Azadlıq meydanı (Tallin)

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Azadlıq meydanı
est. Vabaduse väljak
Azadlıq meydanı, solda - Müstəqillik müharibəsində Qələbə abidəsi, sağda - Müqəddəs Yəhya kilsəsi
Azadlıq meydanı, solda - Müstəqillik müharibəsində Qələbə abidəsi, sağda - Müqəddəs Yəhya kilsəsi
Ümumi məlumatlar
Ölkə Estoniya Estoniya
Şəhər Tallin

Azadlıq meydanı və ya Vabaduse meydanı (est. Vabaduse väljak)[1] — Tallinin mərkəzində yerləşən şəhər meydanı.

Meydanda Haryu, Rozikrantsi, Tatari, Estoniya bulvarı, Payarnus şosesi və Kaarli bulvarının küçələri birləşir.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

XIX əsrin ortalarında yıxılan Harju qapılarının qarşısındakı İsveç qalasının yerində yaranmışdır. 1867-ci ildə meydanda Müqəddəs Yəhya kilsəsi ucaldıldı.

XX əsrin əvvəllərində meydanın qeyd olunan adları: Sen bazarı (est. Heina turg, alm. Heumarkt‎), Petrovskaya meydanı (est. Peetri plats, alm. Peters-Platz, Peterplatz‎) adları var idi.[1]

1910-cu ildə meydanda Sen bazarı (alm. Heumarkt‎) ləğv edildi, meydan daşla döşəndi. Şəhərin rus qoşunları tərəfindən tutulmasının 200 illiyi münasibətilə meydanda I Pyotrun abidəsi ucaldıldı. 1922-ci il mayın 1-də[2] sökülən abidənin altındakı postament də dağıdıldı. Pyotr abidəsinin tuncdan olan ayaqları Estoniya senti[3] üçün əridildi, tunc əllərdən isə 1918-1920-ci illərdə Müstəqillik müharibəsində iştirak etmiş eston məktəblilərinin abidəsi ucaldıldı. Qalan büst isə Kadriorqa (prezidentin hazırkı iqamətgahının yanında) köçürüldü, onun sonrakı taleyi haqqında isə məlumat yoxdur.

1930-cu illərdə meydanda funksionalist üslubda tikilmiş binalar - İncəsənət Evi (1933, memarlar Anton Soans, Edqar-Yohan Kuusik), inzibati bina (1932, memar Robert Natus), Scandic Palace hoteli (1936, Elmar Lohk ) inşa edildi.

29 aprel 1941-ci ildən 15 may 1989-cu ilə qədər meydan Qələbə meydanı (est. Võiduväljak, Võidu väljak) adlandırıldı.[1]

2009-cu ildə meydanda Qurtuluş müharibəsində Qələbə abidəsi ucaldılıb.

Tikili

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ev 7, Tallinn Şəhər Hökuməti
Ev 7, Tallinn Şəhər Hökuməti
  • Ev 1 — Müqəddəs Yəhya kilsəsi (Yanovskaya kilsəsi)[4].
  • Ev 3 — Palace hotel (1936, memar Elmar Lohk);
  • Ev 4 — Georg Ots adına Tallin Musiqi Kolleci;
  • Ev 5 — Estoniya Rus Teatrı;
  • Ev 6 — Tallin İncəsənət Evi qalereyası[5] (1933, memarlar Edqar-Yohan Kusik, Anton Soans);
  • Ev 7 — Tallinn şəhər hökuməti (meriya) (1932, memar Robert Natus, lampalar - Yan Kort);
  • Ev 8 — Tallin İncəsənət Evi[6];
  • Ev 9 — əyləncə golf mərkəzi və yeraltı dayanacaq;
  • Ev 10 — EEKS-MAJA sığorta şirkətinin keçmiş binası (1936, memar Elmar Lohk), keçmişdə Vladimir Sapojninin çıxış etdiyi birinci mərtəbədə məşhur "Moskva" kafesi yerləşirdi.

Qalereya

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Azadlıq meydanı
  • I Pyotr abidəsinin açılışı, 1910-cu il
    I Pyotr abidəsinin açılışı, 1910-cu il
  • I Pyotr abidəsi
    I Pyotr abidəsi
  • Yaanovskaya kilsəsi
    Yaanovskaya kilsəsi
  • 1943-cü ilin fevral-martı, Bundesarxivdən foto
    1943-cü ilin fevral-martı, Bundesarxivdən foto
  • Bayram üçün bəzədilmiş "Gloria Palace" kinoteatrının və "Astoriya" restoranının fasadı, 1944-cü ilin noyabrı
    Bayram üçün bəzədilmiş "Gloria Palace" kinoteatrının və "Astoriya" restoranının fasadı, 1944-cü ilin noyabrı
  • Ev 5, Estoniya Rus Teatrı, mədəniyyət abidəsi
    Ev 5, Estoniya Rus Teatrı, mədəniyyət abidəsi
  • Ev 6
    Ev 6
  • Ev 8 (İncəsənət evi), mədəniyyət abidəsi
    Ev 8 (İncəsənət evi), mədəniyyət abidəsi
  • Ev 10, mədəniyyət abidəsi
    Ev 10, mədəniyyət abidəsi
  • Yenidənqurma zamanı meydanda qazıntılar, 2008
    Yenidənqurma zamanı meydanda qazıntılar, 2008
  • XXVI Mahnı Festivalı iştirakçılarının toplantısı 4 iyul 2014-cü il
    XXVI Mahnı Festivalı iştirakçılarının toplantısı
    4 iyul 2014-cü il
  • Tallin günü, 15 may 2014-cü il
    Tallin günü, 15 may 2014-cü il
  • Ukrayna və Estoniyanın bayraqları, aprel 2022
    Ukrayna və Estoniyanın bayraqları, aprel 2022

Meydan kinoda

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Müqəddəs Yəhya kilsəsi Şerlok Holms və Doktor Uotsonun (Aqra xəzinələri) sərgüzəştləri teleserialında Müqəddəs Monika kilsəsi adı altında çəkilib.[7]

1986-cı ilin may ayında meydanda "Yüz ildən sonra mayda" (est. «Saja aasta pärast mais») filminin epizodlarının çəkilişi üçün qısa müddətə 1910-cu ildən 1922-ci ilə qədər orada yerləşən I Pyotr abidəsinin maketi quraşdırıldı.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 "Vabaduse väljak". KNAB (eston). Eesti Keele Instituut. 2022-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-30.
  2. ↑ "Pronkskeiser maha" (eston). 2006-11-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-10.
  3. ↑ "Памятник Петру I в Ревеле" (rus). 2018-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-24.
  4. ↑ "St John's Church in Tallinn" (ingilis). 2011-04-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-05.
  5. ↑ "Таллинский Дом искусства". 2015-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-26.
  6. ↑ "Посетителю". Tallinna Kunstihoone (rus). 2019-08-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-09.
  7. ↑ "Церковь Св. Моники". 2016-01-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-05.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Azadlıq_meydanı_(Tallin)&oldid=6981853"