Birtvisi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Birtvisi
ბირთვისი
Xəritə
41°36′32″ şm. e. 44°32′21″ ş. u.
Ölkə
Status Dağıdılıb
Yerləşir Kvemo-Kartli
Əsas tarixlər XI əsr
Tikilmə tarixi X əsr
Üslubu Gürcüstan memarlığı
Material çay daşı
Birtvisi qalası (Gürcüstan)
Birtvisi qalası
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Birtvisi (gürc. ბირთვისი) — Gürcüstan Respubikasının Kvemo-Kartli diyarında orta əsrlərə aid dağıdılmış qala.

Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Partxtsi qalasının 6–7 kilometr şərqində yerləşir. Qalaya gedən yolun axırında kiçik bir giriş qapısı mövcuddur. Ölkənin indiki paytaxtı Tbilisi şəhərinin cənubundakı Algeti Milli Parkının bitdiyi yerdə yerləşən Tetri-Tskaro bələdiyyəsinin ərazisi daxilindədir.[1]

Birtvisi əslində ərazisi 1 km2 (0.39 kv. mil) olan təbii qayalıqlardan ibarət bir qaladır. Regiondakı ən qabarıq və ən uzun qayanın təpəsindəki qayanın Şeupovari qülləsi divarlar və qüllələrlə qorunur. Su kəməri də daxil olmaqla müxtəlif aksesuarlar indiki dövrə gəlib-çatmışdır.[2]

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Birtvisi yazılı mənbələrdə ilk vaxtlarında Tiflis şəhərindəki ərəb əmirinin mülkiyyəti olaraq verilir, fəqət 1038-ci ildə gürcü zadəganı IV Liparitİvane Abazasdze tərəfindən alınır.[3] "Ələ keçirilməz" adlanan Birtvisi qalası orta əsrlər dövründə bütün Algeti keçidini ələ keçirə biləcək, mötəbər birinə qonaqlı verir. Türk-monqol fatehi Teymurləng 1403-cü ildə Gürcüstana olan yürüşlərinin birinə qalanı önəmli ölçüdə ələ keçirir.[4] Gürcüstan krallığının XV əsrdə bölünməsindən sonra Birtvisi Kartli krallığının sərhədləri daxilində qalır və şahzadə Barataşvilinin mülkü olur.[2]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Protected Areas: Algeti National Park" (ingilis). Agency of Protected Areas of Georgia. July 21, 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 4, 2019.
  2. 1 2 ზაქარაია პ. საქართველოს ციხე-ქალაქები, ციხესიმაგრეები, ციხე-დარბაზები, ციხე-გალავნები, კოშკები.-თბ (gürcü). 2001. səh. 86–88.
  3. W. Thomson, Robert. Rewriting Caucasian History (ingilis). Oksford: Oxford University Press. 1996. səh. 289. ISBN 0-19-826373-2.
  4. David Allen, William Edward. A History of the Georgian People: From the Beginning Down to the Russian Conquest in the Nineteenth Century (ingilis). Taylor & Francis. 1932. səh. 125.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]