Atatürkün türk gəncliyinə xitabı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Mustafa Kamal, CXP II Qurultayında nitq söyləyərkən (15 oktyabr 1927)

Gəncliyə müraciət — Mustafa Kamal Atatürk tərəfindən, Cümhuriyyət Xalq Partiyasının II Böyük Qurultayında 20 oktyabr 1927-ci ildə "Nitq" adlı əsərinin yaranmasına səbəb olan nitqinin sonunda türk gəncliyinə xitabən söylədiyi mətndir. Nitqin yekun hissəsini təşkil edir.[1]

Xitab, Nitqin "Türk gəncliyinə qoyduğum əmanət" başlıqlı bölməsindədir. "Türkiyə istiqlalı" və "Türkiyə Cümhuriyyəti" anlayışlarına əsaslanan bir mətndir.[2] Cəmi 15 cümlədən ibarətdir, onlardan on üçü tam, ikisi isə elliptik cümlədir.[3] Mətn "Ey türk gəncləri!" ilə başlayır, "Sizə lazım olan güc damarlarınızdakı nəcib qandadır!" ilə bitir.

Mustafa Kamal bu müraciəti ilə türk millətinin gələcəyi olan gənclərə keçmişdə yaşanan bəlaların bir daha təkrarlanmaması üçün həyati tövsiyələr verib. Birinci Dünya Müharibəsində Osmanlı İmperiyasının məğlubiyyəti ilə ortaya çıxan qaranlıq mənzərənin təsviri ilə başlayır. Bu çətin şəraitdə belə türk gəncliyinin borcunun Türk istiqlalını və cümhuriyyətini əbədi olaraq qorumaq və müdafiə etmək olduğu bildirilir. Mustafa Kamal bir növ siyasi vəsiyyətnamə olan gənclərə müraciətini oxuyarkən çox təsirlənmiş və göz yaşlarını saxlaya bilməmişdi.[4] Atatürkün Xüsusən Gənclərə Müraciət bölməsini oxuyarkən etdiyi çıxış ictimaiyyətdə və xüsusən də gənclərdə böyük həyəcan yaratmış və Təhsil Nazirliyi 1927-ci il oktyabrın 26-da qəbul edilmiş qərarla məktəblərdə bütün siniflərdə "Gənclərə müraciət"in asılmasına qərar vermişdi.[4]

1928-ci il yanvarın 13-də alınan qərarla Türkiyədə dərsliklərə, kitablara salınmış və əhəmiyyətli təhsil ocaqlarına asılmışdır.[2]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2007-10-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-11. (#first_missing_last)
  2. ↑ 1 2 "Arxivlənmiş surət". 2018-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-11. (#first_missing_last)
  3. ↑ https://www.academia.edu/7100597/T%C3%BCrk%C3%A7e_%C3%96%C4%9Fretmeni_Adaylar%C4%B1n%C4%B1n_Atat%C3%BCrk_%C3%BCn_Gen%C3%A7li%C4%9Fe_Hitabesi_ne_Y%C3%B6nelik_Alg%C4%B1lar%C4%B1n%C4%B1n_Olgusal_Ve_Metaforik_Ba%C4%9Flamda_%C4%B0ncelenmesi (#bare_url_missing_title). (#first_missing_last); (#first_missing_last)
  4. ↑ 1 2 "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2016-04-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-11. (#first_missing_last)
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Atatürkün_türk_gəncliyinə_xitabı&oldid=7043288"