Budapeştdə dişçarxlı dəmiryolu

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Budapeştdə dişçarxlı dəmiryolu
Ölkə: Macarıstan
Tipi: dişçarxlı dəmiryolu xətti
Qərargahı: Budapeşt
Təsis etmə tarixi: 1874
Uzunluq: 3.7 km.

Budapeştdə dişçarxlı dəmiryolu — rəsmi olaraq «60 nömrəli tramvay xətti» adlanır. Macarıstanın paytaxtı Budapeştin Buda hissəsindəki bir dişçarxlı dəmiryoludur. Xətt 60 nömrəli tramvay xətti kimi şəhərin ictimai nəqliyyat sisteminə inteqrasiya olunmuşdur. Uzunluğu 3,7 kilometrdir (2.3 mil). 1874-cü ildə açılmışdır[1][2].

Dəmir yolu, şəhər tramvayI və metro xətlərini də işlədən BKV tərəfindən idarə olunur. Bütün il boyu saat 05:00-dan 23:00-a qədər işləyir. Budapeşt ictimai nəqliyyat sisteminin tam inteqrasiya edilmiş bir hissəsi kimi standart biletdən istifadə edə bilinir.

Varosmajor terminalı, eyni adlı Budapeşt tramvay dayanacağına bitişikdir və Széchenyihegy terminalı, eyni adlı Budapeşt uşaq dəmir yolu dayanacağından 250 metr (820 fut) məsafədədir.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dişçarxlı dəmiryolu xətti 1896
1905-ci il xəritəsindəki dişçarxlı dəmiryolu (Zahnradbahn)

1868-ci ildən başlayaraq Budapeştdə Budai Közúti Vaspálya Társaság (~ Buda İctimai Nəqliyyat Dərnəyi) tərəfindən mütəmadi olaraq həyata keçirilən ata yürüşləri olurdu. Niklaus Riqenbaha (1871-ci ildə açılan ilk Avropa Visnau-Riq dəmir yolu xəttinin inşaatçısı) Internationale Gesellschaft für Bergbahnenin həmkarları ilə birlikdə şəhərdəki dəmir yolunun layihəsini təqdim etmək tapşırıldı. 3 iyul 1873-cü ildə tikinti icazəsi verildi və xəttin inşasına dərhal başlanıldı. Yol növbəti ilin əvvəlində istismara verildi. İlk sınaq tramvayı 24 iyun 1874-cü il tarixində, saat 16:00-da depodan çıxdı. Səhərsi gün müntəzəm nəqliyyat başladı.

Dişçarxlı dəmiryolunun işi uğurlu olduğundan xəttin uzadılması məsələsi qaldırıldı. 1890-cı ildə uzadılma planı qəbul edildi. Xətt Seçeni dağına tərəf çəkildi və artıq uzunluğu 3700 metr idi. Bələdiyyə nəqliyyat şirkəti olan BSzKRt dəmir yolu 1926-cı ildə mülkiyyətində aldı[3]. 2 iyul 1929-cu ildən başlayaraq hər 15 dəqiqədən bir yeni elektrik tramvayları işə düşdü. 1973-cü ildə xəttdə tam yenidənqurma işləri aparıldı. Bundan sonra hamısı Strub sisteminin ötürülməsinə verildi. Daha sonra yeni tramvaylar alındı.

Bu günə qədər olan istifadə olunan dəmir yolu Budapeştin ictimai nəqliyyatının bir hissəsidir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Our special services". BKV. 16 October 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 March 2020.
  2. "Cogwheel Railway". We Love Budapest. 28 December 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 March 2020.
  3. "Trams of Hungary... and more". Public transit in Hungary and Europe. 2016-03-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-02.

Qalereya[redaktə | mənbəni redaktə et]