Azotlu gübrələr

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin

[1]Tərkibində azot qida elementi olan gübrələrə - azotlu gübrələr deyilir. Bitkilərin qidalanmasında azot xüsusi rol oynayır. O, xlorofil və zülalların tərkibinə daxildir. Bitkidə azot çatışmamazlığı yaşıl kütlənin əmələ gəlməsini çətinləşdirir, bitkilər pis inkişaf edir və yarpaqları saralır.

Bitkilər azotu onun birləşmələri, əsasən ammonium NH4+ və nitrat NO3- ionları şəklində mənimsəyir.

Növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azotlu gübrələr sadə, mürəkkəb və qarışıq olur.

Sadə azotlu gübrələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sadə azotlu gübrələrə misal olaraq natrium-nitratı, ammonium nitratı, maye ammonyakı, ammonyaklı suyu, sidik cövhərini CO(NH2)2 göstərmək olar.

Mürəkkəb azotlu gübrələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mürəkkəb azotlu gübrələrə misal olaraq ammofosu NH4H2PO4 (ammoniumdihidrofosfat), diammofosu (NH4)2HPO4 (ammoniumhidrofosfat), kalium şorasını KNO3 və s. göstərmək olar.

Qarışıq azotlu gübrələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qarışıq azotlu gübrələrdən ammofoskanı (NH4)2HPO4 + NH4H2PO4 + KCl) və nitrofoskanı (NH4H2PO4+ NH4NO3 + KCl)

Digər qrupları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Digər təsnifata əsasən azotlu gübrələri aşağıdakı qruplara bölürlər:

Şoralar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bunlara - KNO3, NaNO3, NH4NO3 aiddir.

Ammoniumlu gübrələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bunlara - (NH4)2SO4, maye NH3, ammonyaklı su, ammofoslar.

Amidli gübrələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bunlara - karbamid CO(NH2)2, kalsium sianamid CaCN2 aid edilir.

İstehsalı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azotlu gübrələrin istehsalı üçün ammonyakdan, nitrat turşusu və onun duzlarından istifadə olunur. Torpaqda gübrələr bitkilərin mənimsənilən formasına çevrilir:

CO(NH2)2 + 2H2O → (NH4)2CO3

CaCN2 + 3H2O → CaCO3 + 2NH3

Mineral azotlu gübrələrlə yanaşı üzvi azotlu gübrələrdəndə istifadə olunur [2].

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. (#empty_citation)
  2. xXəzər Universiteti. abituryentlər üçün vəsait. s.397