Bizəoxşar tıs-tıs

Bizəoxşar tıs-tıs
Elmi təsnifat
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb.
Beynəlxalq elmi adı
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin
Şəklin VikiAnbarda axtarışı

Bizəoxşar tıs-tıs (lat. Acantholimon acerosum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Cənubi Qafqaz, Cənub-Qərbi Asiya, İran-Turan coğrafi elementinə daxildir.

Botaniki təsviri

Diametri 15-25 sm olan yastıqvari formalı alçaq koldur. Yarpaqları 3-4 (1,5-5) sm uzunluqda, 1,0-1,5 mm enində olub, xətvari-bizvaridir. Aşağı hissədə yastı, yuxarıda üç hissəli, sərt, qalın, tikanlı olub, kənarları boyunca kirpikciklidir. Çiçək oxu sadə və ya bir yan budaqlı olub, 25 sm uzunluqdadır. Çiçəkləri çiçək qrupunun qalın oxu üzərində, az və ya çox dərəcədə bərabər məsafələrdə paylanmışdır. Sünbülcüklərin uzunluğu 15 mm-ə bərabərdir. Xarici çiçəkaltlıqları bir qədər uzun olub, nadir hallarda daxili çiçəkaltlığına bərabər və ya onlardan qısadır. Daxili çiçəkaltlığının uzunluğu həmişə kasacıq borucuğundan uzun olub, 9-12 mm, yumurtavari-neştərşəkilli, ucu bizdir. Kasacığın uzunluğu 14-15 mm, əsası kifayət qədər geniş qabarlı, qalınlaşmışdır və alt səthi tükcüklüdür. Kasacığın borucuğu 8-9 mm uzunluqda olub, tükcüklü, büküyü ağ rənglidir. Ləçəkləri çəhrayıdır. İyun-iyul ayında çiçəkləyir, iyul- avqustda toxumları yetişir.

Ekologiyası

Kserofitdir. Daşlı-çınqıllı ərazilərdə, daşlı yamaclarda, qayalıqlarda və çınqıllı yerlərdə bitir.

Azərbaycanda yayılması

Naxçıvan MR, Culfa rayonunun Qazançı, Əlincə və Ərəfsə kəndi ətrafında yayılmışdır.

İstifadəsi

Yastıqvari forması bol çiçəkləməsi və çiçəklərini uzun müddət saxlaması, çox əlvan, parlaq rəngdə olmasına görə dekorativ yaşıllaşdırmada istifadə edilə bilər.

Ədəbiyyat

• Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.