Araukariyakimilər
| Araukariyakimilər | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Araucariaceae | ||||||||||||||||
 Çili araukariyası (Araucaria araucana) | ||||||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
| Elmi adı | ||||||||||||||||
| Araucariaceae Henkel & W. Hochstetter | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Araukariyakimilər (lat. Araucariaceae) iynəyarpaqlılar dəstəsinə aid çılpaqtoxumlu bitkilər fəsiləsi. Həmişəyaşıl ağaclardır. Hündürlüyü 70 m-ədək, gövdəsinin diam. 3 m-ədəkdir. Yarpaqları (iynələri), əsasən, xətvarı, yaxud enlidir; tək-tək iri qozaları olur. Dişi qozalarda toxum pulcuqları tamamilə və ya qismən ötürücü pulcuqlara bitişmişdir.Toxum pulcuğunun üst tərəfində bir ədəd yeməli toxum inkişaf edir. Digər iynəyarpaqlılardan fərqli olaraq Araukariyakimilərin tozcuqları toxum başlanğıcına deyil, dişi qozanın pulcuq qoltuğuna düşür və burada başlanğıcına doğru hərəkətsiz spermilər çatdıran tozcuq borusu kimi inkişaf edir. İki müasir cinsi var: aqatis və araukariya. Araukariya meşələri oduncaq, həmçinin yüksək keyfiyyətli qatran almaq üçün əsas mənbədir.İynəyarpaqlı bitkilərin qədim fəsiləsindən olan Araukariyakimilər Yura dövründə meydana gəlmişdir.[1]
Cinsləri[redaktə | əsas redaktə]
Agathis
Araucaria
Wollemia
†Araucarioxylon
†Brachyphyllum
†Protodammara
Qalereya[redaktə | əsas redaktə]
Bir neçə min yaşı olan kauri ağacı (Agathis australis)
Braziliya araukariyası (Araucaria angustifolia)
Vollemiya (Wollemia nobilis).
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ "Araukariyakimilər". Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: [25 cilddə]. I cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 594. ISBN 978-9952-441-02-4.