Baroy
| Baroy | |
|---|---|
| çeç. Бара | |
 | |
| 42°47′39″ şm. e. 45°24′40″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Rusiya |
| Rayon | Qalançoj rayonu |
| Yerləşir | Çeçenistan, Qalançoj rayonu |
| Tikilmə tarixi | XIV əsr |
| Üslubu | Çeçen memarlığı |
| Dövlət | Çeçenistan |
| Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
Baroy (çeç. Бара) — Çeçenistan Qalançoj rayonu, Terloy dərəsində Bara-exk dağ çayının sağ sahilində tikilmiş iri qala kompleksi. Qala kompleksinin tikilmə tarixi XIV əsrə aid edilir. Kompleks iki ayrı istehkamdan - Yuxarı və Aşağı Barodan ibarətdir.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tanınmış rus arxeoloqu Vsevolod Miller dağ memarlığı abidələrinə çox diqqət yetirirdi. 1886-cı ilin iyununda o, Çeçenistan və İnquşetiyanın bir çox bölgələrini araşdırdı. Tədqiqatları nəticəsində buradakı qala kompleklərinin təsvirləri və çertyojları da daxil olmaqla orta əsr binalarını təsvir edən kitab çapdan çıxarır.[1] Onun izi ilə yerli qədim abidələr (arxeoloqların əsərləri - P.S.Uvarova, V.İ.Dolbejev, N.K.Zeydlitsa, Q.A. Vertepov və s.) haqqında məlumatları özündə əks etdirən bir çox müəlliflərin çoxlu məqalə və kiçik esseləri meydana gəldi.[2]
Təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qala kompleksinin yrı-ayrılıqda dayanan iki istehkamı - Yuxarı və Aşağı Baroyu təmsil edir. Yuxarı və Aşağı Baroya müdafiə qüllələri (indi dağıdılmış) və onlarla yaşayış binası daxildir. Kompleks Çeçenistan Respublikasının yüksək dağlıq ərazisi Qalançoj rayonunda yerləşir. Baroy ayrıca dərədə, Terloy dərəsi boyunca mərkəzi yoldan uzaqda, əlçatmaz bir yerdə dayanır, buradan ətrafındakı bütün məkan aydın görünür. Qala hərbi müdafiə qalasıdır, tikinti üslubu orta əsrlərin çeçen müdafiə memarlığı üçün xarakterikdir. Qala demək olar ki, az öyrənilmişdir. Qalanın aşağı mərtəbələrin divarları 1,2-1,3 metr qalınlığındadır (çeç. г1атте). Yaxşı işlənmiş iri daşlardan yapışdırıcısız yığılmışdır. Qala kompleksinin bazasında yeraltında 3,2 metr dərinliyində gizli otağı var. Nikara qəsəbəsinin yaxınlığında yerləşir. Qala kompleksi özündə 11 qülləni (1 hərbi, 10 yaşayış yeri) birləşdirir.[3].
Baroy qala kompleksi bölgənin mərkəzi yollarından kənarda yerləşir. Bu səbəbdən tarixi məkana bir-başa turist səfərləri təşkil etmək mümkün olmur. Bura yalnız Nikaroy qalalarına ekskursiyalardan sonra boş vaxtlarda ziyarət etmək mümkündür. Məkan dağlıq ərazidə yerləşdiyindən, buranı yalnız ilin yaz-payız aralığında ziyarət etmək mümkündür.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Аля Болтукаева. "Символ культуры чеченского народа". Вести республики. Общественно- политическая газета Чеченской республики. 2020-01-01. 2020-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-28.
- ↑ Ася Болтукаева. Символ культуры чеченского народа // Вести Республики (газата). № № 1 (3194). — 2020. — 01 январь.
- ↑ Абдуллах Берсаев, Тимур Агиров. "Башенный комплекс Барой (41 фото, 6 панорам) - Горная Чечня" (rus). Открытый Кавказ. 2020-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-28.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Сулейманов, Ахмад Сулейманович, Топонимия Чечено-Ингушетии / Ред. Т. И. Бураева. — Грозный: ГУП «Книжное издательство», 2006. — 711 с. — 5000 экз. — ISBN 5-98896-002-2.