Burqteater
Burqteater — Vyanada teatr.[1]
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
1741-ci ildə imperatriçə Mariya Tereziyanın sərəncamı ilə Hofburq sarayı yaxınlığındakı Mixaelerplatsda, ballar keçirilən evdə əsası qoyulmuş, "Saray nəzdində kral teatrı", yaxud "Burqteater" adını almışdır. 1740-cı illərdə burada italyan və fransız artistləri opera və balet tamaşaları göstərirdilər. 1751-ci ildən Avstriya truppalarının çıxışları başlanmışdı.[1]
İmperator II İosifin dekreti ilə 1776-cı ildə saray teatrı statusunu və "Alman milli teatrı" adını almış, 1794–1918-ci illərdə "Burq yanındakı İmperator və Kral saray teatrı" adlanmışdır, 1918-ci ildən indiki adını daşıyır. "Burqteater" 1888-ci ildən yeni binada (memarlar Q. Zemper və K. Hazenauer, rəssamlar Q. Klimt, E. Klimt və b.) fəaliyyət göstərir; bina 1945-ci ildə bombardmandan zərər çəkmiş və 1955-ci ildə tam bərpa olunmuşdur.[1]
18-ci əsrdən başlayaraq teatrın repertuarı, əsasən, alman və fransız klassiklərinin əsərləri, U. Şekspirin, İntibah dövrü ispan dramaturqlarının pyesləri, antik dramaturgiya əsasında formalaşmışdır. 19-cu əsrdə F. Qrilparserin, A. Şnitslerin, H. fon Hofmanstalın əsərləri, həmçinin Vyana komediyaları və "xalq pyesləri" tamaşaya qoyulurdu.[1]
Təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
20-ci əsrdə repertuara daxil olan H. İbsenin və G. Hauptman, L. N. Tolstoy, A. P. Çexov, F. Verfel və b.-nın yeni səhnə həlli tələb edən pyesləri "Burqteater"-i akademizm prinsiplərindən uzaqlaşdırdı. 1920–40-cı illərdə teatrda ekspres sionistlərdən rejissor A. Heyne, rəssamlar A. Roller, R. Heylinq, O. Ştrnad çalışmışlar. 1950–60-cı illərdə Stanislavski sisteminin davamçısı, opera islahatçısı V. Felzenşteyn "Burqteater"-in səhnəsində özünün ən yaxşı dram tamaşalarını yaratmışdır.[1]
1970-ci illərdə burada C. Streler və J. L. Barro tamaşalar hazırlamışlar. Lakin teatrın əsas bədii dəyərini onun aktyor ansamblı təşkil edirdi;müxtəlif illərdə R. Aslan, E. Balzer, H. Bleybtroy, K. M. Brandauer, P. Vesseli, Ş. Volter, Y. Kayns, Y. Lampe, E. Ort, Q. Foss, M. Heltau, P. A. Hörbiger, L. Şvarts və b. bu ansamblda çalışmışlar.[1]
1986–99-cu illərdə teatra alternativ, sosial-tənqidi cərəyanın nümayəndəsi olan alman rejissoru K. Paymann rəhbərlik etmişdir. O, aktual ictimai problemlərə və müasir repertuara xüsusi diqqət yetirirdi. 1999-cu ildən truppaya K. Baxler rəhbərlik edir. Teatrda A. Bret, L. Bondi, K. M. Qrüber, P. Sadek və b. aparıcı rejissorlar çalışır.[1]