Ararat Respublikası
.svg)
Ararat Respublikası və ya Kürd Ararat Respublikası[1][2][3](Kürd: Komara Agiriyê[4][5], کۆماری ئارارات və Kürd: Komara Araratê[6]) özünü Kürd dövləti elan etmişdi. Türkiyənin şərqində, mərkəzi Karaköse vilayətində yerləşirdi. Agirî, kürd dilində Ararat adlanır.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Xoybun partiyasının mərkəzi komitəsinin rəhbərlik etdiyi Ararat Respublikası 28 oktyabr 1927-ci[7] ildə və ya 1928-ci[8][9] ildə, Türkiyənin cənub-şərqindəki kürdlər arasında üsyan dalğası zamanı müstəqillik elan etdi. Xoybunun ilk iclasında İhsan Nuri Paşa Ararat qiyamının hərbi komandiri elan edildi.[10] 1927-ci ilin oktyabrında Kürd Ava[11], və ya Ararat Dağı yaxınlığındakı bir kənd olan Kürdəva, Kürdüstanın müvəqqəti paytaxtı olaraq təyin edildi. Xoybûn Böyük Güclərə və Millətlər İttifaqına müraciət etdi və eyni zamanda İraq və Suriyadakı digər kürdlərlə əlaqə yaratmaq üçün mesajlar göndərdi. Ancaq Türkiyə tərəfindən edilən təzyiq altında, Britaniya İmperiyası və Fransa Xoybun üzvlərinin fəaliyyətlərinə məhdudiyyətlər qoydular.
Türk ordusu sonradan 1930-cu ilin sentyabrında Ararat Respublikasını məğlub etdi.[12]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Christopher Houston, Kurdistan: crafting of national selves, Indiana University Press, 2008 ISBN Arxivləşdirilib 2019-05-29 at the Wayback Machine0-253-22050-5 Arxivləşdirilib 2022-06-18 at the Wayback Machinep. 52.
- ↑ Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East, 1. cilt, Infobase Publishing, 2009,ISBN Arxivləşdirilib 2019-05-29 at the Wayback Machine978-0-8160-7158-6 Arxivləşdirilib 2022-07-06 at the Wayback Machine, p. 385.
- ↑ Abbas Vali, Essays on the origins of Kurdish nationalism, Mazda Publishers, 2003 ISBN Arxivləşdirilib 2019-05-29 at the Wayback Machine978-1-56859-142-1, Arxivləşdirilib 2022-06-18 at the Wayback Machinep. 199.
- ↑ "Xwendin û danasîna pirtûkan" Arxivləşdirilib 2021-03-05 at the Wayback Machine dengekurdistan.nu (in Kurdish)
- ↑ "کۆماری ئارارات، ئاوڕدانەوەیەک لە مێژوو Arxivləşdirilib 2019-12-21 at the Wayback Machine chawykurd.com (in Kurdish).
- ↑ "Ihsan Nuri Paşa" Arxivləşdirilib 2020-12-03 at the Wayback Machine(in Kurdish)
- ↑ Dana Adams Schmidt, Journey among brave men, Little, Brown, 1964 p. 57.
- ↑ Martin Strohmeier, Crucial images in the presentation of a Kurdish national identity: heroes and patriots, traitors and foes, Brill, 2003,ISBN Arxivləşdirilib 2019-05-29 at the Wayback Machine978-90-04-12584-1, Arxivləşdirilib 2022-06-18 at the Wayback Machines. 97
- ↑ Christopher Houston, Kurdistan: crafting of national selves, Indiana University Press, 2008,ISBN Arxivləşdirilib 2019-05-29 at the Wayback Machine0-253-22050-5, Arxivləşdirilib 2022-06-18 at the Wayback Machines. 52
- ↑ Allsopp, Harriet (2014). The Kurds of Syria: Political Parties and Identity in the Middle East. London: I. B. Tauris. p. 55.ISBN Arxivləşdirilib 2019-05-29 at the Wayback Machine9781780765631. Arxivləşdirilib 2022-08-17 at the Wayback Machine
- ↑ Wadie Jwaideh, The Kurdish national movement: its origins and development, Syracuse University Press, 2006,ISBN Arxivləşdirilib 2019-05-29 at the Wayback Machine978-0-8156-3093-7, Arxivləşdirilib 2022-08-17 at the Wayback Machinep. 211.
- ↑ Kemal Kirişci, Gareth M. Winrow, The Kurdish Question and Turkey: An Example of a Trans-state Ethnic Conflict, Routledge, 1997,ISBN Arxivləşdirilib 2019-05-29 at the Wayback Machine978-0-7146-4746-3, Arxivləşdirilib 2022-08-17 at the Wayback Machinep. 101.