Böyük Kvirike

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Böyük Kvirike
Şəki-Kaxeti hökmdarı
(ranların və kaxların çarı[1])
ən geci 1032/1038 — 1037/1038
Xələfi Qaqik
Varisi Qaqik
Kaxeti xorepiskopu
1010 — ən geci 1032/1038
(1011-1014/15-vi illərdə III Baqratın əsiri olub)
Sələfi David
Şəxsi məlumatlar
Vəfat tarixi 1029
Atası David

Böyük Kvirike (gürc. კვირიკე დიდი); I Kvirike (Şəki/Eretidə); III Kvirike (Kaxetidə) – ən geci 1032/1038-ci ildən Şəki-Kaxeti hökmdarı. 1010-cu ildən Kaxeti xorepiskopu. 1011-1014/15-vi illərdə III Baqratın əsiri olmuş, sonra yenidən Kaxetidə hakimiyyətini bərpa etmişdir. XVIII əsr gürcü tarixçi-coğrafiyaşünası Vaxuşti Baqrationi səhvən, Böyük Kvirikenin 1039-cu ildə öldüyünü və həmin ildə də Qaqikin hakimiyyətə gəldiyini göstərir[2]. Lakin əslində Böyük Kvirike Tiflisin 1037/1038-ci il mühasirəsi zamanı artıq həyatda yox idi.

Tarixi mənbələrdə ilk dəfə olaraq 1032 – 1037/38-ci illər arasında baş vermiş hadisənin təsvirində Kaxeti xorepiskopu III Kvirike “ranların və kaxların çarı” və “Böyük Kvirike” kimi təqdim olunur[3].

Erməni tarixçisi Vardan Arevelsi (Böyük Vardan) III Kvirikeni Albaniya çarı kimi tanıyır[4].

Tianetidə məşhur Bodoci sarayını tikdirmişdir.

“Kartli salnaməsi”nə görə o, ov zamanı hansısa osetin qul tərəfindən qətlə yetirilmişdir, səbəbi də bu imiş ki, hansısa döyüşdə osetin çarını öldürmüşdür[3].

Coin of Kvirike III
Kvirikenin kəsdirdiyi sikkə.

Nümuzmatikada Böyük Kvirikenin adı olan 3 sikkə məlumdur. Bunlar 2012-2013-cü illərdə – ikisi Çuxur Qəbələdə, biri isə Sisianda (Ermənistan) tapılmışdır. İslam nümuzmatik ənənələrinə uyğun olaraq sikkələrdə kəlmeyi-şəhadət, xəlifənin adı da həkk olunub. Ermənistanda tapılan sikkənin metal təlkibi 60 % gümüş, 40 %-i isə misdən ibarətdir. Sikkələrin bir üzündə Kvirikenin adı, titulu, atasının adı ərəb hərfləri ilə ərəb dilində üç sətrdə həkk olunub: əl məlik əl adil Abu-l Fadl K.rki bin Davud[5].

Kimi "IPN" Mədəniyyət Varlıqlarını Qoruma Təşkilatı, kilsə cənub hissələri əvvəl opsed ilə dəstəklənir qurbangah natali kvitaa inşa edilib məzarı, aydın rans və Kakhs Kvirike King qeyd paytaxtı həkk bir yazı aşkar. ekspertlər türbə, Böyük Kvirike dəfn site olmaq ehtimalı yüksək gəlir. http://www.interpressnews.ge/ge/sazogadoeba/449073-gurjaanis-raionis-sofel-kalaurshi-savaraudod-kvirike-didis-samarkhi-aghmoachines.html

Həmçinin, bax:[redaktə | əsas redaktə]

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

  1. ↑ Мусхелишвили Д. Л., 1982. səh. 41
  2. ↑ Вахушти Багратиони., 1976
  3. ↑ 1 2 Картлис Цховреба, 2008. səh. 154
  4. ↑ Вардан Аревелци., 1861
  5. ↑ Акопян А.В., Варданян А.Р., 2013. səh. 43

Ədəbiyyat[redaktə | əsas redaktə]

  1. Мусхелишвили Д. Л. (1982). Из исторической географии восточной Грузии (Шаки и Гогорена). Тбилиси: Мацниереба.
  2. Вахушти Багратиони. (1976). История царства Грузинского (PDF). Тбилиси: Мецниереба. Перевел, снабдил предисловием, словарями и указателем Н. Т. Накашидзе.
  3. Картлис Цховреба (PDF). Тбилиси: Артануджи. Главный редактор академик Роин Метревели. 2008.
  4. Вардан Аревелци. (1861). Всеобщая история Вардана Великого. М.
  5. Акопян А.В., Варданян А.Р. (2013). Государственный Исторический музей (ed.). "Монеты Квирике III, царя Кахети и Эрети" (тезисы докладов и сообщений) (rus) (Семнадцатая Всероссийская нумизматическая конференция). Москва, Пущино: 43.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Böyük_Kvirike&oldid=5491338"