Dişləri yaxşı inkişaf etmişdir.
Yaşayış yeri və həyat tərzi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şortəlimsu balığıdır,çaylara girmir,nisbətən istiliksevəndir.Orta Xəzərdə kütləvi gedişləri 13-14° temperaturda müşahidə edilir.Başlıca olaraq kilkələr və başqa balıqlarla qidalanan yırtıcıdır.Kürütökmədən sonrakı dövrdə daha intensiv qidalanır.Yem obyektləri ardınca hətta qışda da yerdəyişmələr edir.[1]
Çoxalması[redaktə | mənbəni redaktə et]
3-4 yaşlarında cinsiyyət yetkinliyinə çatır.Kürüsü hissə-hissə yetişir,kürü tökməsi may-iyun aylarında suyun temperaturu 20° olduqda müşahidə edilir.Kürülərin sayı 49 mindən 370 minə qədər olub,orta hesabla 203 mindir.Kürü yarımpelagikdir,suyun dibyanı laylarında üzür.19-21° temperaturda inkişaf müddəti 37 saata yaxındır. Kürü tökdükdən sonra sürətlə qidalanmağa başlayır.
Təsərrüfat əhəmiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Böyük vətəgə əhəmiyyətinə malikdir.Brajnikov siyənəkləri arasında ikinci yeri tutur.Hazırda ehtiyatları və uyğun olaraq tutulması da aşağı düşmüşdür.Aqraxan siyənəyi ehtiyatlarının artırılması üçün başqa tədbirlərlə yanaşı çoxalma dövründə ovlamanı azaltmaq da vacibdir.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Əsgerov F.S., Zaytsev Y.Y., Qasımov R.Y., Quliyev Z. «Biomüxtəliflik: Xəzərin əsrarəngiz balıqları» “Bəşər-XXI” nəşriyyatı, Bakı, 2003
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Azərbaycanın heyvanlar aləmi. Onurğalılar, III cild. Bakı: Elm, 2004, s. 76.
- Əbdürrəhmanov Y.Ə. Azərbaycan faunası (Balıqlar), VII, cild, Bakı, Elm, 1966, s. 74.