BMT İnsan Hüquqları Şurası
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Hüquqları Şurası (UNHRC) Birləşmiş Millətlər Təşkilatının orqanıdır və onun missiyası bütün dünyada insan hüquqlarını təşviq etmək və qorumaqdır.Şuranın regional qrup əsasında mərhələli üç il müddətinə seçilən 47 üzvü var.Şuranın Baş-qərargahı Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İsveçrədəki Cenevrə bölməsində yerləşir.
Şura Birləşmiş Millətlər Təşkilatına üzv dövlətlərdə insan hüquqlarının pozulması ilə bağlı iddiaları araşdırır - birləşmək və toplaşmaq azadlığı, ifadə azadlığı, inanc və din azadlığı, qadın hüquqları,LGBT hüquqları və irqi və etnik azlıqların hüquqları.
Şura Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası tərəfindən 15 mart 2006-cı ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Hüquqları Komissiyasını (UNCHR) əvəz etmək üçün yaradılmışdır. Şura İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlığın İdarəsi (OHCHR) ilə sıx əməkdaşlıq edir və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının xüsusi prosedurlarını həyata keçirir.
Mexanizm[redaktə | mənbəni redaktə et]
Baş Assambleyanın üzvləri İnsan Hüquqları Şurasında 47 üzv seçirlər. Hər bir yerin müddəti üç ildir və heç bir üzv ardıcıl iki müddətdən artıq bir yer tuta bilməzş. Yerlər Birləşmiş Millətlər Təşkilatının regional qrupları arasında aşağıdakı kimi bölüşdürülür: Afrika üçün 13, Asiya üçün 13, Şərqi Avropa üçün altı, Latın Amerikası və Karib hövzəsi üçün səkkiz (GRULAC) və Qərbi Avropa və Digərləri Qrupu (WEOG) üçün yeddi. Əvvəlki CHR-in İqtisadi və Sosial Şura (ECOSOC) tərəfindən iştirak edənlərin və səsvermədə iştirak edənlərin əksəriyyəti tərəfindən seçilən 53 üzvü var idi.
Sessiyalar[redaktə | mənbəni redaktə et]
UNHRC ildə üç dəfə, mart, iyun və sentyabr aylarında müntəzəm sessiyalar keçirir. UNHRC istənilən vaxt üzv dövlətlərin üçdə birinin tələbi ilə insan hüquqlarının pozulması və fövqəladə halların həlli üçün xüsusi sessiyanın keçirilməsi barədə qərar qəbul edə bilər. 2020-ci ilin may ayına kimi 28 xüsusi sessiya olmuşdur.
Üzvlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şura hər il Baş Assambleya tərəfindən ardıcıl üç il müddətinə seçilən 47 üzvdən ibarətdir. Üzvlər Birləşmiş Millətlər Təşkilatının regional qruplaşdırma sistemindən istifadə edərək ədalətli coğrafi rotasiya əsasında seçilir. Üzvlər əlavə bir müddətə yenidən seçilmək hüququna malikdirlər, bundan sonra onlar öz yerlərini tərk etməlidirlər.
Üzvlər aşağıdakı xətlər üzrə paylanır:
Afrika Qrupu üçün 13 Asiya-Sakit Okean Qrupu üçün 13 Şərqi Avropa Qrupu üçün 6 Latın Amerikası və Karib Qrupu üçün 8 Qərbi Avropa və Digərləri Qrupu üçün 7