Bozqır qartalı

Bozqır qartalı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Sinif: Quşlar İnfrasinif: Yenidamaqlılar Klad: Neoaves Klad: Passerea Klad: Telluraves Klad: Accipitrimorphae Dəstə: Qırğıkimilər Fəsilə: Qırğılar Yarımfəsilə: Qartallar Cins: Qartal Növ: Bozqır qartalı
Beynəlxalq elmi adı
Aquila rapax Temminck, 1828[…]
Şəkil axtarışı ITIS   175415 NCBI   252781

Bozqır qartalı (lat. Aquila rapax) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinin qartal cinsinə aid heyvan növü.

Qısa təsviri və yayılması

İri qartaldır. Rəngi qonurdur. Burun dəlikləri ovaldır. Səsi boğunuq çıxır.

Yayılması

Avropa, Asiya və Afrikada yayılıb. Azərbaycanda miqrantdır. Burada Xəzər sahili boyunca uzanan düzənlik sahələrdə təsadüf olunur. Mart-aprel və sentyabr oktyabr aylarında görünür.

Yaşayış yeri və həyat tərzi

Yarımsəhra sahələri xoşlayır. Azərbaycanda müvəqqəti olduğu üçün həyat tərzi diqqəti cəlb etməyib.

Sayı

XX əsrə qədər adi saylı, 1990-cı illərə qədər azaldılıb, nadir olub, 2000—2001-ci illərdə 6 quş qeyd edilib, indi isə nəslinin kəsilmə təhlükəsi var, son 10 ildə 1 dəfə Salyan ətrafında (oktyabr, 2007-ci ildə) yaralanmış halda əldə edilib (şəxsi həyətdə qəfəsdə saxlanılıb).

Azalma səbəbləri

Növün kəmiyyət göstəricisinə təsir edən əsas faktorlar Böyük Qafqazdan şimala tərəf yerləşən ərazinin vəziyyətidir. Azərbaycanda bozqır qartalının miqrant populyasiyanın zərərli hesab edilib ovlanması da ona mənfi təsir edib.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər

Ovlanması qadağandır. Respublikanın və Naxçıvan MR-ın Qırmızı kitablarına daxil edilib. CİTES, Bern və Bonn konvensiyalarına daxil edilib.

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər

Xəzər dənizinin qərb sahili boyunca yerləşən düzən sahələrdə miqrant populyasiyasının qorunmasına nəzarətin gücləndirilməsi, süni şəraitdə yetişdirilib təbiətə buraxılması, növün əhaliyə tanıdılması.