Araşa

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin

Araşa, Barreyru — d i — Araşa (Araxa, Barreiro de Araxa) – Braziliyada, Minas-Jerays ştatında niobium-nadir torpaq elementləri yatağı. Niobiumun ehtiyatına görə dünyada ən iri yataqdır. 1954-cü ildə kəşf edilmişdir. 1960-cı ildən açıq üsulla istismar olunur. Nb2O5-in ehtiyatı 17 mln. ton (filizdəki orta miqdarı 2,5%), nadir torpaq filizlərinin ehtiyatı isə təqribən 500 mln. tondur (nadir torpaq elementləri oksidlərinin filizdəki miqdarı 2,8%). Yataq Minas-Jerays nadir metal əyalətində yerləşir və karbonatitlər massivinin zənginləşmiş laterit aşınma qabığı ilə əlaqədardır. Yan süxurlarını kembriyəqədərki kvarsitlər və muskovitli şistlər təşkil edir. Aşınma qabığının qalınlığı 100–200 m, bəzən daha çoxdur. Əsas filiz mineralları: piroxlor, monasit, hötit, barit, ilmenit. Yataq, qalınlığı 0,5–40 m və Nb2O5-in miqdarı 0,4%-dən az olan dəmir filizi qatı ilə örtülmüşdür. Massivin qələvi süxurlarında ehtiyatı 115 mln. ton, P2O5-in orta miqdarı 14,9% olan apatit filizləri də aşkar edilmişdir.[1]

İstinad[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 592. ISBN 978-9952-441-02-4.